Ngay từ khi lọt lòng, trẻ đã có sự cảm nhận về âm thanh, điều này sẽ tạo tiền đề cho sự hình thành ngôn ngữ về sau. Do đó, ngoài sự trò chuyện, tương tác thường xuyên của cha mẹ thì đồ chơi cũng đóng vai trò bổ trợ rất nhiều cho quá trình học nói của trẻ.

Tuy nhiên, các bậc cha mẹ sẽ khá lúng túng chọn mua đồ chơi cho đứa con bé bỏng của mình, giữa một rừng sắc màu và phong phú các loại đồ chơi bày bán. Bài viết dưới đây xin giới thiệu các loại đồ chơi phù hợp cho từng giai đoạn phát triển ngôn ngữ của bé.

Cừu hát ru với âm điệu dễ thương. Nguồn: rainbow

0-6 tháng tuổi: Đây là giai đoạn bé bắt đầu có sự cảm nhận về âm thanh, bé biết quay đầu về phía phát ra tiếng động và lắng nghe rất chăm chú. Tập cho trẻ làm quen với âm thanh bằng các đồ chơi phát ra tiếng như những chiếc lục lạc, những con thú bông xinh xắn có gắn nhạc bên trong hay nhưng âm thanh êm dịu đươc phát ra từ chiếc nôi. Bé sẽ lắng nghe một cách thích thú. Những chiếc đĩa nhạc dành riêng cho trẻ sơ sinh rất có ích để bé có sự cảm nhận về nhịp điệu.

Các con rối tay là một lựa chọn thú vị, cha mẹ có thể vừa giao tiếp với con vừa tập cho trẻ sự liên tưởng về hình ảnh từ âm thanh phát ra.

Sách vải không rách, bé có hiếu động thế nào cũng không làm hư sách. Nguồn: rainbow.

9-12 tháng tuổi: Thời kỳ này bé đã bắt đầu tập nói, các từ với âm tiết đơn giản đã có thể phát ra từ miệng bé như ba, bà...Tăng cường trò chuyện cùng bé như kể các câu chuyện đơn giản bằng hình ảnh minh họa. Các cuốn sách, từ điển hình ảnh làm bằng chất liệu an toàn, bền đẹp là lựa chọn sáng suốt để bé vừa học, vừa chơi mà không lo sự nghich ngợm hiếu động của con trẻ có thể làm hỏng cuốn sách.

Đàn với tiếng kêu các con thú, rất vui nhộn. Nguồn: rainbow.

Các loại đàn với tiếng kêu các con thú, giúp bé phát triển đa giác quan: Sờ chạm, nghe, nhìn. Bé có sự liên tưởng về thị giác và thính giác "con vật với hình thù như vậy thì sẽ kêu như thế này".

Trẻ dưới 1 tuổi là giai đoạn tiền ngôn ngữ rất quan trọng cho các phản xạ ngôn ngữ của bé về sau. Các loại đồ chơi giàu âm thành và hình ảnh là lựa chọn phù hợp.

12-18 tháng tuổi: Đây là giai đoạn phát triển nhanh về ngôn ngữ, bé đã nói được những từ đa âm tiết cũng như cách sử dụng từ, câu để thể hiện ý nghĩ của mình. Tăng cường nhiều đồ chơi và độ khó của trò chơi cho bé giai đoạn này.

Các miếng gỗ với nhiều hình ảnh khác nhau. Nguồn: rainbow.

Các miếng xếp hình với nhiều hình ảnh khác nhau là lựa chọn thích hợp. Với nhiều cách chơi khác nhau như tìm hai hình giống nhau hay phân loại các nhóm hình cây cối, thú vật, thức ăn...Qua đó bé vừa tiếp thu lời khuyên từ cha mẹ là chơi theo cách nào cũng như phân loại được các nhóm từ ngữ khác nhau. Loại đồ chơi này rất đa dạng, phong phú về chủng loại và chất liệu. Bạn có thể tìm mua ở nhà sách các miếng ghép hình bằng giấy rất vừa túi tiền. Tuy nhiên các miếng ghép bằng gỗ tuy có đắt nhưng bền và an toàn với bé, thời gian sử dụng cũng lâu hơn.

18-24 tháng tuổi: Lúc này đây bé đã nói chuyện khá rành mạnh, đã biết gọi tên các đồ vật thân quen trong gia đình, bắt đầu đặt ra nhiều câu hỏi và mong đợi sự trả lời. Bé đã có thể hiểu được những câu chuyện có tình tiết phức tạp. Đây là giai đoạn bé đã bắt đầu có nhận thức về cuộc sống vì vậy các cuốn sách về khoa học, thiên nhiên giúp cho bé học được những từ khó và xâu chuỗi chúng thành nhiều câu để ra một câu chuyện có nghĩa. Loại sách này thường bán theo bộ, với nội dung và hình ảnh phù hợp cho từng độ tuổi.

Các bộ sách với nhiều chủ đề dành cho bé. Nguồn: rainbow.

Các miếng ghép hình vẫn còn rất có ích cho bé giai đoạn này, chỉ cần thay đổi cách chơi ở cấp độ khó hơn như tìm các hình liên quan đến câu chuyện mà bé vừa nghe mẹ kể. Bé có dịp thực hành ngay câu chuyện vừa nghe, những hình ảnh, từ ngữ sẽ in sâu trong tâm trí bé.

2-3 tuổi: Giai đoạn này bé đã có nhận thức, suy luận, hiểu được "nguyên nhân này thì sẽ gây ra hậu quả thế nào" như trời mưa thì phải mặc áo mưa, không đáng răng sẽ bị sâu răng. Đồ chơi cho sự phát triển ngôn ngữ của bé thời kỳ này không đa dạng, do bé đã có nền tảng cơ bản về ngôn ngữ. Các bậc cha mẹ tìm mua các loại đồ chơi nâng cao khả năng suy luận, phán đoán của bé là phù hợp.

Bộ xếp hình với nhiều hình thú dễ thương, giúp bé nhận biết về hình dáng các con vật.
Nguồn: rainbow.

Cho bé chơi tranh ghép hình, từ các miếng ghép nhỏ, ghép thành hình lớn hoàn chỉnh. Đây là trò chơi có độ khó cao, khả năng liên tưởng lớn giúp rèn luyện tư duy cho bé.
Các bộ cờ dành cho trẻ em cũng rất có ích cho bé, do khả năng giao tiếp giữa người chơi, sự liên tưởng, phán đoán trong quá trình chơi là khá cao.

Bộ xếp hình bằng gỗ, bền, đẹp, an toàn cho bé. Nguồn: rainbow.

Các bậc cha mẹ nên nhớ rằng sự giao tiếp của cha mẹ với bé là rất quan trọng, đừng để con chơi một mình. Hướng dẫn, giải thích và trao đổi cùng bé khi chơi là cách giúp bé thực hành ngôn từ vừa học ngay tại chỗ. Vì là học nói nên giao tiếp vẫn đóng vai trò quan trọng nhất, các loại đồ chơi dù đa dạng và phong phú như thế nào cũng chỉ đóng vai trò hỗ trợ cho hoạt động giao tiếp sinh động và trực quan hơn.

Theo WTT