Sau khi rời khỏi cơ thể mẹ, trẻ sơ sinh tiếp xúc ngay với môi trường xung quanh có nhiều yếu tố bất lợi. Cha mẹ cần trang bị một số kiến thức về thân nhiệt đề phòng khi có sự cố xảy ra.  

Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Thai nhi nằm trong tử cung người mẹ thường có thân nhiệt cao hơn từ 0,5 - 1 độ so với thân nhiệt của mẹ. Vì thế ngay sau khi chào đời trẻ có nguy cơ hạ thân nhiệt rất nhanh. Hiện tượng hạ thân nhiệt thường hay xảy ra vào những đêm giá rét, nhưng cũng có khi xảy ra cả ban ngày khi trời mùa hè. Hạ thân nhiệt làm tăng tỉ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh rất cao, vì vậy việc phòng chống hạ thân nhiệt cho trẻ sơ sinh là rất cần thiết.

Nguyên nhân làm trẻ bị hạ thân nhiệt

- Trẻ sơ sinh non tháng và nhẹ cân làm giảm lớp cách nhiệt và thiếu lớp mỡ dưới da nên nhiệt độ ngoài da tăng, gây chênh lệch nhiệt độ nhiều làm tăng sự mất nhiệt.

- Diện tích da so với cân nặng cơ thể trẻ sơ sinh lớn làm tăng mất nhiệt, hậu quả là làm trẻ dễ bị hạ nhiệt.

- Trong những ngày đầu sau sinh, đáp ứng chuyển hóa của trẻ đối với hiện tượng nhiễm lạnh rất hạn chế, càng làm tăng nguy cơ bị hạ thân nhiệt kéo theo mất năng lượng và sút cân ở trẻ.
- Nếu trẻ mắc các bệnh phổi gây thiếu dưỡng khí, đáp ứng chuyển hóa với lạnh không có, gây ra một vòng xoắn bệnh lý càng làm cho trẻ thiếu dưỡng khí và hạ thân nhiệt.

- Nếu trẻ không được bú sữa mẹ, không tăng cường chuyển hóa trong cơ thể, giảm sinh nhiệt, không chống được lạnh sẽ giảm trương lực cơ, giảm phản xạ bú làm trẻ bị đói tạo thành vòng xoắn thiếu dinh dưỡng, thiếu năng lượng gây hạ thân nhiệt trầm trọng, khiến trẻ dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn và suy dinh dưỡng.

Cách phòng ngừa

Không bao giờ để trẻ bị ướt dù chỉ là ướt mông, luôn lau khô và quấn tã cho trẻ, nếu không nhiệt lượng mất đi do bay hơi sẽ tăng gấp 10 lần nhiệt lượng được sản sinh ra. Mặc quần áo, quấn tã cho trẻ đúng cách là rất quan trọng vì nếu nhiệt độ trong phòng bình thường, người lớn sẽ thấy dễ chịu thì đã là lạnh tương đương với trẻ sơ sinh. Nhiệt độ trong phòng bé nằm tối thiểu là 30 - 32 độ trong tuần lễ đầu và28 - 29 độ trong các tuần kế tiếp.

Cho bé nằm chung với mẹ sau sinh càng sớm càng tốt, nhiệt độ ngoài da của mẹ cao hơn sẽ truyền hơi ấm sang cho con.

Mọi việc chăm sóc trẻ như tắm rửa, thay tã... cần diễn ra trong phòng kín gió, ấm và phải thực hiện nhanh chóng.

Khi cần di chuyển bé, phải sử dụng các phương tiện ủ ấm hoặc ủ vào lồng ngực mẹ theo phương pháp chuột túi.

Dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là cho trẻ bú mẹ càng sớm càng tốt vì nó giúp trẻ đáp ứng chuyển hóa sinh sản năng lượng làm ổn định dần thân nhiệt và tránh sút cân.

Tăng thân nhiệt ở trẻ sơ sinh

Nguyên nhân

Do trung tâm điều hòa nhiệt của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện nên trẻ rất dễ bị tăng thân nhiệt. Khi thân nhiệt trẻ lên đến 38 độ, da trẻ sẽ nóng và đỏ, trẻ vã mồ hôi, tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, gây suy hô hấp và mất nước.

Trẻ sơ sinh có thể bị tăng thân nhiệt trong những ngày đầu sút cân sinh lý, lúc đó toàn trạng trẻ bình thường và trẻ chỉ sốt trong thời gian ngắn.

Cách xử trí

Việc cần làm ngay là phải hạ thân nhiệt cho trẻ bằng mọi cách, hạ bớt quần áo, cho trẻ bú mẹ, cần khẩn trương cho trẻ đi khám để tìm ra nguyên nhân gây sốt mà điều trị kịp thời. Khi bế trẻ đi khám nên hết sức cẩn thận kẻo bị gió lùa.

 Theo Camnanggiadinh