Năng khiếu bẩm sinh hoặc thiên bẩm chính là khả năng đặc biệt mà trẻ có thể làm được một việc gì đó khá hoàn hảo mà các trẻ đồng trang lứa khác không làm được, ví dụ như ca hát, đọc thơ, múa hát, chơi đàn hoặc giải được những bài toán khó...

Năng khiếu bẩm sinh cũng là dấu hiệu tiên đoán nghề nghiệp của trẻ trong tương lai phụ huynh cần lưu ý nhằm giúp trẻ phát triển hoàn thiện hơn, cần định hướng nghề nghiệp cho trẻ nhằm giúp trẻ thành đạt khi trưởng thành.

Năng khiếu bẩm sinh cũng là dấu hiệu tiên đoán nghề nghiệp của trẻ trong tương lai.
Nguồn: Images

Những biểu hiện chứng tỏ trẻ có khả năng đặc biệt hay năng khiếu bẩm sinh

- Trẻ hay tò mò, thường xuyên hỏi cha mẹ bằng những câu hỏi cắc cớ.

- Trẻ biết đi, biết nói khá sớm.

- Sử dụng được đôi tay, và đôi khi là đôi chân, để thực hiện các động tác khó như gắp đồ vật nhỏ bằng các ngón chân.

- Sớm say mê với bảng chữ cái.

- Có sự hiểu biết về số học và các khái niệm thời gian khá thành thạo.

- Có khả năng giải được các bài toán đố tương đối khó so với tuổi của trẻ.

- Có khả năng cảm thụ nhạy bén và hưởng ứng mạnh mẽ với âm nhạc. Tiếp thu nhanh chóng các giai điệu, bài hát và thể hiện lại hết sức chính xác.

- Có khả năng ứng phó và biết cách lợi dụng hoàn cảnh bất lợi để vươn lên.

- Lộ vẻ thiếu kiên nhẫn trước những giới hạn vì cơ thể chưa đủ phát triển hoặc không thể đáp ứng.

- Có thể lựa chọn, sắp xếp, tổ chức, phân loại mọi vật và sau đó tự đặt tên cho chúng theo suy nghĩ riêng của trẻ.

- Hiểu được khái niệm nguyên nhân và kết quả, đáp ứng tốt, nhanh chóng với các hướng dẫn và thực hiện nhiều nhiệm vụ được giao hơn so với những trẻ khác.

- Sở hữu vốn từ vựng phong phú, có thể nói chuyện một cách mạch lạc khi còn nhỏ tuổi và biết cách diễn đạt bản thân bằng cách dùng các từ khó và các mẫu câu phức hợp.

- Có khả năng tập trung vào việc gì đó một thời gian khá dài.

- Có khả năng thuật lại một câu chuyện hay một sự kiện mạch lạc, rõ ràng và thậm chí sáng tạo phần kết ly kỳ nhưng vẫn hợp lý.

- Ghi nhớ chi tiết những sự kiện phức tạp để rồi có thể mô tả lại một cách sinh động sau một khoảng thời gian dài.

Những đứa trẻ có năng khiếu về âm nhạc sẽ chỉ để ý đến những âm thanh mà người thường sẽ cho qua. Nguồn: Images

Những năng khiếu bẩm sinh thường gặp ở trẻ

Theo giáo sư Howard Gardner thuộc trường đại học Harvard (Hoa kỳ) có bảy dạng thiên khiếu thường gặp nhất ở trẻ em, được tổng kết từ một công trình nghiên cứu khoa học có gí trị ở Mỹ.

1. Ngôn ngữ học. những đứa trẻ được thiên phú cho khả năng ngôn ngữ sẽ tìm thấy niềm vui trong việc đọc sách, viết lách, kể chuyện hoặc chơi trò ô chữ.

2. Lôgic toán học. bạn sẽ nhận thấy những đứa trẻ này rất say mê tìm hiểu mối liên hệ giữa các sự kiện, chủng loại khác với nhau. Những bài toán hóc búa, các cuộc thí nghiệm hấp dẫn hay các trò chơi đòi hỏi nhiều tư duy chính là những người bạn thân thiết nhất của chúng.

3. Thẩm mỹ cơ thể. những đứa trẻ này sẽ học hỏi và truyền tải điều muốn thể hiện thông qua các chuyển động của cơ thể và sự cảm thụ bằng xúc giác. Chúng thường có thần tượng là các vũ công điêu luyện hay những thợ thủ công giỏi nghề.

