Áp lực về trường lớp, chỗ học tại TPHCM và Hà Nội trong nhiều năm trở lại đây là điều không mới. Tuy nhiên, với báo cáo mới nhất của ngành giáo dục mầm non (MN) hai TP lớn khiến nhiều người không khỏi bất ngờ. TPHCM và Hà Nội hiện vẫn còn tới 21 phường, xã (TPHCM 15, Hà Nội 6) chưa có trường MN công lập. Nghịch lý trên cộng với áp lực phải phổ cập MN 5 tuổi đang khiến nhiều trường MN công lập tìm mọi cách cắt chỉ tiêu giữ trẻ các nhóm tuổi mầm, chồi, lá. Vô tình khiến áp lực giữ trẻ đổ dồn về hệ thống trường tư.

Nhiều trường mầm non công lập không đủ chỗ để nhận thêm học sinh. Trong ảnh, các cháu ở Trường mầm non bán công Tuổi Thơ 7 quận 3 trong giờ tập vẽ. Ảnh: MAI HẢI

Không nhận mầm, chồi!
Dù được gấp rút đầu tư trong vòng hơn một năm nay, nhưng số lượng trường MN công lập được xây mới tại TPHCM, Hà Nội chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Trong khi số trẻ gia tăng hàng năm rất lớn. Đứng trước bài toán phải huy động trẻ 5 tuổi ra lớp, các địa phương và các trường không còn cách nào khác chọn giải pháp "hy sinh" nhóm trẻ thuộc các lớp mầm, chồi để đảm bảo đủ chỗ học cho trẻ 5 tuổi. Điển hình cho cách làm trên chính là một số trường điểm của quận trung tâm như: Phú Nhuận, Q1 và Q3 đã ra thông báo không tuyển lớp mầm, chồi.

Gọi điện đến Trường MN Bến Thành (Q1) hỏi các thủ tục về nhập học cho con ở độ tuổi lớp chồi, Ban tư vấn tuyển sinh của trường cho biết, trường không tuyển lớp mầm, chồi (dù đúng tuyến), riêng lớp lá tuyển theo giấy gọi ra lớp do UBND phường cấp. Trường MN Sơn Ca 11, quận Phú Nhuận tuy không công khai thông báo từ chối nhận trẻ trong độ tuổi mầm, chồi, nhưng rất "kén" trong việc tuyển sinh trẻ trong độ tuổi trên.

Chị Nguyễn Huyền Ái Phương, một phụ huynh có con ở độ tuổi lớp mầm bức xúc nói: "Nhà tôi ở phường 11, quận Phú Nhuận, hộ khẩu TP, tôi đang công tác tại Ngân hàng Sacombank. Theo quy định con tôi đủ điều kiện ra lớp tại Trường MN Sơn Ca 11. Thế nhưng khi nộp đơn, nhà trường đã thẳng thắn từ chối và cho biết, trường không tuyển lớp mầm, chồi, không cách nào khác tôi phải cho cháu ra học trường tư".

Quận 12 được xem là quận có số trẻ gia tăng hàng năm cao nhất của TPHCM. Năm học vừa rồi quận 12 có thêm 2 trường MN công lập và 5 trường MN ngoài công lập, nhưng với số lượng trẻ gia tăng nhanh chóng (gần 1.000 trẻ), số lượng trường trên cũng không thể đáp ứng nổi. Dù vẫn đảm bảo chỗ học cho trẻ 5 tuổi, nhưng phần lớn các cháu vẫn phải vào học ở trường tư thục. Năm học này quận 12 có 5.564 trẻ 5 tuổi, số lượng phòng học ở 33 trường (15 MN công lập, 18 MN tư thục) là 615 phòng.

Tuy nhiên, như lời thừa nhận của bà Nguyễn Thị Thanh, Tổ trưởng Tổ MN Phòng Giáo dục quận 12, dù quận 12 không chịu áp lực quá căng thẳng về chỗ học cho trẻ 5 tuổi nhưng nếu không có hệ thống trường MN tư thục gánh vác, chắc quận sẽ khó để đảm bảo chỗ học cho trẻ 5 tuổi. Bởi toàn quận có gần 19.000 em, nhưng trường công chỉ giữ được 5.189 trẻ, số còn lại hơn 13.000 trẻ do hệ thống trường MN ngoài công lập và nhóm trẻ nuôi giữ.

Cascader
Một khi trường công chưa thể đáp ứng nhu cầu thì phụ huynh đành phải giữ con ở trường tư, dù chất lượng vẫn còn nhiều điều phải bàn. Đây là thực trạng gần như chẳng đặng đừng của hệ thống giáo dục MN ở hai TP lớn, khi mà số lượng trường mầm non công lập xây mới không tỷ lệ thuận với số lượng trẻ gia tăng hàng năm.

Theo báo cáo, TPHCM hiện có 723 trường MN. Trong đó, 397 trường MN công lập và 326 trường ngoài công lập cùng 1.054 nhóm, lớp nuôi dạy 270.841 trẻ. Toàn TP vẫn còn tới 15 phường, xã "trắng trường" MN công lập. Tương tự, Hà Nội còn 6 phường chưa có trường MN công lập. 6 quận, huyện khác là Ba Đình, Hoàn Kiếm, Sơn Tây, Thanh Oai, Mỹ Đức, Quốc Oai chưa có trường MN đạt chuẩn quốc gia. Số lượng trường công thiếu hụt trên đang góp phần gây khó cho Hà Nội và TPHCM trong việc thực hiện phổ cập MN 5 tuổi.

Hiện nay, Hà Nội và TPHCM được xem là 2 TP có mức đầu tư ngân sách cho giáo dục lớn nhất (20% chi ngân sách) nhưng tình trạng quá tải mấy năm trở lại đây vẫn không hề thuyên giảm. Chính vì vậy, không có gì khó hiểu khi ở các phường "trắng trường" MN công lập của hai TP lớn này, số lượng các trường MN ngoài công lập, nhóm lớp, mọc lên như nấm sau mưa.

Với mức học phí theo ghi nhận của chúng tôi luôn dao động từ mức 650.000 - 750.0000 đồng/tháng (cao hơn trường công khá nhiều) nên thật khá khó khăn cho phụ huynh. Vì 70% phụ huynh gửi trẻ tại các cơ sở MN ngoài công lập tại các phường, xã "trắng trường" MN công lập ở TPHCM và Hà Nội chủ yếu là người lao động nghèo. Chưa hết, gửi con tại những cơ sở này, sẽ không an toàn, không đảm bảo chất lượng nuôi dạy trẻ bằng các trường MN công lập.

Trao đổi với chúng tôi về thực trạng một số nơi, các nhóm trẻ vẫn còn khá thiếu thốn về điều kiện chăm sóc trẻ, một cán bộ mầm non thuộc một phòng giáo dục chia sẻ: "Thật rất khó để yêu cầu các nhóm trẻ và các trường MN ngoài công lập đảm bảo điều kiện nuôi dạy trẻ như các trường MN công lập khi họ không nhận được bất cứ sự đầu tư nào từ Nhà nước như các trường MN công lập.

Việc các nhóm lớp thiếu giáo viên, lấy bảo mẫu làm người chăm sóc và nuôi dạy trẻ là điều không thể phủ nhận. Nhưng tôi nghĩ, hiện tượng trên giờ chỉ còn là số ít, khi hiện nay phòng giáo dục các quận huyện đang đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra. Cái chính theo tôi nghĩ là chúng ta cần phải đầu tư xây trường, chứ cứ để tình trạng quá tải như thế này kéo dài, khó chấm dứt được hiện tượng trên".

Theo SGGP