Đề án phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi tạo động lực, đòn bẩy cho giáo dục mầm non vùng đặc biệt khó khăn khởi sắc. Ghi nhận của PV tại một số trường huyện Điện Biên Đông (Điện Biên).
Các cháu điểm trường Na Sản, Trường Mầm non Pá Vạt được chơi trò chơi do phụ huynh làm
Thành công trên cả mong đợi
Nói về những đổi thay của giáo dục vùng khó, ông Cù Huy Hoàn -Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo huyện Điện Biên Đông - tâm đắc nhất việc triển khai, thực hiện và hoàn thành công tác phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi (giai đoạn 2010 - 2015).
Bởi khi bắt tay vào đề án, nhìn vào thực trạng: Cơ sở vật chất, đội ngũ, tỷ lệ huy động trẻ... của các trường mầm non trên địa bàn huyện, cán bộ lãnh đạo phòng, trường, giáo viên... ai cũng lo lắng, cho rằng khó thực hiện được.
Mọi cố gắng, nỗ lực, đoàn kết vượt khó vươn lên, chung tay góp sức của cấp chính quyền, thầy cô giáo, phụ huynh học sinh... đã được đền đáp bằng sự thành công trên cả niềm mong đợi.
Được biết, khi bắt tay vào phổ cập GDMN, các trường mầm non đều thiếu quỹ đất, phòng học và có đến trên 80% phòng tạm, đồ dùng, đồ chơi của các cháu gần như chưa có, nhiều trường không đảm bảo tỷ lệ huy động trẻ ra lớp, sỹ số...
Nhưng chỉ sau 3 năm triển khai, thực hiện ngành giáo dục mầm non được công nhận đạt chuẩn. Để có được kết quả này, cấp ủy, chính quyền địa phương đã nêu cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác phổ cập GDMN, tinh thần trách nhiệm của thầy cô giáo, phụ huynh trong triển khai... nên nhiều vấn đề bế tắc đã được khai thông, phổ cập GDMN đã về đích trước 2 năm theo kế hoạch.
Niềm vui được nhân lên gấp bội khi chúng tôi đến thăm các trường mầm non. Cô Dương Thị Hạnh - Hiệu trưởng Trường Mầm non Pá Vạt - đón chúng tôi với nụ cười rạng rỡ, khác hẳn với tâm trạng của 3 năm về trước. Cô vui mừng chia sẻ: Trường bây giờ không còn chuyện hay như ngày xưa kể cho nhà báo nghe nữa đâu!
Chuyện hay, chuyện lạ như cô Hạnh nhắc - chính là thời điểm cahs đây 3 năm, các cô giáo từng tủi thân khóc kể lại việc đi vận động trẻ ra lớp, phụ huynh nhiều cháu nói như "vỗ vào mặt": Đi vận động nhiều thế, các cô không thấy xấu hổ à? Rồi việc phụ huynh đòi con mình được ăn uống đầy đủ mới cho ra lớp (mà khi đó chưa có chế độ trợ cấp), con đi học hàng ngày phải được tiền....
Bây giờ thì ngược lại, phụ huynh đến xin cho con đi học, chỉ sợ con mình không được học phải ở nhà. Biên chế giáo viên thiếu không đủ mở lớp 3 tuổi, đành phải nhận các cháu vào học xen kẽ lớp 4 - 5 tuổi vượt quá theo quy định nhưng nhà trường, giáo viên khắc phục mọi khó khăn chăm lo cho các cháu
Cô Hạnh chia sẻ: Thực hiện phổ cập GDMN, các cháu mầm non được đầu tư, chăm sóc tốt hơn nên làm thay đổi nhận thức của phụ huynh. Nhà trường, giáo viên dù phải gánh thêm trách nhiệm, vất vả, chăm lo cho các cháu nhưng mọi người động viên nhau vượt khó để hoàn thành nhiệm vụ.
Năm 2010, triển khai thực hiện phổ cập GDMN, trường có 13 phòng học thì 11 phòng học tạm (tranh, tre, nứa) các điểm bản không có nhà vệ sinh và đồ chơi tập thể cho các cháu.
Nhiều điểm bản xa trường từ 10 - 13 km, chỉ 1 cô nên việc tổ chức ăm bán trú cho học sinh rất vất vả. Với sự quyết tâm, đồng thuận của Nhà trường, cấp ủy đảng, chính quyền xã trách nhiệm, quan tâm vận động các bản, phụ huynh đóng góp ngày công, vật liệu, hiến đất và tạo điều kiện giúp đỡ của phòng giáo dục - đào tạo nên chỉ sau 1 năm, trường đã xóa được 100% nhà tạm.
