SỬ DỤNG CÂU HỎI
TRONG QUÁ TRÌNH TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI
QUAN SÁT THIÊN NHIÊN
TH.S. NGUYỄN THỊ XUÂN
Trường CĐSP Trung ương
Quan sát nói chung và quan sát các sự vật hiện tượng trong thiên nhiên nói riêng là một hoạt động đòi hỏi sự tập trung chú ý cao độ, nỗ lực bền bỉ của ý chí, hoạt động tích cực của giác quan và sự điều khiển của tư duy ngôn ngữ. Đây là một quá trình rất tích cực song thường rất căng thẳng.
Nghiên cứu của X.N. Nhikolaeva đã chỉ ra rằng: Trong khi quan sát trẻ em thường chú ý đến các dấu hiệu rõ nét của sự vật, hiện tượng mà ít để ý đến những chi tiết khác của đối tượng, đôi khi chính những chi tiết đó lại là nét đặc trưng, độc đáo phản ánh mối quan hệ của chúng. Một số trẻ khác lại không gọi được những sự vật hiện tượng mà mình nhìn thấy. Ở trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi các quá trình nhận thức đã trở nên có chủ định hơn, tư duy và ngôn ngữ cũng đã đạt tới trình độ phát triển tương đối cao, song kinh nghiệm quan sát vẫn còn hạn chế. Phần lớn trẻ chưa biết cách lựa chọn trình tự và cách thức quan sát phù hợp. Ví vậy, thời gian để phân biệt đối tượng quan sát chưa nhanh, các đối tượng đặc trưng của đối tượng chưa được trẻ gọi tên một cách đầy đủ và chính xác. Để cho qú trình quan sát thiên nhiên trở nên hiệu quả và có thể phát triển năng lực quan sát cho trẻ thì không phải chỉ là giới thiệu các đối tượng, hiện tượng mà phải hướng dẫn quá trình đó bằng lời nói và đặc biệt là hệ thống câu hỏi của giáo viên.