4. Không gian. những đứa trẻ này thường bị mê hoặc bởi trò chơi ghép hình hay các mê cung bí ẩn. Vẽ hay xây dựng những ngôi nhà nhiều tầng là thú vui mà chúng tìm đến mỗi khi rảnh rỗi.

5. Âm nhạc. nhiều bậc phụ huynh thường tin rằng con mình được trời phú cho khả năng âm nhạc xuất chúng chỉ vì trẻ thích hát hò và nhảy nhót khi còn thơ ấu. Nhưng thực tế những đứa trẻ có tài năng thật sự về âm nhạc lại chỉ để ý đến những âm thanh mà người thường sẽ cho qua. Đôi tai của chúng rất khó tính khi gạn lọc, phân tích các thể loại âm nhạc và độ trầm bổng khác nhau của âm thanh. Chúng sẽ thường dành thời gian ngâm nga hay tạo bằng được các giai điệu cho chính mình.

6. Hướng ngoại. đây là những nhà ngoại giao có cỡ. Chúng rất biết tạo ra và làm chủ mối quan hệ của mình với những bạn đồng trang lứa khác. Ngoài ra, chúng còn có khả năng cảm nhận được cảm xúc của người khác cũng như rất biết cách khuyến khích và động viên.

7. Hướng nội. những đứa trẻ này sẽ thường phân tích cảm xúc của bản thân hơn là người khác, chúng rất nhạy cảm với những gì liên quan đến mình, và khá rụt rè. Nhìn chung, những đứa trẻ này có khả năng chìm đắm nhiều trong thế giới triết học.

Nguồn: Images

Cha mẹ cần làm gì để phát huy tối đa năng khiếu bẩm sinh của trẻ ?

- Quan tâm và phát hiện sớm những năng khiếu đặc biệt của trẻ.

- Tạo môi trường sống và học tập tối ưu cho trẻ nhằm vun trồng ưu thế hơn người của chúng.

- Giúp trẻ tiếp cận với thế giới kỳ thú bên ngoài thông qua đồ chơi hay các trò chơi, đồng hành và hướng dẫn cho trẻ cách xứ trí trong từng tình huống. Tuyệt đối tránh sự áp đặt cách hành xử của chính bạn vì nó sẽ hủy diệt sự sáng tạo của trẻ. Chọn các món đồ chơi sẽ giúp phát triển những kỹ năng nhận thức và hoạt động ở trẻ, chẳng hạn như trò chơi xếp hình, xây nhà hay lắp ráp xe cộ ...

- Thường xuyên đọc sách cho trẻ nghe và cho trẻ làm quen với những quyển sách nhiều hình ảnh. Khi trẻ đã lớn hơn, cần giới thiệu cho trẻ nhiều thể loại sách khác nhau để kích thích não bộ trẻ làm quen dần với những kiến thức nền tảng cần thiết.

- Tập cho trẻ nghe nhạc ngay khi còn bé và sau cho trẻ làm quen với các tiết tấu nhanh-chậm hay mạnh-nhẹ khác nhau của các thể loại nhạc sẽ giúp kích thích sự phát triển trí não hoàn hảo hơn.

- Tập cho trẻ trải nghiệm và tự khám phá theo cách của chúng bằng các bài kiểm. Tạo mọi thuận lợi để trẻ mặc sức sáng tạo theo các cảm nhận riêng của chúng. Cho phép trẻ bay bổng trong thế giới riêng của mình. Lắng nghe trẻ trình bày các ý kiến của mình, khuyến khích trẻ phát biểu và giúp xây dựng sự tự tin vào bản thân ở trẻ.

- Khuyến khích trẻ tham gia các lớp học hay các buổi sinh hoạt ngoại khóa có những môn mà trẻ thích thú.

- Đừng chú ý nhiều về các lỗi lầm của trẻ. Phép thử và sai là một trong những cách rất tốt để học và phát triển bản thân. Đừng quá khắt khe nếu trẻ chưa thỏa mãn đòi hỏi hay bất cứ kỳ vọng nào của bạn.

- Quan tâm nhiều đến những gì trẻ thể hiện để vạch hướng phát triển đúng đắn. Đây là điều hết sức cần thiết vì sẽ tránh được các ngộ nhận hoang tưởng khiến con cái thì quá tải còn cha mẹ lại mệt mỏi và thất vọng.

Ths. Bs Đinh Thạc/http://www.nhidong.org.vn