Có nghịch lý là xã hội là: càng phát triển, đô thị hóa càng mở rộng thì sân chơi, không gian xanh của trẻ em càng bị thu hẹp. Thêm nữa, lo lắng về môi trường sống thiếu an toàn, khói bụi ô nhiễm, nạn bắt cóc, giao thông hỗn loạn... khiến nhiều phụ huynh thà để con chơi ở nhà, trong phạm vi kiểm soát của mình hơn là cho bé được chạy nhảy khám phá thế giới bên ngoài. Điều này càng khiến trẻ thiếu kỹ năng sống khi bị nuôi bằng "quy trình khép kín".

Hãy làm bạn cùng con
Không cần tìm đâu xa, ngay trong gia đình chúng ta, chắc chắn những đứa trẻ luôn háo hức khi nghe ông bà, cha mẹ kể về tuổi thơ với những ngày hè ra sông tắm mát, trèo cây, lên đồi hái sim, thả diều, bắt ve... Những hoạt động giản dị, bình thường của cách đây 20-30 năm giờ đã trở thành ao ước khó thành hiện thực của trẻ.

Không gian chơi đã túng thiếu, nếu cha mẹ vì bận rộn mà "bỏ mặc" con giữa 4 bức tường nhà hay một lớp học năng khiếu, học thêm mà trẻ không thích... chỉ để có chỗ an tâm gửi gắm con, hẳn sẽ là một thiệt thòi cho trẻ trong quá trình phát triển của mình. Thay vào đó, hãy tìm cách kéo con ra khỏi sự "bó hẹp" của 4 bức tường, của những trò chơi điện tử để ra ngoài thế giới rộng lớn.

Cùng con vui chơi sẽ giúp tình cảm gia đình thêm gắn kết, lại rất hữu ích trong việc hình thành, phát triển nhân cách, trí tuệ của con. Một số hoạt động phụ huynh có thể tham gia cùng con là học chơi một môn thể thao (bơi lội, cầu lông), đi nhà sách, thư viện, bảo tàng, đưa con đi dã ngoại, thăm quan làng nghề truyền thống, du lịch sinh thái...

Nếu quá bận rộn, bạn cũng có thể thông qua việc nhà để dạy trẻ biết về thế giới xung quanh: như cùng đi chợ, nấu ăn (giúp trẻ nhận biết các loại rau, thịt, cá...), cắm hoa, duy trì thói quen đọc truyện trước khi ngủ giúp trẻ tưởng tượng và ghi nhớ, dựng lều trại trong nhà cũng là một gợi ý không tồi nhằm "kích hoạt" trí tưởng tượng, sự vận động, sáng tạo của trẻ. Cha mẹ cũng nên "sắm" cho con một vật nuôi để bầu bạn. Qua đó trẻ sẽ có "bạn" cùng chơi và học được cách đối xử, quan tâm, san sẻ, yêu thương với người khác như khi đối đãi với thú cưng của mình.

Khảo sát mới nhất với 3.000 đứa trẻ lớp 4,5 trong 48 trường học ở Anh chỉ ra rằng trường lớp không thể dạy môn học quan trọng nhất cho trẻ. Đó là kỹ năng sống. Thực tế chứng minh, kỹ năng đọc viết và làm toán của những đứa trẻ tham gia khóa học kỹ năng sống mỗi tuần 1 giờ trong vòng 2 năm tốt hơn những đứa trẻ không tham gia các khóa học này.

Thiên nhiên là điều tuyệt diệu
Mỗi đứa trẻ đều mang trong mình niềm háo hức được tìm hiểu, khám phá và biết tường tận về thế giới. Đó là lý do những tựa sách như "Mười vạn câu hỏi vì sao", "Atlas động vật", "Atlas khủng long", "Atlas đại dương"... luôn hấp dẫn các em nhỏ. Và những cuốn sách ấy chẳng bao giờ là đủ để giải đáp hết những thắc mắc ngày một nhiều, một khó của trẻ.

Điều này chứng minh thiên nhiên, cuộc sống mới là thứ kỳ diệu thu hút trẻ chứ không phải những trò chơi dễ trở nên nhàm chán, cũ kỹ ở các công viên, khu trung tâm thương mại được xây dựng hoành tráng. Trẻ em đơn giản lắm. Chúng chỉ cần một không gian đủ lớn để được vận động, vui đùa, chạy nhảy và khám phá vạn vật cùng bạn bè. Còn những đứa trẻ suốt ngày đòi mượn điện thoại, máy tính bảng, laptop của bố mẹ để chơi điện tử vì thực ra chúng chẳng còn thứ gì khác để chơi cả.

Hãy để trẻ trải nghiệm thiên nhiên thật nhiều. Thậm chí một chuyến đi rừng cũng rất hữu ích cho con. Đừng coi rừng là nguy hiểm vì trẻ nhỏ có khả năng thích nghi, học tập rất nhanh.

Ở Đức, có khoảng 1500 lớp học "rừng xanh" được đầu tư bài bản, công phu. Tại những lớp học đó, trẻ em khoảng 4 tuổi đã được đưa vào rừng để học kỹ năng sinh tồn: leo trèo trên dốc, sử dụng công cụ lao động đơn giản... khi mỏi mệt chúng có thể nghỉ tại nhà gỗ trong rừng. Điều đặc biệt, không có bất kỳ đồ chơi bằng nhựa nào xung quanh trẻ, thay vào đó là những món đồ được làm hoàn toàn từ thiên nhiên nhưng vẫn rất thú vị với chúng. Nhờ đó, những bài học về thiên nhiên trở nên trực quan, sống động và dễ nhớ hơn, trẻ cũng khỏe mạnh hơn vì được vận động thường xuyên.

Ở Hà Nội có thể lựa chọn những mô hình vừa học vừa chơi như tại Trạm đa dạng sinh học Mê Linh. Cha mẹ có thể cùng bé thăm quan, tìm hiểu các loài động thực vật ở Trạm, cắm trại, chơi thể thao tại những bãi đất trống trong rừng. Con đường rừng chỉ khoảng 1km nhưng sẽ mang lại nhiều trải nghiệm đáng nhớ cho trẻ. Hãy yên tâm vì luôn có người của Trạm đi theo hướng dẫn và hỗ trợ thường xuyên.

Trong 20 năm làm chủ tịch PLATO (tổ chức phi chính phủ huấn luyện, đào tạo kỹ năng sống cho trường học), cô giáo Mohr Lone đã nhận được nhiều phản hồi tích cực từ các học viên nhỏ tuổi. Cô nhận được nhiều lá thư tay xúc động: "Từ khi được học cô, con đã để ý đến môi trường xung quanh nhiều hơn và cẩn thận hơn khi nói chuyện với ai về vấn đề gì", "Con rất biết ơn cô vì đã khiến con suy nghĩ cẩn thận hơn về mọi thứ trong cuộc sống"...

Khách quan mà nói, không có đứa trẻ nào là không hiếu động, thích được ra ngoài vui chơi, bay nhảy. Ở độ tuổi của chúng, nắng gắt không đáng sợ, mưa bẩn không đáng lo và những con vật đều đáng yêu, xinh xắn. Hầu như chúng chẳng sợ gì, chỉ sợ không có thứ gì để chơi đùa. Cha mẹ không nên cấm đoán trẻ chỉ vì những mối lo của mình mà nên tìm hiểu, lắng nghe nhu cầu của trẻ để chọn được trò chơi, điểm vui chơi lý tưởng, thích hợp, giúp trẻ có một tuổi thơ đúng nghĩa: Tuổi ăn, tuổi chơi.

Theo SSM