Không ít phụ nữ mang thai bị tăng huyết áp ở giai đoạn cuối. Nếu không được điều trị sớm, bệnh sẽ tiến triển xuất hiện phù, tiểu albumin, thậm chí chức năng tim, gan, thận bị tổn hại hoặc bị co giật, hôn mê, gây nguy hiểm cho cả mẹ lẫn con.

Vai trò của canxi

Trong cơ thể, 99% canxi tồn tại trong xương dưới dạng phốt phát canxi; trong máu cũng có một ít lượng canxi nhưng cực kỳ quan trọng. Nó không những là yếu tố cần thiết để làm đông máu, mà còn có tác dụng điều tiết hoạt động của cơ tim và thần kinh. Khi hàm lượng canxi trong máu không đủ, có thể gây ra tim đập nhanh, hay đập không đều; tính hưng phấn của cơ, thần kinh tăng cao (phản ứng kích thích tăng cao) gây co quắp chân tay.

Gần đây qua thực nghiệm và lâm sàng, đã phát hiện ra mối liên quan giữa chứng tăng huyết áp thai kỳ với lượng canxi được đưa vào. Theo báo cáo, nếu mang thai đến tuần lễ thứ 15, bắt đầu cho uống mỗi ngày 2g canxi thì huyết áp giữ được mức thấp hơn trung bình trong suốt thai kỳ. Nếu mỗi ngày chỉ dùng 1g thì sau tuần lễ mang thai thứ 24, phụ nữ mang thai được bổ sung canxi đó không khác gì người không được bổ sung, huyết áp tăng lên dần, có khả năng gây ra các triệu chứng của bệnh tăng huyết áp thai kỳ.

Điều đó chứng tỏ rằng, trong thời kỳ mang thai, việc bổ sung canxi, có thể phòng ngừa được chứng tăng huyết áp. Cơ chế của nó như sau: Trong giai đoạn sau của thai kỳ do nhu cầu canxi để phát triển xương cốt của thai nhi nên cuống rốn tiết ra một lượng lớn estrogen ngăn trở việc tái hấp thu canxi của xương trong cơ thể mẹ. Khi canxi trong máu mẹ giảm, hoạt động bài tiết hormon của tuyến cận giáp tăng lên. Dưới tác dụng của hormon cận giáp làm cho phốt pho trong xương hòa tan, chuyển vào tuần hoàn máu, đồng thời gia tăng sự hấp thu canxi trong đường ruột để giữ mức canxi trong máu.

Ta biết rằng, nồng độ hormon của tuyến cận giáp có liên quan trực tiếp tới huyết áp, hormon tuyến cận giáp càng cao thì huyết áp càng tăng. Vì vậy, nếu được bổ sung canxi đầy đủ có thể giảm nhẹ sự bài tiết hormon của tuyến cận giáp do canxi trong máu tụt xuống gây ra, làm cho huyết áp hạ xuống và duy trì ở mức thấp. Ngoài ra, việc bổ sung canxi còn có thể giảm tính nhạy cảm trong mạch máu, ức chế sự phản ứng của cơ trơn mạch máu đối với vật chất nâng áp lực trong cơ thể. Do đó, canxi có thể phòng ngừa chứng tăng huyết áp của phụ nữ mang thai.

Nhu cầu của canxi

Phụ nữ tuổi trưởng thành, mỗi ngày cần 600mg canxi. Trong vòng 5 tháng sau khi có thai, phụ nữ mang thai cần đưa thêm vào cơ thể 500mg, tổng cộng là 1.100mg canxi mỗi ngày.

Về ăn uống, các loại sữa là nguồn canxi tốt, hàm lượng tương đối nhiều, tỷ lệ hấp thu cao; các thức ăn hải sản như tôm, cua, ngao, sò và trứng hàm lượng canxi cũng khá phong phú.

Trong thực vật, các loại rau xanh và các loại đậu tuy cũng là nguồn canxi, nhưng canxi trong các loại thực phẩm này dễ bị acid oxalic (rau cải, măng, riềng) và các loại acid trong thực vật (trong yến mạch, trong kiều mạch) phản ứng tạo ra những hợp chất canxi khó hòa tan, kết quả không bằng.

Vì thế, phụ nữ mang thai, ngoài việc phải có ý thức lựa chọn các thực phẩm có hàm lượng canxi cao để ăn, tốt nhất là hàng ngày nên uống bổ sung canxi, để bù đắp vào chỗ thiếu hụt để phòng xảy ra chứng tăng huyết áp.

BS. CK2. NGUYỄN ĐỨC LÊ
Báo Sức khoẻ Đời sống