Những trẻ là con duy nhất trong gia đình thường được nuông chiều quá mức

(ảnh sưu tầm)

Đến nỗi chúng trở thành người chỉ huy, điều khiển mọi người trong nhà như một vị vua, và tệ hơn nữa như một đứa “con hư” đối với cha mẹ.
Trẻ “con hư” có những biểu hiện gì?

Từ mới sinh đến 3 tuổi:
- Giấc ngủ bất thường, hay khóc đêm, cha mẹ làm đủ cách nhưng không thể dỗ nín được.
- Bữa ăn là một trận chiến: trẻ từ chối thức ăn đặc, nôn ói, không nhai, cha mẹ chờ lúc trẻ ngủ mới cho bú sữa.
- Khó tập giữ sạch sẽ, tiêu tiểu bừa bãi và tùy hứng.
- Cơn giận khi không được thoả mãn, thể hiện tính toàn năng, không chấp nhận sự ấm ức.
- Cơn khóc nức nở gây tím tái, ngưng thở.
- Không chấp nhận xa mẹ, từ chối đi nhà trẻ, mẫu giáo bằng cách nảy sinh một số vấn đề tâm thể như: đau bụng, sốt, ho.
- Không quan hệ xã hội.

Từ 4 đến 13 tuổi:
- Đòi đồ chơi điện tử mới lạ, không chơi lâu với một thứ đồ chơi, đập phá đồ chơi.
- Đua đòi theo bạn để mua những bộ quần áo mới.
- Mê xem tivi, mà phải là tivi cáp chứ không phải tivi thường.
- Thích xem phim và trò chơi bạo lực.
- Xin hoặc ăn cắp tiền cha mẹ để trốn học đi chơi.
- Thích tham gia đám tiệc như tiệc sinh nhật.
- Thích đổi sinh hoạt giải trí.

Tuổi vị thành niên:
- Tuổi này là tột đỉnh của sự khủng hoảng với những nguy cơ: xì ke, chán ăn, phạm pháp, trốn nhà, tự tử.
- Hăm dọa cha mẹ nếu không được thoả mãn
- Hành vi bạo lực, bụi đời.

Tóm lại, trẻ “con hư” có những đặc tính:
- Làm vua hằng ngày
- Cưỡng bức (từ thuyết phục đến hăm dọa hoặc bạo lực)
- Trưởng thành giả tạo
- Không bị trừng phạt
- Luôn đổ lỗi cho người khác
- Thường được cha mẹ đánh giá quá cao
- Được cha mẹ thoả mãn mọi đòi hỏi
- Chán rất nhanh và đòi những điều mới lạ
- Tìm thú vui nhất thời
- Được nuông chiều vật chất
- Không chấp nhận ấm ức
- Khiêu khích cảm xúc của cha mẹ (giận dữ, lo âu, trầm cảm)
- Là yếu tố gây stress cho những người chăm sóc
- Có thể phá hủy theo sở thích.

Nhưng … trẻ không hạnh phúc.
Đây có phải là trường hợp bệnh lý không? Nếu để trẻ "con hư" sống trong hoang tưởng toàn năng, khi lớn lên, trẻ sẽ có nguy cơ phạm pháp, bạo lực với chính bản thân và với người khác, hoặc rơi vào trầm cảm. Theo nhà tâm lý Jean Dumas, chuyên viên về trẻ bạo lực: "rối loạn chống đối của trẻ tiên báo rối loạn hành vi sau này”.

Cha mẹ cần có thái độ giáo dục gì?
- Giúp trẻ chấp nhận sự ấm ức
- Tổ chức sinh hoạt trong gia đình: qui định giờ ăn, học, giúp việc nội trợ, ngủ.
- Cha mẹ cần chính xác và nhất quán trong quyết định: tránh cảnh cha nói ”không” và mẹ nói “có”!
- Củng cố, khen ngợi những điều tích cực của trẻ.
- Nên bắt đầu giáo dục ngay từ nhỏ.
- Phạt ngay lập tức: ”Con ngỗ nghịch, tuần này con không được xem tivi”.
- Hình phạt tương xứng với lỗi của trẻ nhö làm hư đồ thì phải sửa lại; không vâng lời thì bị giới hạn tự do; học dở cần phải học bù; gây lộn hoặc nói tục thì ngưng giao tiếp.

Trong việc giáo dục, cha mẹ cần yêu thương và tôn trọng trẻ, nhưng cần phải đòi buộc trẻ chịu một số gò bó bằng cách:
- Kê khai những điều buộc trẻ phải thực hiện
- Giảm bớt sự tiêu thụ của trẻ
- Tập trẻ biết nhàm chán, chờ đợi, cố gắng
- Động viên trẻ làm điều tốt
- Kiểm tra xem trẻ có làm tốt điều được yêu cầu
- Không bàn cãi dài dòng về những lỗi phạm
- Đưa ra những hậu quả khi trẻ hành động xấu
- Khen thưởng khi trẻ tiến bộ
- Từ chối đặt trẻ ngang hàng với người lớn
- Tái lập uy quyền của cha mẹ nhưng không dùng bạo lực với trẻ.

Kết luận
Đây là một vấn đề liên quan đến toàn xã hội. Thiếu kỷ cương trong giáo dục gia đình thì nhà nước sẽ phải thành lập thêm nhiều trung tâm cải tạo và nhiều bệnh viện tâm thần. Ngăn cấm, đòi buộc, trừng phạt không phải là bạc đãi trẻ con vì bạc đãi thể hiện sự lệch lạc trong cảm xúc và sự bất lực trong giáo dục thường ngày của cha me. Khi cha mẹ làm tốt vai trò giáo dục của mình, thì xã hội bớt cần các nhà chuyên môn và thẩm phán.

“Bản tính tự nhiên hãy để cho trẻ con là trẻ con trước khi thành người lớn. Nếu chúng ta đảo lộn trật tự này, chúng ta sẽ sản sinh ra những trái non, không chín mùi cũng không hương vị, và sẽ sớm hư hỏng; chúng ta sẽ có những tiến sĩ non nớt và những trẻ em già nua” - (Jean-Jacques Rousseau).

( Theo Bibi.Vn )