Theo kết quả công bố gần đây nhất của Viện Dinh Dưỡng quốc gia, hơn 50% trẻ em Việt Nam thiếu hụt Vitamin A, B1, C, D... nên ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như quá trình phát triển của cơ thể... Dưới đây là những biểu hiện cho thấy cơ thể trẻ bị thiếu vi chất...

Thiếu sắt
Bé trai N.V.H., một tuổi, da xanh xao, lưỡi màu hồng nhạt không thấy gai lưỡi, tóc khô và dựng lên, móng tay hay gãy, tưa. Thời gian gần đây bé ngừng lên cân do hay ốm đau...

Đi khám, bác sĩ chẩn đoán bé bị thiếu sắt. Trong cơ thể, sắt góp phần tạo hồng cầu chuyên chở oxy đến các cơ quan khác. Thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu, gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất và tinh thần, như khả năng đi lại và nói. Các trẻ sinh non hoặc có trọng lượng khi sinh dưới 2,5kg, trẻ không được bú mẹ, trẻ bú mẹ nhưng ăn dặm không đủ và đúng cách đều có thể bị thiếu sắt...

Thiếu can xi
Trẻ thiếu can xi có biểu hiện ngủ không sâu, quấy đêm, hay giật mình, nhiều trường hợp thóp bé không liền, đầu không tròn, bé chỉ ngồi không chịu đi... Thông thường, các bé sẽ liền thóp khi được 12 tháng, nhưng khi thiếu can xi thóp vẫn còn hở khoảng rộng. Chân vòng kiềng, chữ X, chữ O, chậm đi... cũng là những biểu hiện của thiếu can xi, sinh tố D.

Thiếu sinh tố C
Bé thiếu sinh tố C thường bị bệnh cảm cúm lúc trái gió trở trời, dễ chảy máu mũi, chảy máu chân răng, khi bị muỗi chích, nốt muỗi chích phồng lên, bé gãi thì vết thương lở ra; chân thường bị các vết thâm do côn trùng chích để lại.

Thiếu sinh tố A
Ngành y tế tổ chức chương trình uống sinh tố A liều cao hai lần/năm nên các trường hợp khô loét giác mạc không còn. Tuy nhiên, thiếu sinh tố tiền lâm sàng vẫn còn với các triệu chứng: chậm lớn, hay bị nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu hóa... Phần lớn các bé bị thiếu sinh tố A không được phát hiện.

Thiếu sinh tố B
Bé có biểu hiện biếng ăn, tiêu hóa không tốt, hay đau bụng đi ngoài, thể trọng giảm sút, chậm lớn, khó ngủ...

Thiếu kẽm
BS Nguyễn Ngọc Thông - Giám đốc Trung tâm Chăm sóc Sức khỏe Sinh sản TP.HCM cho biết: "Kẽm từ trước đến nay ít được chú ý, nhưng nay các chuyên gia nhận thấy thiếu kẽm ảnh hưởng đến sự phát triển cơ thể, thần kinh...".

Bé thiếu kẽm chậm lớn so với biểu đồ tăng trưởng, dễ bị thấp lùn, chậm phát triển trí tuệ.

Dinh dưỡng - con đường một chiều
Theo BS Đỗ Thị Ngọc Diệp - Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, có thể ví quá trình dinh dưỡng như con đường một chiều, đã đi qua không thể quay lại. Bởi, có những di chứng không thể hồi phục như: chân vòng kiềng, chân chữ O do thiếu can xi, sinh tố D... Còn những triệu chứng báo động thiếu vi chất thể nhẹ lại rất mơ hồ, dễ lầm lẫn nên chỉ bác sĩ chuyên môn mới nhận biết được.

Do đó, các bậc làm cha mẹ cần trang bị kiến thức nuôi con từ các nguồn chính thống do chuyên gia dinh dưỡng trả lời và chịu trách nhiệm; cần kiểm tra cân nặng, chiều cao của bé theo đúng hướng dẫn của ngành y tế.

Nhiều bà mẹ lo lắng vì chăm con rất kỹ nhưng vẫn bị còi xương. Nguyên nhân: cho bé ở phòng máy lạnh, ở nhà hộp thiếu ánh nắng, bao bọc kỹ lưỡng khi ra đường... khiến bé thiếu ánh nắng mặt trời - Nguồn năng lượng giúp cơ thể tổng hợp sinh tố D. BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng BV Nhi Đồng 1 TP.HCM hướng dẫn cách nuôi con: "Cho trẻ bú sữa mẹ ngay sau khi sinh để tận dụng nguồn sữa non nhiều sinh tố, khoáng chất và kháng thể. Cho bé tắm nắng trước 9g sáng hoặc sau 15g chiều, khi tắm cần sexy 100%, chỉ che mắt và thóp cho bé. Khi cho bé ăn dặm cần chọn thực phẩm tươi, không trữ lạnh, nấu xong, ăn ngay, tẩy giun định kỳ và dùng muối I ốt trong chế biến thức ăn.

Theo PN