|
Bệnh thủy đậu còn có nhiều tên khác như trái rạ, phỏng rạ, một số địa phương miền Trung còn gọi là bệnh "lên tót". Bệnh do virus gây ra rất hay lây. Nên nếu không được chích ngừa thì gần như 80% số người sẽ bị mắc bệnh trước 20 tuổi.
Bệnh lây qua đường hô hấp, virus gây bệnh có trong các chất tiết đường hô hấp, chất dịch của mụn nước (nốt rạ). Người lành hít phải chất tiết này khi người bệnh ho hay hắt hơi sẽ bị bệnh, một số trường hợp hiếm hơn bệnh có thể bị lây do tiếp xúc với mụn nước, dụng cụ sinh hoạt có chứa virus gây bệnh. Mặt khác, virus này có thể lây từ mẹ sang bé sơ sinh khi còn trong bào thai hay khi sinh và gây bệnh cho trẻ sơ sinh.
Bệnh xuất hiện nhiều vào 6 tháng đầu năm
Bệnh thủy đậu thường gặp ở trẻ em, tuy nhiên người lớn nếu chưa mắc bệnh khi tiếp xúc với người bệnh cũng bị lây bệnh và bệnh nặng hơn trẻ em. Bệnh thường xảy ra rải rác quanh năm, nhưng xuất hiện nhiều từ tháng 1 đến tháng 6 trong năm, khoảng 70% số trường hợp mắc bệnh trong năm gặp trong những tháng này. Hằng năm tại Bệnh viện Nhi Đồng l điều trị cho 800 đến 1.000 trẻ mắc bệnh thủy đậu.
Bệnh thủy đậu sẽ xuất hiện 10 - 14 ngày sau khi tiếp xúc với người bệnh, khởi phát bệnh thường đột ngột với triệu chứng nổi mụn nước (nốt rạ), mụn nước nổi ở vùng đầu mặt, chi và thân, mụn nước xuất hiện rất nhanh trong vòng 12 - 24 giờ có thể nổi toàn thân. Mụn nước có kích thước từ l - 3 mm đường kính, chứa dịch trong, tuy nhiên những trường hợp nặng mụn nước sẽ to hơn hay khi nhiễm thêm vi trùng mụn nước sẽ có màu đục do chứa mủ.
Bên cạnh mụn nước trẻ nhỏ thường kèm sốt nhẹ, biếng ăn nhưng ở người lớn hay trẻ lớn thường kèm sốt cao, đau đầu, đau cơ, nôn ói. Bệnh sẽ kéo dài từ 7 - 10 ngày nếu không có biến chứng, các nốt rạ sẽ khô dần, bong vảy, thâm da nơi nổi mụn nước, không để lại sẹo, nhưng nếu bị nhiễm thêm vi trùng mụn nước có thể để lại sẹo.
Biến chứng nhẹ của bệnh là nhiễm trùng da nơi mụn nước, nặng hơn vi trùng có thể xâm nhập từ mụn nước vào máu gây nhiễm trùng huyết. Các biến chứng nặng như viêm phổi, viêm não, viêm tiểu não... là các biến chứng có thể nguy hiểm đến tính mạng, hay để lại di chứng sau này.
Thai phụ mắc bệnh có thể sẩy thai, sinh con dị tật
Phụ nữ mang thai nếu mắc bệnh thủy đậu sẽ rất nguy hiểm vì sẽ dễ bị biến chứng nặng, đặc biệt là viêm phổi. Khi phụ nữ mang thai bị thủy đậu ở 3 tháng đầu của thai kỳ, virus sẽ gây sẩy thai, hay khi sinh ra trẻ sẽ bị thủy đậu bẩm sinh với nhiều dị tật như đầu nhỏ, co gồng tay chân, bại não, sẹo bẩm sinh... Còn nếu bị trong những ngày sắp sinh hay sau sinh trẻ bị lây bệnh sẽ bệnh rất nặng với mụn nước nổi rất nhiều và dễ bị biến chứng viêm phổi.
Bệnh thủy đậu nếu nhẹ có thể điều trị tại nhà mà không cần nhập viện, trẻ chỉ cần nhập viện khi có biến chứng. Hiện nay bệnh đã có thuốc điều trị đặc hiệu chống siêu vi trùng gây bệnh là thuốc Acyclorvir nhưng cần phải điều trị sớm trong 2 - 3 ngày đầu và chi phí cao. Bên cạnh điều trị thuốc chống siêu vi trùng là điều trị hạ sốt, vệ sinh thân thể tránh các biến chứng nhiễm trùng, không cần phải kiêng cữ gì. Điều quan trọng là phải theo dõi và phát hiện kịp thời các biến chứng và nên tránh các thuốc có thể gây bệnh nặng hơn như corticoide, ibuprofene.
Để phòng bệnh thì biện pháp dễ làm là cách ly không tiếp xúc với người bệnh người thường không hiệu quả, vì khi chưa nổi mụn nước thì người bệnh đã có thể lây cho người lành và khả năng lây này còn kéo dài nhiều ngày sau khi mụn nước đã lành hẳn.
BS Trương Hữu Khanh (BV Nhi Đồng 1)
Người lao động
|