Dù thích có em bé đến mấy, thì con bạn cũng không thể tự mình trở thành một người anh hay một người chị gương mẫu nếu không được cha mẹ dạy dỗ và uốn nắn.

Làm anh thật khó, nhưng mà thật vui
Bé Minh Tuấn, con trai anh Minh Lâm (ngõ 34 Đội Cấn, Hà Nội) năm nay đã 6 tuổi. Tuấn có một em gái Minh Trang lên 2, rất bướng bỉnh, lại có "tài" trêu tức anh. Hai anh em Tuấn lúc nào cũng tranh giành đồ chơi của nhau, thậm chí có hôm bị em Trang hồn nhiên cướp mất quả bóng, Tuấn khóc như mưa. Bố mẹ cũng bó tay, chẳng biết làm gì với cậu chàng hay Nhưng khác hẳn với Tuấn, bé Sơn Khánh (5 tuổi), con trai chị Thùy Linh (kiểm toán viên mít ướt này. Có lúc Tuấn ghét em, bỏ cơm, ôm cục tức anh ách trong bụng, ông bà Tuấn phải dỗ dành mãi mới chịu ăn vài miếng.PwC) lại rất yêu em gái mình. Mỗi khi có người hỏi về em gái là Sơn Khánh hào hứng: "Làm anh khó lắm ạ, phải biết ngồi trông em cho mẹ làm việc nhà, phải biết đuổi muỗi cho em khi hai anh em ngồi chơi cùng nhau. Cháu phải nhường cho em ngủ với mẹ, còn mình ngủ với bố. Làm anh khó lắm, bố cháu luôn nhắc nhở phải trật tự, nhẹ nhàng những lúc em ngủ. Còn phải biết mở tủ lấy quần áo cho em mỗi khi mẹ nhờ". Chẳng ai nghĩ một đứa trẻ 5 tuổi lại gương mẫu và thân thiện với em mình đến thế!

Theo chị Thùy Linh: "Thái độ và suy nghĩ của con như thế nào đều do bố mẹ quyết định cả. Chuẩn bị có bé, mình hay nói với Sơn Khánh là con sắp có thêm một người bạn, con sẽ có người chơi cùng, ăn cùng, thi đua học tập cùng. Muốn vậy con phải cư xử thật tốt thì em bé mới gắn bó với con. Lúc ấy, con sẽ là một tấm gương cho em bé noi theo, oách lắm nhé". Chị Linh đã khéo léo đưa ra những điều hay, thú vị để Sơn Khánh cảm thấy háo hức và vui vẻ để đón nhận. Với chị: "Một trong những thành công của mình là đã đề cao vị trí của Sơn Khánh lên để con thấy mình được đối xử như người lớn, được bố mẹ giao trọng trách đáng tự hào là cùng bố mẹ nuôi dạy em bé. Đến bây giờ, cả hai vợ chồng đều thực sự hài lòng vì anh trai rất thương em gái".

Chuẩn bị tâm lý "lên chức"
Chuyên gia tâm lý Nancy Bayley, tiến sĩ tại Đại học Iowa cho rằng, một trong những điều kiện giúp bé trở thành người anh, người chị mẫu mực là khâu chuẩn bị tâm lý khi bé sắp được "lên chức". Bạn phải thật tinh tế và nhạy cảm quan sát từng thái độ nhỏ nhất của con, cho con thấy làm anh, làm chị sẽ rất vui:

- Lấy những hình ảnh cũ của con cho con xem lại, đọc sách cho con nghe, hoặc ghé thăm bạn bè đang có con nhỏ để giúp bé chuẩn bị tâm lý. Thỉnh thoảng cho con sờ tay hoặc áp tai vào bụng mẹ xem bé đạp. Hãy cho con cùng bàn luận để đặt tên cho em. Hãy cho trẻ nghĩ rằng em bé sắp ra đời sẽ là một người bạn để cùng trẻ chơi đùa.

- Hãy khen con và khuyến khích con giúp em mình bằng những việc nhỏ nhặt: gấp tã lại, cất đồ cho em, hát cho em nghe, cùng xem mẹ tắm cho em, đẩy xe đưa em đi chơi...

