Canxi là loại muối khoáng chiếm tỉ lệ cao nhất trong cơ thể, chiếm 39% tổng lượng chất khoáng toàn cơ thể và là thành phần chính cấu tạo nên khung xương và răng. Nhưng ở từng thời kỳ khác nhau thì cơ thể cần canxi ra sao?

Trong bào thai

Canxi có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành răng sữa bắt đầu từ thời kỳ bào thai kéo dài đến 6 tháng tuổi và hình thành các răng vĩnh viễn bắt đầu từ 3 tháng đến 3 tuổi. Vì vậy sự thiếu hụt canxi trong thời kỳ bào thai và những năm đầu đời sẽ ảnh hưởng đến quá trình này và là 1 yếu tố góp phần gia tăng nguy cơ sâu răng. Ngay từ trong thời kỳ bào thai, quá trình canxi hoá của bộ xương cũng đã bắt đầu, tiếp tục phát triển và đến thời điểm trẻ biết đi, bộ xương được canxi hoá đủ để nâng đỡ trọng lượng cơ thể.

Thời niên thiếu

Trong suốt thời kỳ niên thiếu đặc biệt vào giai đoạn tiền dậy thì, thời kỳ đầu của giai đoạn dậy thì, sự phát triển của khung xương và sự lắng đọng canxi vào xương ở mức tối đa giúp cơ thể đạt được khối xương đỉnh vào năm 30 tuổi. Nếu bộ xương không được khoáng hoá một cách đầy đủ trong thời kỳ này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao tối ưu theo tiềm năng di truyền của trẻ, đặc biệt ở trẻ gái sẽ tăng nguy cơ loãng xương ở tuổi mãn kinh.

Thời kỳ mang thai và cho con bú

Nhu cầu canxi lúc này sẽ gia tăng đề đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh của trẻ trong thời kỳ phôi thai và 3 năm đầu đời vì vậy việc cung cấp canxi bị thiếu hụt trong thời kỳ này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ.

Đâu phải chỉ bổ xương !

Ngoài vai trò quan trọng đối với hệ xương và răng, canxi còn tham gia vào sự hoạt động của các cơ, quá trình đông máu, điều hòa trương lực mạch máu. Nhiều nghiên cứu gần đây đưa ra mối tương quan mạnh mẽ giữa lượng canxi ăn vào và trọng lượng cơ thể. Lượng canxi ăn vào gia tăng sẽ ức chế bài tiết hormon tuyến cận giáp và ức chế tiền chất của vitamin D gây giảm canxi tế bào mỡ, ức chế sự tân sinh mỡ và kích thích sự ly giải mỡ. Nhiều thử nghiệm lâm sàng về tác động canxi lên lượng mỡ và trọng lượng cơ thể cho thấy: mỗi 300 mg tăng thêm mỗi ngày sẽ kèm giảm 1 kg mỡ ở trẻ em và 2.5 – 3 kg cân nặng ở người lớn. Canxi còn có vai trò trong việc điều hoà trương lực mạch máu. Canxi trong chế độ ăn gia tăng sẽ làm giảm nồng độ canxi nội bào gây giảm trương lực mạch máu gây giảm huyết áp.

Nhiều nghiên cứu gần đây còn đề cập đến vai trò của canxi và vitamin D trong việc phòng ngừa một số bệnh lý ung thư: ung thư tiền liệt tuyến, ung thư đại tràng thông qua sự ức chế dự tăng sinh tế bào.

Nhiều quan niệm sai lầm trước đây cho rằng khi bị sỏi thận cần phải kiên cữ các thực phẩm giàu canxi, thực sự chế độ ăn giàu canxi còn góp phần ngăn ngừa sự hình thành sỏi urat ở thận.

Vậy chúng ta cần đảm bảo một thực đơn hàng ngày đủ nhu cầu canxi, một chế độ ăn như vậy cũng thường giàu các vi chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe, giúp phòng chống bệnh tật.

BS. Hương Thư
Yêu Trẻ