Núi cười

Ngày xưa, ở một bản nọ có hai anh em. Người anh thì ham chơi, còn người em thì chăm học, chăm làm. Khi bố mẹ mất, người anh nói với em:

– Bây giờ, anh em ta chia nhau số gia tài của bố mẹ. Anh sẽ lấy phần nhà cửa, ruộng đất, còn em lấy quyển sách nhé!

Người em đáp:

– Vâng ạ!

Người anh nói tiếp:

– Anh có ruộng đất nên phải giữ đàn trâu để chúng cày bừa. Anh chia cho em con chó và con mèo nhé!

Người em cũng gật đầu đồng ý.

Thế là người em ra chân núi làm nhà ở và vỡ đất hoang thành ruộng để trồng trọt. Tuy phải làm việc rất vất vả nhưng sáng nào người em cũng vẫn chăm chỉ đọc sách. Tiếng đọc sách làm núi già ngủ quên mấy nghìn năm cũng phải tỉnh dậy lắng nghe. Không có trâu bò, em phải bắt cho và mèo kéo cày. Núi già thấy vậy bật cười và lóe ra những thỏi vàng. Em thấy lạ bèn chạy lên nhặt vài thỏi. Từ đấy người em rất giàu.

Anh vội vàng tìm đến hỏi. Em kể lại chuyện núi cười. Anh bảo:

– Thôi, em lấy phần gia tài của anh, còn chó, mèo và quyển sách phần cho anh…

Nhưng người anh không chịu đọc sách chỉ mang chó và mèo ra cày. Núi già trông thấy chó và mèo cày ruộng lại bật cười. Chỉ chờ có vậy, người anh vội vàng đem túi to đã may sẵn leo lên núi xúc vàng. Núi già lâu không nghe thấy tiếng đọc sách quen thuộc nữa buồn ngủ rũ rượi và bất thần ngậm miệng lại, ngậm luôn cả người anh ở trong đó. Còn người em nhặt được dựng nhiều ngôi trường cho các em gần xa đến học.

Hoài Nam kể

(Truyện cổ miền núi)