Quan trọng là khơi lên niềm hãnh diện cho con mỗi khi con làm được điều gì đó cho em. Nếu trẻ chưa quen với việc phải quan tâm đến em bé, bạn đừng nên ép con mình làm điều đó. Dần dần bị bố mẹ lôi kéo, khích lệ, trẻ sẽ nhận ra được trách nhiệm của mình.

- Khi em bé đang ngủ, bạn nên dành thời gian để quan tâm nhiều hơn đến con. Mẹ bận bịu với bé mới sinh thì bố nên trò chuyện với con lớn để trẻ cảm thấy mình không bị bố mẹ bỏ rơi khi có em bé. Phải để trẻ thấy mình vẫn được bố mẹ chú ý và yêu thương như em bé.

- Sự tế nhị của người mẹ trong cách cư xử với các con là điều hết sức quan trọng. Người mẹ phải biết dành cho mỗi đứa con một khoảng thời gian chăm sóc nhất định. Tuy bận rộn chăm sóc bé sơ sinh nhưng đừng quên âu yếm, vuốt ve, an ủi đứa lớn... Cách xử sự của mẹ đã dạy cho con bài học đầu đời về lòng nhân ái và công bằng của tình người.

Dạy con thành "người lớn"
Tiến sĩ Jerome Singer thuộc Khoa Tâm lý, trường Đại học Yale-Mỹ khẳng định: "Giả sử bỗng dưng bạn đưa cho con một con búp bê chẳng hạn, rồi yêu cầu con phải lập tức yêu thương búp bê đó ngay lập tức. Điều đó là hoàn toàn không thể có được, nó hết sức phi lý. Chẳng ai có thể chia sẻ tình yêu một cách nhanh chóng và siêu tốc được như thế. Bạn hãy dạy một cách từ từ, cho con thấy rằng, thành người lớn, việc đầu tiên là thành một người anh, người chị thân thiện. Một lưu ý là tránh dạy con bằng những mệnh lệnh, điều đó thường phản tác dụng. Hãy khéo léo vun đắp tình cảm ruột thịt, máu mủ trong tâm hồn con bằng những lời nói nhẹ nhàng, những hành động ân cần mà chính bạn làm với con hằng ngày".

Theo Jerome Singer, muốn con trở thành người anh, người chị tốt, bạn phải chuẩn bị cho con những đức tính cần thiết:

- Có trách nhiệm (ngay từ nhỏ, bạn hãy dạy con biết chịu trách nhiệm với những việc làm của mình).

- Biết chia sẻ (thể hiện yêu thương, nhường nhịn...).

- Kiên nhẫn (trao gửi và đón nhận tình yêu thương luôn là một quá trình lâu dài bền bỉ).

Tất nhiên, đó chưa phải là tất cả những gì biến một đứa bé trở thành một người anh, người chị tốt, nhưng chí ít nó cũng tạo nền tảng để con bạn biết-cố-gắng trở thành một tấm gương tốt cho em chúng.

Có làm được một người anh, người chị tốt hay không phụ thuộc vào hành xử cá nhân của từng đứa trẻ.

Ông Kevin Jenkins, thuộc Tổ chức Gia đình Kaiser của Mỹ là người luôn định hướng và trang bị cho trẻ em những kĩ năng cần thiết trong cuộc sống cho biết: "Hành xử cá nhân của mỗi đứa trẻ là một kĩ năng quan trọng giúp trẻ giao tiếp tốt với mọi người trong gia đình và ngoài xã hội. Việc dạy con có được hành xử cá nhân thông minh và đúng đắn là do môi trường sống mà cha mẹ tạo dựng nên. Nếu muốn con biết trân trọng tình cảm, biết yêu thương người khác, môi trường sống của trẻ cũng phải tràn ngập yêu thương. Đúng theo kiểu: bạn cho con những gì thì con bạn sẽ ứng xử y hệt như thế".

Hai điều cần chú ý khi trong nhà có hai bé trở lên:
1. Thấy các con hành xử sai phải nhắc nhở ngày lúc đó.
2. Tạo điều kiện để các con được gắn bó bên nhau: cả nhà đi du lịch, cho các con học ngoại khóa cùng lớp, về nhà ông bà...

Theo Cha mẹ trẻ