Còi xương là bệnh loạn dưỡng xương do thiếu vitamin D, hoặc do rối loạn chuyển hoá vitamin D trong cơ thể. Là bệnh hay gặp ở trẻ nhỏ nhất là trẻ dưới 1 tuổi.

Theo số liệu thống kê tại Trung tâm khám tư vấn Viện Dinh Dưỡng, bệnh còi xương là bệnh hay gặp nhất và có xu hướng tăng trong những năm gần đây tại Trung tâm. Vậy vì sao trẻ bị còi xương?

Nguyên nhân trẻ bị còi xương
Bác sỹ, Thạc sỹ Phan Bích Nga, Trung Tâm Khám Tư vấn Dinh dưỡng,l Viện Dinh Dưỡng cho biết, bệnh còi xương có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Nguyên nhân thường gặp nhất là thiếu can xi hoặc thiếu vitamin D hoặc cả hai. Một số ít trẻ bị còi xương do thiếu phốt pho, dùng thuốc chống co giật kéo dài, một số bệnh lý di truyền...; đối với nhóm này, trẻ bị còi xương dù cung cấp đủ can xi và vitamin D.

Ảnh minh họa.

Thiếu ánh nắng mặt trời: Nguyên nhân hay gặp nhất do thói quen kiêng cữ, sợ trẻ tiếp xúc nắng sớm sẽ hay bị ốm. Đây là quan niệm sai lầm của nhiều người dân Việt Nam. Theo khuyến cáo của các chuyên gia, trẻ 2 tuần tuổi đã cần được tắm nắng: tốt nhất là vào buổi sáng sớm (trước 8 giờ) nếu không có thời gian thì buổi chiều muộn. Trung bình yêu cầu 2 tiếng/tuần hay 10-15 phút/ngày tùy vào khả năng của trẻ và mức độ phát triển xương vận động (nếu trẻ ít ốm hoặc trẻ có biểu hiện của chớm còi xương có thể tắm nắng lâu hơn).

Chế độ ăn uống của trẻ: Nhiều cha mẹ cho con ăn sữa bò ở trẻ dưới 1 tuổi, đây là lứa tuổi nhu cầu vitamin D đang rất cao và nguồn dự trữ canxi hay thiếu hụt ở trẻ đẻ nhẹ cân, đẻ non, vì vậy ở những trẻ này rất thiếu vitamin D dẫn đến còi xương. Hoặc những trẻ ăn quá nhiều chất bột, đạm (thịt) gây tình trạng chuyển hóa - tăng đào thải canxi ra nước tiểu. Hoặc do trong chế độ ăn dặm hằng ngày không cho hoặc cho quá ít dầu/mỡ dẫn đến không có dung môi hòa tan để hấp thu được vitamin D.

Ngoài ra, những trẻ dễ bị còi xương là những trẻ đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, bệnh nhiễm khuẩn, trẻ rối loạn tiêu hóa kéo dài.

Biểu hiện khi trẻ bị còi xương
- Trẻ ra mồ hôi nhiều kể cả ban đêm (mồ hôi trộm); Trẻ kích thích khó ngủ, hay giật mình; Rụng tóc gáy (do trẻ ra mồ hôi nhiều); Đối với CX cấp có thể gặp: tiếng thở rít thanh quản, cơn khóc lặng, hay nôn, nấc khi ăn. Có thể co giật do hạ canxi máu; Trẻ chậm phát triển vận động: chậm biết lẫy, chậm biết bò.

- Thóp chậm liền, bờ thóp mềm, bướu trán, bướu đỉnh; Chậm mọc răng, răng hay bị sâu, răng mọc lộn xộn; Lồng ngực hình gà, chuỗi hạt sườn; Vòng cổ chân, vòng cổ tay, xương chi cong.

- Ngoài ra, khi bị còi xương nếu không được điều trị, trẻ chán ăn, suy dinh dưỡng, da xanh thiếu máu, lách to.

Phòng ngừa còi xương cho trẻ
- Nên theo đơn thuốc điều trị của bác sỹ chuyên khoa, vì vitamin D rất dễ bị quá liều gây ngộ độc thần kinh nguy hiểm cho trẻ.

- Sinh hoạt và chế độ ăn: Tăng cường vitamin D từ thức ăn: trứng, sữa, bơ, gan cá là những nguồn giàu vitamin D; Sữa và các chế phẩm thường được dùng để tăng cường vitamin D. Ngoài ra, một số thức ăn khác như bột dinh dưỡng cho trẻ em, thức ăn chế biến sẵn, bột mỳ cũng được tăng cường thêm vitamin D.

Phơi nắng đều đặn khi trời nắng đẹp: Tắm nắng là phương pháp dùng ánh sáng mặt trời buổi sáng sớm tiếp xúc trực tiếp lên da để tổng hợp vitamin D. Vitamin D đóng vai trò quyết định trong việc thành lập và tăng trưởng xương của trẻ em do làm tăng hấp thu canxi và phot-pho ở niêm mạc ruột.

Lúc đầu chỉ nên tắm nắng trong vài phút, đều đặn mỗi ngày, sau tăng dần. Khi trẻ được 3 tháng trở lên có thể tắm nắng trong khoảng 30 phút. Thời gian tắm nắng trung bình khoảng hai tiếng/tuần hay 10-15 phút/ngày tùy vào khả năng phơi nắng của trẻ và mức độ phát triển xương vận động.

Lưu ý khi tắm nắng cho trẻ:
- Nên để hở chân, tay của trẻ dưới ánh nắng non.
- Tránh để ánh nắng chiếu thẳng vào mặt và đầu trẻ, nên cho trẻ đội mũ.
- Không nên phơi nắng qua của kính vì như thế sẽ không có tác dụng.
- Không nên cho trẻ tắm nắng quá lâu.
- Sau khi tắm nắng phải kịp thời lau khô mồ hôi, cho trẻ uống một chút nước bổ sung. Nếu là mùa hè, tốt nhất là tắm ngay sau khi tắm nắng.

Theo VnMedia