Sau khi có phòng học "3 cứng", trường triển khai việc thực hiện ăn bán trú cho học sinh, tiếp tục hoàn thiện các công trình phụ trợ và làm đồ chơi cho các cháu.
Bước đầu thực hiện ở nhiều các bản xa như: Na Hát, Na Sản... giáo viên phải khắc phục bằng cách nấu nhờ nhà trưởng bản, hàng tuần ra trung tâm mang thức ăn vào cho các cháu và vận động bản dựng nhà bếp, vệ sinh, làm vườn rau... nên đến nay, Trường Mầm non Pá Vạt đảm bảo chuẩn về cơ sở vật chất, trường tổ chức ăn bán trú cho các cháu/
Ở tất cả các điểm bản, điểm trường khó khăn đều có đồ chơi tập thể cho các cháu do giáo viên, phụ huynh làm. 3 năm học qua, tỷ lệ huy động trẻ 5 tuổi của trường luôn đạt 100%, trẻ 3 - 4 tuổi đạt 98,8%, chất lượng chăm sóc, giáo dục hàng năm đều tăng từ 3 - 5%.
Chung sức nuôi dạy trẻ
Chúng tôi lên thăm điểm trường mầm non bản Na Sản, mới thấy được khó khăn, thử thách... mà cô Đỗ Thị Nghĩa đã vượt lên bám trụ dạy lớp mầm non 3 - 5 tuổi nơi đây.
Theo quy định lớp học chỉ từ 20 - 25 học sinh ăn bán trú, biên chế 2 giáo viên nhưng cô Nghĩa phụ trách lớp 31 cháu, kiêm nhiệm luôn bữa ăn bán trú hàng ngày.
Hàng tuần, cô Nghĩa ra trung tâm cách 13 km mang thức ăn vào. Điểm trường được dựng khang trang, nhà vệ sinh, đồ chơi, đồ dùng dạy học phong phú. Vất vả nhiều vì vừa dạy học, chăm lo cho 31 cháu bữa ăn nên hàng ngày, cô Nghĩa phải dậy từ 5 giờ sáng chuẩn bị cho các cháu bữa ăn trưa.
Cô Nghĩa không hề than thở, phàn nàn bởi niềm vui của cô là các cháu không cần vận động đến lớp đầy đủ. Phụ huynh học sinh khi trồng được cây rau, bắt được con cá đều mang đến cho cô thêm thắt vào bữa ăn. Việc sửa sang lớp học, làm đồ chơi không cần vận động mà nhiều phụ huynh vui vẻ đến góp sức cùng nhà trường chăm lo cho con em.
Khi chúng tôi trở ra huyện, qua Trường Mầm non Phì Nhừ, gặp từng đoàn cô giáo đang đi thồ từng can nước. Hỏi ra được biết, các cô thồ nước về nấu bữa ăn trưa cho các cháu, bởi trường chưa đường dẫn nước sinh hoạt, muốn có nước dùng phải đi lấy cách đó 3 km.
Qua tìm hiểu, Trường Mầm non Phì Nhừ còn nhiều khó khăn hơn Trường Mầm non Pá Vạt vì có nhiều điểm bản xa trung tâm 16 - 20 km, điểm bản 100% phòng học tạm nhưng khi bắt tay vào xây dựng phổ cập GDMN từ đầu năm 2011 đến cuối năm 2013, trường "ngoạn mục" đạt chuẩn.
Cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học đều từ mồ hôi, công sức của thầy cô và phụ huynh làm ra, các cháu ăn bán trú, chăm sóc dạy dỗ đạt, vượt chỉ tiêu hàng năm.
Nhận thức phụ huynh đã thay đổi như việc trước đây các em đến lớp chiếm trên 50% không có Giấy khai sinh. Giấy khai sinh của nhiều em các cô phải đi làm, gia đình không hề quan tâm nhưng nay 100% các em khi sinh ra, gia đình đều làm Giấy khai sinh để các em được nhận vào lớp.
Phổ cập GDMN thực sự tạo chuyển biến mạnh mẽ giáo dục ở vùng khó huyện Điện Biên Đông, tiền đề cho các bậc học khác phát triển.
Theo GD&TĐ