Trong việc giáo dục con cái, đôi lúc cha mẹ cũng không tránh được sai sót, đặc biệt là khi áp dụng những hình thức kỷ luật đối với trẻ.
Để kỷ luật được hữu hiệu, cha mẹ cần có những quyết định rõ ràng, hợp lý ngay cả khi đang nóng giận hoặc bối rối.

Sau đây là 5 sai lầm mà ngay cả những bậc phụ huynh đầy kinh nghiệm cũng có thể mắc phải khi kỷ luật con cái:

1. Nghĩ rằng hình thức kỷ luật đó đúng với mọi trẻ

Một số trẻ phản ứng mạnh khi bị cha mẹ la mắng gay gắt trong khi một số khác lại ngoan ngoãn lắng nghe. Một số trẻ hiểu ngay khi cha mẹ chỉ dạy trong lúc số khác cần nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Một số trẻ vâng lời lập tức trong khi các bé khác phải bị la hét một hồi mới chịu nghe.

Rõ ràng phản ứng của trẻ không đơn giản do tính khí mà còn phụ thuộc vào lứa tuổi và giai đoạn phát triển. Các bé ở tuổi chập chững đã cố thực hiện những điều ngốc nghếch mà cha mẹ không cho làm. Các nhóc tuổi choai choai tỏ ra không muốn phụ thuộc vào cha mẹ. Hầu như hiếm có trẻ nào kiên nhẫn lắng nghe cha mẹ chỉ dạy dài dòng.

Trẻ cần những lời căn dặn, chỉ bảo dễ hiểu, trực tiếp và ngắn gọn. Trẻ có thể phản ứng khi cha mẹ phạt chúng không cho chơi với bạn bè. Nhìn chung, dù cha mẹ cố gắng đến mức nào đi nữa, trẻ vẫn có khuynh hướng lặp đi lặp lại những sai phạm đó trong một khoảng thời gian.

Do đó hiểu trẻ đang ở giai đoạn nào trong đời là mấu chốt để tìm ra phương pháp kỷ luật trẻ thích hợp và hiệu quả nhất.

2. Kỷ luật quá nặng tay

Các ông bố nóng tính thường phạm phải lỗi lầm trên. Các ông dễ nổi trận lôi đình và đưa ra hình phạt tùy theo cơn giận của mình hơn là dựa trên mức độ sai phạm của con cái.

Nên áp dụng hình phạt hợp lý tùy theo sai phạm của trẻ, không nên theo mức độ bực dọc của bản thân. Ngoài ra hình thức kỷ luật cũng cần khả thi, nghĩa là không quá ảnh hưởng đến anh em của trẻ nếu chúng không làm gì sai cả.

Nếu trẻ làm điều lẽ ra không nên làm, ví dụ xấu tính không cho em mượn đồ chơi, cha mẹ có thể nhắc nhở trẻ: "Xấu với em như thế sẽ mang đến hậu quả gì con biết không?". Ánh mắt nghiêm nghị, giọng nói kiên quyết nhưng không la hét to tiếng của cha mẹ sẽ khiến trẻ nhận ra cha mẹ chẳng phải đang đùa.

Đôi khi cha mẹ có thể đặt câu hỏi: "Con biết mình nên làm gì để chuộc lỗi hay không?". Và rồi bạn sẽ hài lòng khi thấy tự trẻ tìm ra được hình thức kỷ luật vừa phải cho sai phạm của chúng, chẳng hạn như sẽ xin lỗi em và sẵn sàng cho em mượn đồ chơi cả ngày!

3. Kỷ luật quá nhẹ tay

Nhìn con đang nghịch cát, hốt cát ném vào khách qua đường, người mẹ chỉ nói: "Nếu con không ngừng ném sẽ bị người ta la đó nhe!". Cho rằng mẹ nói nhẹ nhàng như thế có nghĩa là chẳng có ý ngăn cấm, trẻ tiếp tục ném cát.

Đôi lúc những trẻ này sẽ bị phạt nhưng có vẻ chúng chẳng bận tâm gì đến hình phạt. Có phụ huynh than thở: "Tôi dẹp trò này thì con tôi lại bày ra trò khác".

Kỷ luật cứng rắn đối với trẻ không được nhiều bậc cha mẹ ủng hộ. Nhiều ý kiến cho rằng muốn hình phạt có hiệu quả cần nghĩ cách nào khiến trẻ e ngại phải chịu phạt thêm lần nữa. Bạn có thể cất hẳn những đồ chơi mà trẻ thích trong một thời gian (tùy theo mức độ sai phạm và phản ứng của trẻ), tắt tivi hay đầu đĩa không cho trẻ xem trong vài giờ hay buộc trẻ phải ở trong phòng, không được ra ngoài chơi.

4. Tiền hậu bất nhất

Một khi bạn đã ngăn cấm trẻ làm điều gì, ví dụ như "Không được ném cát vào người khác", bạn phải tiếp tục ngăn cấm điều đó. Trước thì cấm đoán nhưng sau lại nhân nhượng: "Ừ, chắc chẳng ai nói gì đâu", trẻ ngỡ là mình được tự do muốn làm thế nào tùy ý, thế là tiếp tục ném cát làm vui.

Chẳng phải điều gì cũng ngăn cấm con làm; do đó hãy quyết định những gì mà bạn cho là quan trọng nhất, chẳng hạn như không khoan nhượng tính ích kỷ, hay nói dối, những hành động bạo lực, nguy hiểm...

Một khi đã ấn định nguyên tắc nào, bạn phải giữ vững nguyên tắc ấy. Kiên quyết không cho trẻ xem tivi ngày hôm đó nhưng cuối cùng lại mở máy để rảnh tay làm bếp, chắc chắn trẻ sẽ tái phạm nguyên tắc bạn đã ấn định vì biết bạn khó có thể phạt trẻ.

5. Chỉ chú trọng mặt tiêu cực

Thông thường, cha mẹ hay để ý đến sai phạm của trẻ để áp dụng hình phạt. Sao chúng ta không lưu tâm đến những lúc trẻ ngoan? Ví dụ, trong suốt 15 phút mà trẻ không quấy rầy anh chị, cha mẹ nên khen trẻ lắm chứ. Ai lại chẳng thích được khen và làm hài lòng những người mình yêu thương nào!

Sắp vào một cửa hàng để mua sắm, thay vì đe dọa: "Nếu con không ngoan, mẹ sẽ giận và không cho con ăn gì cả", bạn nói: "Mẹ cần mua sắm chút ít đồ cho gia đình mình, các con hãy ngoan và giúp mẹ; lúc về mẹ sẽ đãi các con một chầu kem". Nghĩ xem, nếu là mình, bạn sẽ thích nghe lời nào hơn.

Kỷ luật không đơn thuần là biện pháp giúp mang lại trật tự. Kỷ luật còn có mục đích giúp trẻ an toàn, đào tạo chúng thành người tốt, thành công và hạnh phúc trong cuộc sống sau này.

Hãy nhớ rằng trẻ còn thơ dại và cần được học hỏi nhiều. Vì yêu trẻ mà ta đưa ra hình thức kỷ luật để dạy dỗ chúng, do đó cần phải chọn cách thức kỷ luật nào không đi ngược lại tình yêu mà chúng ta dành cho trẻ.

Theo lamchame.com