|
Đã hơn một tháng kể từ ngày các bác sĩ Việt Nam cùng các chuyên gia Nhật Bản tiến hành ca ghép gan đầu tiên tại Việt Nam, sức khoẻ của người cho gan, anh Nguyễn Quốc Phòng, và người nhận gan, cháu Nguyễn Thị Diệp đang dần có chuyển biến tốt.Tuy rằng, cháu Diệp đã qua hai cơn thải ghép cấp, nhưng với sự tận tâm của bác sĩ đã giúp cháu vượt qua những giây phút nguy hiểm. Đằng sau sự thành công bước đầu của ca ghép gan của chúng ta, hẳn có nhiều chuyện để chúng ta quan tâm.
Thời gian ca mổ lùi lại vì sao?
Theo dự kiến, ca ghép gan sẽ được tiến hành vào 8 giờ sáng. Nhưng phải đến 9h45’ các giáo sư mới tiến hành mổ cho anh Phòng. Giáo sư Lê Thế Trung - Tổng chỉ huy ca ghép gan cho biết, đoàn giáo sư Nhật Bản gồm 5 người do Giáo sư Makuchi dẫn đầu đến sân bay Nội Bài lúc 18h ngày 30/1. Sau đó, các giáo sư Nhật Bản tiến hành hội chẩn ngay. Đến 22h bạn bàn giao thiết bị, thuốc men được đem theo. Thiết bị đem từ Nhật Bản sang đều trong điều kiện vô khuẩn hoàn toàn. Đến sáng 31/1, khi các giáo sư Nhật Bản có mặt tại phòng mổ, thiết bị mới được chính thức bàn giao.
Với việc có mặt của chuyên gia nước ngoài trong ca mổ, Hội đồng ghép gan phải bố trí mỗi buồng mổ 4 phiên dịch. Ngoài Giáo sư Makuchi đã từng sang Việt Nam, 4 chuyên gia còn lại lần đầu đến nước ta nên cần có thời gian để các bác sĩ làm quen. Cho dù chúng ta đã có diễn tập mổ ghép gan 2 lần, nhưng khi bước vào “trận đấu” việc điều hành, vận hành thử máy móc, sắp xếp dụng cụ được Hội đồng ghép gan Học viện Quân y (Hội đồng) rà soát lại lần cuối cho "trận này".
Không phải ngẫu nhiên chúng ta học hỏi kỹ thuật ghép gan của Nhật Bản. Ngoài giá thành và phong cách Á Đông còn phải nhắc đến tác phong và tinh thần làm việc tận tuỵ của các giáo sư đến từ đất nước mặt trời mọc này. Các giáo sư Nhật Bản làm việc cẩn trọng, chắc chắn, không gây mất máu, không một chút xơ dính thành ruột. Họ làm việc tỉ mỉ, bóc tách và khâu từ tốn, tạo thẩm mỹ sau này. Tất cả điều trên mục đích cuối cùng vẫn là vì người bệnh
Vỏ bình đựng thuốc mê trị giá… 15 triệu
Công đoạn phức tạp nhất trong ca mổ là ghép gan. Các bác sĩ phải nối một lượng rất lớn các mạch máu đồng thời phải tạo hình chúng (trong ghép thận bác sĩ phải nối một động mạch và một tĩnh mạch lớn). Khó khăn thứ hai là công tác gây mê. Điều đáng mừng, hơn 6 tiếng sau khi ca mổ kết thúc. Cháu Diệp đã tỉnh táo. 48 giờ sau, huyết áp tốt, nước tiểu bình thường. Có thành công này, do sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bệnh viện Trung ương, sự điều hành sát sao và tập hợp lực chuyên gia tinh nhuệ nhất trong hoàn cảnh nước ta hiện nay. Các thiết bị hiện đại nhất đựơc huy động: máy gây mê của Bệnh viện 103, máy gây mê của Bệnh viện Nhi Trung ương ( loại chuyên dùng mổ hở tim). Dao cắt Cusa vừa siêu âm, vừa mổ, vừa cầm máu...Thêm vào đó phải có sự điều hành tỉnh táo.Giáo sư Trung kể: phòng mổ rộng hơn 60 mét vuông, ngoài trang thiết bị, 4 phiên dịch, còn hơn 10 bác sĩ, gây mê, hồi sức…đi lại cũng đã va vào nhau nữa là…"
Thuốc hỗ trợ gây mê là loại thuốc hiếm đặt mua từ Nhật Bản. Riêng vỏ bình đựng thuốc giá hơn 15 triệu đồng.
Công nghệ kỹ thuật cao
Nhật Bản đã thực hiện 3000 ca ghép gan thành công, việc học tập và nhận chuyển giao kỹ thuật được Hội đồng ghép tạng Học viện Quân y đặc biệt coi trọng.Vì thế toàn bộ quá trình chuẩn bị và thời gian tiến hành phẫu thuật được ghi hình làm tài liệu học tập sau này.
“Mỗi lần thực hiện các ca mổ phức tạp, bác sĩ của chúng ta trưởng thành lên rất nhiều”. Giáo sư Trung nói tiếp. Chúng ta đã tiếp thu và nhận chuyển giao kỹ thuật hiện đại trong ngoại khoa thành công. Trước đây, chúng ta mới chỉ biết đến khái niệm buồng mổ, nay ghép gan cần có buồng mổ công nghệ cao đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, khắt khe cao nhất về vô khuẩn và vô trùng.
Các kỹ thuật viên sinh hoá, hoá nghiệm, cấy khuẩn, xét nghiệm đông máu, xét nghiệm vi khuẩn phải làm việc tập trung cao độ, không được phép lơ là và phải chấp hành nghiêm kỷ luật. Lấy ví dụ về trường hợp trước khi sang Việt Nam tiến hành phẫu thuật, qua trao đổi giáo sư Makuchi yêu cầu chúng ta sử dụng loại huyết thanh ngọt 5%, nhưng không rõ vì lý do gì, cán bộ ta lại thay bằng Terbo 5% tương đương với dung dịch glucosa 5%. Sang đến nước ta, giáo sư Makuchi rất buồn. Tuy rằng, giữa huyết thanh ngọt 5% và terbo 5% tác dụng tương đương, nhưng mỗi loại lại có tác dụng phụ khác nhau. Nói lên điều này, Giáo sư Trung nhấn mạnh, trong điều trị, đặc biệt đối với các phẫu thuật khó, người bác sĩ cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị. “Trong ghép gan ta là học trò của họ, không lẽ nào ta lại không tranh thủ học hỏi ra ngô, ra khoai."Giáo sư Trung nói. Vị giáo sư già chuẩn bị bước sang tuổi 78 đã khiêm tốn nhận mình là học trò của giáo sư Makuchi.
Sau thành công bước đầu của ca ghép gan đầu tiên tại nước ta,có thể khẳng định chắc chắn,về trình độ chuyên môn đội ngũ y, bác sĩ của chúng ta đã tiến dài hơn một bước. Từ đây hy vọng chúng ta sẽ bước đầu làm chủ các kỹ thuật chuyên môn khó hơn, tiến tới ghép tim, ghép phổi. Nhìn sang nước bạn Thái Lan, mới triển khai kỹ thuật ghép gan từ năm 1997, nhưng họ đã tiến hành 500 ca ghép gan thành công. Kỹ thuật, cộng với niềm đam mê khoa học, tin rằng nền y học của chúng ta sẽ thu được nhiều thành công mới.
Bài, ảnh: Thanh Xuân
|