Trời lạnh có thể làm gia tăng số trẻ em mắc bệnh tiêu chảy (do rotavirus). Những ngày này, trung bình Bệnh viện (BV) Nhi TƯ có khoảng 30 bệnh nhi nhập viện, chủ yếu dưới 5 tuổi.

Theo các chuyên gia nhi khoa, cách phòng chống tiêu chảy do rotavirus hiệu quả ở trẻ em hiện nay là uống vaccine. 

PGS.TS Đặng Đức Anh, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tể TƯ cho biết: Bộ Y tế cũng đang nghiên cứu để có thể đưa vaccine phòng chống rotavirus vào chương trình tiêm chủng mở rộng trong 2-3 năm tới.

Tiêu chảy do rotavirus được coi là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy cấp ở trẻ em dưới 5 tuổi hiện nay. Ở VN, trên 90% trẻ mắc bệnh và bệnh thường xuất hiện ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, cao nhất nhóm dưới 1 tuổi.

Biểu hiện chủ yếu của bệnh là đi ngoài và nôn vọt nhiều, từ 10-15 lần/ngày. Sau đó, trẻ đi ngoài phân lỏng liên tục, sốt, trướng bụng. Nếu trẻ không được điều trị sớm, mất nước nhiều sẽ dẫn tới tử vong.

 - Theo GS., cho trẻ uống vaccine để phòng chống tiêu chảy do rotavirus ở những giai đoạn nào là thích hợp?

- Cần lưu ý rằng, rotavivus thường xâm nhập vào cơ thể trẻ dưới 2 tuổi, thậm chí trẻ 2 tháng tuổi đã có thể mắc nên cần phải cho trẻ uống ở giai đoạn sớm hơn. Tốt nhất cho trẻ uống trong giai đoạn 2-5 tháng (2 liều, mỗi liều cách nhau 1 tháng) thì mới có tác dụng đáp ứng miễn dịch để chống lại rotavirus. Trẻ trên 6 tháng tuổi hoặc nếu trẻ đã bị bệnh trước 6 tháng, uống vaccine sẽ ít có hiệu quả, thậm chí là không bởi khi đó trẻ đã có miễn dịch tự nhiên.

- Khi đã uống vaccine, trẻ còn có thể tái mắc tiêu chảy nữa hay không?

- Ngoài nguyên nhân do rotavirus, còn có các loại vi khuẩn tả, lỵ, thương hàn…cũng gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ. Khi trẻ đã uống vaccine rotavirus chỉ có thể ngừa được tiêu chảy trong bệnh cảnh này hoặc nếu mắc tiêu chảy do nguyên nhân khác thì tình trạng bệnh cũng giảm đi rất nhiều.

Cũng cần lưu ý rằng, rotavirus có một số typ khác nhau như: G1, G2, G3, G4 và một số G khác. Hiện vaccine có ở VN là rotarix (nhập khẩu của Mỹ) được sản xuất đề phòng chủng là G1. Tuy nhiên, qua thực tế và nghiên cứu thì thấy nó cũng có tính tương tác chéo với virus gây bệnh G2, G3, G4 nên có khả năng bảo vệ chung cho tất cả. Sắp tới VN sẽ có thêm loại rotateq (cũng của Mỹ) có tác dụng bảo vệ cả 4 chủng.

- Được biết, trước đây, tại Mỹ đã  có loại vaccine rotaxin phòng vừa virus này, nhưng đã phải ngưng lưu hành vì phản ứng phụ của nó?

- Đúng là trước đây tại Mỹ đã cho ngưng lưu hành sản phẩm rotaxin bởi gây lồng ruột cho trẻ em khi sử dụng. Riêng loại vaccine có xuất xứ từ Mỹ đang được dùng phổ biến ở VN (vaccine rotarix) đã được tổ chức y tế thế giới (WHO) cấp giấy phép trên 60 quốc gia trên thế giới và các nước tại Châu Mỹ la tinh đã đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng. Thực tế theo dõi trên 60.000 trẻ ở châu Mỹ và một số nước châu Âu cũng cho thấy loại này có tính an toàn cao.

- VN có đưa loại vaccine chống tiêu chảy do rotavirus vào chương trình tiêm chủng mở rộng?

- Trung tâm khoa học sản xuất vaccine đang nghiên cứu để sản xuất một loại vaccine phòng ngừa rotavirus ở VN. Nghiên cứu vẫn đang ở giai đoạn thực nghiệm trên khỉ và trong thời gian tới sẽ thử nghiệm trên người. Hy vọng, đến năm 2010, VN sẽ sản xuất thành công loại vaccine này.

Dự kiến, Bộ Y tế cũng đang nghiên cứu để có thể đưa vaccine phòng chống rotavirus vào chương trình tiêm chủng mở rộng trong 2-3 năm tới.

- Xin cảm ơn ông!