Mặc dù Sở GD-ĐT TP.HCM đã lùi thời hạn tuyển dụng giáo viên (GV) đến ngày 9/7 (thêm chín ngày so với thời hạn cũ) nhưng thống kê sơ bộ cho thấy, tại các đơn vị ngoại thành, vùng ven rất ít giáo sinh đăng ký; còn các quận nội thành lại thiếu GV tiểu học, GV các môn năng khiếu, Thể dục, Sinh, Địa.

"Thiếu dồn thiếu"
"Hiếm người quá!", ông Phan Văn Kèo - Trưởng phòng GD-ĐT huyện Hóc Môn lo lắng. H.Hóc Môn hiện chỉ mới có khoảng 30 giáo sinh đăng ký nhận nhiệm sở các bậc học, trong khi nhu cầu cao gấp mấy lần. Riêng bậc tiểu học, năm nay Hóc Môn bị quá tải với hơn 6.000 trẻ nhập học, cần ít nhất 38 GV. Ở Cần Giờ, số người đăng ký cũng rải rác. GV bậc tiểu học cần 17 người, nhưng chỉ vài người đăng ký. Huyện đang lên phương án cho GV cấp II xuống dạy tiểu học nếu không đủ người.

GV tiểu học đang thiếu trầm trọng và dự báo sẽ tiếp tục thiếu trong năm học mới 2010-2011 - Ảnh: Liên Hồng

Năm học mới này, TP.HCM tuyển hơn 3.000 GV, trong đó tiểu học tuyển khoảng 905 người để cung ứng cho các quận: Bình Tân (111 GV), Bình Chánh (110), Tân Phú (62), Tân Bình (40)... Đến thời điểm này, Q.Bình Tân, H.Bình Chánh chỉ mới có 1/3 GV tiểu học đăng ký so với nhu cầu cả trăm người. "Thiếu dồn thiếu. Nếu không tuyển đủ người thì chúng tôi phải tiếp tục vận động GV nghỉ hưu tiếp tục dạy", là phương án dự phòng cho tình huống xấu nhất của các quận, huyện.

Trong khi đó, các quận nội thành lại dư dả, cụ thể như Q.5 có 154 GV đăng ký so với nhu cầu 59, Q.Tân Bình có hơn 200 người so với nhu cầu khoảng 130... dù vẫn thiếu GV ở bậc tiểu học, GV môn Sinh, Địa (THCS). "Tiếng là năm nay các quận, huyện tự tuyển GV nhưng thật ra các đơn vị chỉ làm... giùm Sở GD-ĐT phần thống kê số liệu; chỉ tiêu vẫn do Sở duyệt và phân bổ. Vì thế, đổi mới chỉ là bình mới, rượu cũ thôi", đại diện phòng GD-ĐT một quận cho biết.

Nghịch lý "thiếu thừa"
Trong khi các quận, huyện than không tuyển đủ người thì ngành GD-ĐT lại rơi vào nghịch lý "tuy thiếu mà lại thừa". GV tốt nghiệp các ngành Văn, Sử, Lý, Hóa... hệ CĐ, ĐH khó xin việc làm vì nhu cầu tuyển dụng những môn này thấp.

Năm học 2009 - 2010, cô X. tốt nghiệp ngành Ngữ văn ĐH Sư phạm TP.HCM trúng tuyển công chức với chức danh... giám thị ở một trường THPT Q.Tân Bình. Trường hợp cô B. còn đau lòng hơn. Không trúng tuyển vì môn Sử cô tốt nghiệp đang thừa GV ở TP.HCM, cô buộc phải rẽ ngang lối khác, trôi dạt lên tận Bình Dương làm công nhân, gửi mơ ước đi dạy vào xưởng máy.

Ảnh: P.Huy

Cô X., B. và những GV không được đứng lớp khác mang những nỗi niềm chung: mặc cảm, lo lắng và bất an. Đối với ngành GD-ĐT, đây cũng là một sự lãng phí khi ngành nhiều năm liền không tuyển đủ GV.

Còn nhớ năm học 2009 - 2010, ngành GD-ĐT TP.HCM thông báo tuyển hơn 3.500 GV tiểu học, THCS, THPT cho các bộ môn Sinh, Địa, Thể dục, Âm nhạc, Mỹ thuật... nhưng tuyển cũng không đủ số lượng cần. Trong khi đó, những giáo sinh môn Văn, Sử được phân công làm giám thị hay trông coi phòng thực hành, thí nghiệm. Ở các huyện vùng ven như Cần Giờ, Bình Chánh, Củ Chi..., giáo sinh tốt nghiệp THCS, GV mầm non được phân công dạy tiểu học. Q.Tân Bình phải cắt giảm gần 50% lớp bán trú, tăng sĩ số HS mỗi lớp; ở Q.Gò Vấp, hiệu phó các trường phải ra dạy lớp 1. Trong buổi họp với Sở GD - ĐT mới đây, ông Nguyễn Văn Minh, Phó trưởng ban Văn hóa - Xã hội, HĐND TP nêu thực tế đoàn đi khảo sát ở Cần Giờ: "Chúng tôi cảm kích tấm lòng GV vùng sâu, vùng xa nhưng ngành giáo dục lấy GV cấp II xuống dạy cấp I sẽ ảnh hưởng đến chất lượng dạy học, vì chuyên môn đào tạo khác nhau".

Trách nhiệm thuộc về ai?
Nhiều chuyên gia giáo dục không khỏi ngạc nhiên vì TP.HCM rơi vào tình trạng thiếu GV, đặc biệt ở bậc tiểu học, vốn dôi dư ở 10 năm trước mà nay chỉ tuyển được khoảng 40% so với nhu cầu. Đi tìm lời giải từ các trường sư phạm mới thấy cung không đủ cầu. Tháng sáu vừa rồi, ĐH Sư phạm TP.HCM chỉ có khoảng 200 SV các ngành tốt nghiệp trong khi nhu cầu tuyển ở bậc tiểu học là 516. Lứa SV đầu tiên hệ ĐH của Trường ĐH Sài Gòn sẽ ra trường vào năm... 2011, SV hệ CĐ ngành sư phạm của trường tốt nghiệp năm nay là 872. Hai trường chủ lực cung cấp nguồn GV cho TP cũng chỉ cung cấp hơn 1.000 giáo sinh mỗi năm, chỉ tạm đủ bù lại số GV bỏ việc, nghỉ hưu hàng năm (dao động từ 1.200 đến 1.800 người).

Dù ngành GD - ĐT mở rộng cửa cho SV các ĐH khác dự tuyển GV nhưng vẫn chỉ là giải pháp tình thế và cũng không giúp ngành tuyển đủ người.

Nguyên nhân tình trạng thiếu GV là do đồng lương thấp không thu hút người vào sư phạm, do Sở GD-ĐT chưa có kế hoạch đào tạo nguồn GV hay các trường sư phạm chưa làm tròn nhiệm vụ? Một cán bộ Sở GD-ĐT cho rằng: "Ba nguyên nhân kể trên đều đúng. Những dự báo nhu cầu GV của TP chưa theo kịp đà bùng nổ dân số. Liên đới trách nhiệm là ĐH Sài Gòn - nguyên là Trường CĐ Sư phạm TP.HCM, vốn có nhiệm vụ đào tạo nguồn GV cho TP.HCM nhưng từ ngày trường lên ĐH đa ngành, trực thuộc UBND TP, Sở GD-ĐT không thể giao chỉ tiêu đào tạo sư phạm cho trường như trước được".

Thiếu GV đã, đang và sẽ là một "bài toán" khó giải cho chất lượng GD-ĐT.

Theo PN