Thịt gà nhất là gà mái tơ có giá trị dinh dưỡng cao, còn tam thất là một vị thuốc bổ quý được nhân dân ta coi như sâm nên được gọi là "sâm tam thất" . Ðể bồi dưỡng cho phụ nữ sau đẻ và người ốm mới khỏi bệnh, bà con ta đã kết hợp hai thứ trên thành một món ăn giàu chất dinh dưỡng: món gà hầm tam thất.

Về thành phần hóa học, trong 100g thịt gà tơ có 66,7g nước, 20,5g protid, 11,8g lipid, cung cấp cho cơ thể 194 calo. Ngoài ra trong thịt gà còn có nhiều chất khoáng như canxi, sắt, đặc biệt là photpho (tới 200mg%).

Củ tam thất vẫn được xem là một vị thuốc bổ quý của phụ nữ sau đẻ. Vị thuốc này là rễ phơi khô của cây tam thất, thuộc họ nhân sâm. Ðây là cây sống lâu năm, có rễ củ mập, cao 20-40cm, thân thẳng màu tím tía, mép lá có răng cưa, trên gân lá ở cả hai mặt có những lông cứng nhọn. Tam thất ra hoa vào mùa hè-thu, cánh hoa màu lục vàng nhạt mọc thành tán ở ngọn thân. Cây thuốc này được nhân dân ta trồng ở những vùng núi cao có khí hậu mát lạnh như Lào Cai, Hà Giang, Lai Châu. Củ tam thất hình con quay, dài 2-4cm, đường kính 1,2-2cm, chất cứng rắn, lớp vỏ ngoài màu đen nhạt hay đen bóng, cắt ngang có màu trắng nhạt, vị đắng sau hơi ngọt. Về thành phần hóa học trong tam thất có arasaponin, khi thủy phân cho arasapogenin, đường glucoza.

Theo y học dân tộc, củ tam thất vị đắng, hơi ngọt, có tác dụng tán ứ, cầm máu, giảm đau, tiêu viêm, được dùng trị chấn thương, chảy máu, thổ huyết, tê bại, phong thấp. Liều dùng mỗi ngày 4-8g rễ tán bột, hầm với thịt gà ăn hoặc ngâm rượu uống. Trong thực tế củ tam thất được nhân dân ta dùng làm thuốc bổ và coi là một vị thuốc bổ quý có thể thay nhân sâm. Củ tam thất hầm với thịt gà là một món ăn bồi dưỡng rất tốt cho phụ nữ sau khi đẻ để chóng phục hồi sức khỏe, đồng thời là một bài thuốc bổ có giá trị cao. Bài thuốc đủ vị, ngoài thịt gà và tam thất còn có kỷ tử, long nhãn, táo tầu, gừng, rượu. Cách chế biến như sau:

Nguyên liệu: Gà mái tơ một con khoảng 600-700g, tam thất thái lát mỏng 12g, kỷ tử 10g, long nhãn 10g, táo tầu 10 quả, gừng, rượu, mắm, muối đủ dùng.

Cách làm: Chọn gà mái tơ, mào đỏ tươi, khỏe mạnh. Làm thịt gà theo cách mổ moi. Chặt bỏ mỏ, móng chân, xoa nước gừng, rượu, muối vào bụng và da gà để 10-20 phút cho ngấm và tẩy hết mùi tanh. Sau đó nhồi tam thất, kỷ tử, long nhãn, táo tầu vào bụng gà; bẻ quặt chân đút vào trong bụng gà, để ngửa vào bát to đem hấp cách thủy 2-3 giờ, gà chín mềm là được.

Gà hầm với tam thất có màu vàng, nước gà màu hồng sẫm, thơm mùi thuốc bắc, vị ngon ngọt dễ ăn.

(Theo Sức khỏe đời sống )