Hai nghiên cứu mới đây cảnh báo về những hậu quả lâu dài về sức khỏe khi dùng thuốc hạn chế sinh. Vậy có phải dùng thuốc là nguy hiểm? Heidi Ledford đưa ra phân tích nhằm giải thích tại sao thật khó để có một câu trả lời chính xác.

Mọi người nói gì về thuốc?

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện sự tích trữ mảng bám trong những động mạch ở những phụ nữ dùng thuốc tránh thai cao hơn so với người chưa bao giờ dùng thuốc. Mảng bám chứa cholesterol và chất béo rắn có thể làm tắc những động mạch, dẫn đến bệnh tim và đột quỵ.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Ghent (Bỉ) đã nghiên cứu trên 1.000 phụ nữ đã từng dùng thuốc uống tránh thai trong một khoảng thời gian và sau đó đã dừng uống. Họ phát hiện lượng mảng bám tăng từ 20-30% trong mỗi nhóm mười nguời phụ nữ. Kết quả này được công bố tại cuộc họp của Hội Tim mạch Mỹ ở Orlando, Florida.

Trong lúc đó, một nghiên cứu khác được công bố mới đây xác nhận các kết quả trước đây về nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung cao hơn ở phụ nữ đã dùng thuốc. Nguy cơ này sẽ giảm đến mức bình thường nếu bỏ dùng thuốc trong vòng 10 năm.

Người phụ nữ dùng thuốc có nên lo lắng?

“Không. Nguy cơ về ung thư cổ tử cung do sử dụng thuốc tránh thai không hề mới. Và mặc dù những phát hiện về mảng bám làm tắc động mạch là mới, đây mới chỉ là giai đoạn mở đầu”, Sharonne Hayes, Giám đốc Phòng khám Tim Phụ nữ - Bệnh viện Mayo ở Rochester, Minnesota, thận trọng cho biết.

Hayes nói: "Chúng tôi biết khi bạn đang dùng thuốc uống tránh thai thì rủi ro về tim mạch sẽ tăng". Nhưng một vài nghiên cứu trước đây đã chỉ ra nguy cơ này có giảm sau khi người phụ nữ dừng uống thuốc, bà nói thêm. Hơn nữa, những loại thuốc tránh thai thế hệ trước có chứa lượng hormone cao hơn.

"Đây là một phát hiện thú vị và chúng ta nên chú ý đến điều này", Hayes nói.

Nếu những phát hiện về ung thư cổ tử cung không mới, vậy chúng ta biết thêm gì về thuốc tránh thai và những rủi ro liên quan đến sức khỏe?

Các nghiên cứu cho thấy thuốc có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ, ung thư cổ tử cung, bệnh tim mạch và ung thư vú. Nhưng các nghiên cứu khác cũng chỉ ra thuốc có thể giúp ngăn ngừa ung thư buồng trứng, ung thư dạ con, mụn trứng cá… và cả ung thư vú.

Tại sao có hai kết quả trái ngược về bệnh ung thư vú?

Bệnh này có liên quan đến mức hormone, do đó có mối liên hệ với thuốc. Một phân tích với hơn 150.000 phụ nữ trên thế giới cho thấy tỷ lệ mắc ung thư vú ở phụ nữ dùng thuốc tăng không đáng kể. Nhưng các nghiên cứu khác đã không tìm thấy tác động của thuốc uống tránh thai đến nguy cơ mắc ung thư vú. Và một nghiên cứu được công bố tháng trước cho biết việc sử dụng thuốc không ảnh hưởng đến khả năng tử vong từ ung thư vú ở hơn 4.000 phụ nữ được chẩn đoán đã mắc bệnh.

Những viên thuốc tránh thai khác nhau chứa đựng những lượng hormone khác nhau; công thức một số loại thuốc thậm chí có thể giảm bớt nguy cơ về ung thư vú, Hayes cho biết.

Một nghiên cứu mới đây với khoảng 46.000 phụ nữ phát hiện nguy cơ bị ung thư có giảm nhẹ ở những người thực hiện sinh đẻ có kế hoạch (nguy cơ về ung thư buồng trứng và màng trong tử cung có giảm, trong khi nguy cơ về ung thư cổ tử cung và ung thư vú đang gia tăng). Nhưng phần lớn trong số này là người Anh da trắng nên kết quả có thể không chính xác với dân số ở những vùng khác trên thế giới. Có một vài nguy cơ như, họ có mấy con, họ bao nhiêu tuổi khi sinh em bé, người phụ nữ và những biến đổi giữa các nền văn hóa.

"Nếu việc dùng thuốc giúp bạn có ít con cái hơn và có đứa trẻ đầu tiên muộn hơn trong cuộc đời, thì chính bạn sẽ tự giảm bớt nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung", Jane Green, nhà dịch tễ học Đại học Oxford (Anh), và là tác giả của một nghiên cứu mới đây về ung thư cổ tử cung, cho biết.

Nguy cơ bị đột quỵ trong thời gian mang thai và sau khi đẻ cao gấp hai lần so với nguy cơ từ việc dùng thuốc, Green cho biết thêm.

Dùng thuốc có tốt hay không?

Green nói: "Rất khó để đưa ra một đánh giá tổng thể rằng thuốc có lợi hay có hại".

Ngoài những khác nhau về mật độ dân số, những kết quả nghiên cứu có thể mập mờ bởi những khác biệt trong thành phần cấu tạo và sự tập trung những hormone trong nhiều loại thuốc điều chỉnh sinh có trên thị trường, Hayes nói: "Bạn không thể gộp tất cả thuốc tránh thai với nhau".

Nhiều nghiên cứu đã được bắt đầu từ những năm hay những thập niên trước đây, khi những viên thuốc tránh thai chứa mức hormone cao hơn và được chuyển hóa từ những nguồn khác. "Những viên thuốc bây giờ chúng ta đang sử dụng đã rất khác," Hayes nói.

Đây là một trong những vấn đề chúng ta thường gặp phải với thuốc. Chúng tôi bắt đầu một nghiên cứu chỉ khi cách điều trị có tiến triển cơ bản giữa việc bắt đầu nghiên cứu đến khi kết thúc. Bạn có thể thu được kết quả tốt, nhưng chúng không nhất thiết có liên quan đến phương diện lâm sàng.

( Theo KHPT )