Giáo sư - bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng - giám đốc Bệnh viện (BV) Phụ sản Từ Dũ TP.HCM - cho biết tại BV năm 2004 có 4.597 trẻ sinh non và sáu tháng đầu năm nay có 2.345 trẻ.

Y học vẫn chưa biết vì sao thai phụ lại sinh non nên cũng chưa tìm được cách ngăn chặn hiệu quả. Vì thế, tử vong trẻ sơ sinh hiện nay vẫn xảy ra chủ yếu ở trẻ sinh non tháng.

Yếu tố gây sinh non

Có những yếu tố gây sinh non đã được nhận biết là: người mẹ khi mang thai bị suy kiệt sức khỏe; bị một số bệnh mãn tính ở tim, phổi, thận, huyết áp cao; bị vỡ ối non; sốt rét, sốt do nhiễm siêu vi - nhiễm trùng; tiền sản giật, sản giật cũng là yếu tố gây sinh non tự nhiên hay sinh non do can thiệp phẫu thuật; đa thai (2-3 thai); nhiễm trùng tiết niệu không triệu chứng; người điều trị hiếm muộn vô sinh thì tỉ lệ sinh non cao hơn phụ nữ mang thai bình thường.

Theo bác sĩ Ngọc Phượng và bác sĩ Võ Đức Trí - khoa hồi sức sơ sinh, BV Nhi Đồng 1 - vì sinh chưa đủ tháng nên nhiều cơ quan trong cơ thể trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh, do đó trẻ rất dễ mắc bệnh. Ngay khi mới chào đời, trẻ có thể bị suy hô hấp, hạ thân nhiệt, hạ đường huyết, nhiễm trùng nặng, vàng da kéo dài, xuất huyết não - màng não (do gan chưa sản xuất được vitamin K1), bệnh màng trong.

  Theo bác sĩ Ngọc Phượng, trừ một số ít trẻ sinh non bị các bệnh kể trên, đa số vẫn phát triển rất tốt về thể chất và trí tuệ. Song, cần lưu ý, trong sự phát triển tâm sinh lý và trí tuệ của trẻ - đặc biệt là trẻ sinh non - tình cảm của cha mẹ đối với bé là vô cùng quan trọng. Người mẹ hết sức yêu thương, gần gũi, chăm sóc bé hằng ngày. Gia đình tạo bầu không khí đầm ấm, thương yêu. Ngay từ khi vài tháng tuổi, cho bé tiếp xúc đồ chơi, vui đùa, trò chuyện cùng bé. Không nên giao khoán việc chăm sóc, nuôi nấng bé cho người khác, dù là ông bà, cậu, dì...
 

Trẻ sinh non cũng dễ bị loạn sản phổi, bệnh tim mạch (bệnh còn ống động mạch). Bệnh còn ống động mạch nếu không được phẫu thuật sớm có thể làm trẻ bị suy hô hấp, suy tim, viêm ruột... Đáng ngại hơn, trẻ sinh non còn có thể bị bại não, chậm phát triển tâm thần.

Về lâu dài, các bé sinh non cần phải được theo dõi và phát hiện sớm các bệnh về mắt và tai. Về mắt, 80% trẻ sinh dưới 1.500g có nguy cơ bị mù do võng mạc chưa phát triển hoàn chỉnh. Nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời bằng phương pháp dùng tia laser chiếu vào võng mạc để kích thích thần kinh, mạch máu võng mạc phát triển, trẻ sẽ tránh được nguy cơ trên.

Hiện nay, BV Từ Dũ và BV Nhi Đồng 1 đã phối hợp chặt chẽ với BV Mắt TP.HCM để phát hiện sớm bệnh lý võng mạc qua việc soi đáy mắt cho trẻ khi bé được bốn tuần tuổi.

Trẻ sinh non còn có nguy cơ bị điếc. Nếu không được phát hiện sớm để điều trị hoặc đeo máy trợ thính thì bé có nguy cơ bị câm.

Tái khám đúng hẹn

Theo bác sĩ Ngọc Phượng, để giúp các bé sinh non phát triển tốt, sau sinh trẻ cần được ủ ấm kỹ bằng phương pháp kangaroo; được bác sĩ cho chích surfactan để các phế nang của phổi không bị xẹp; chích vitamin K1... và đặc biệt là bé phải được bú sữa mẹ.

Bác sĩ Đức Trí cho biết thêm do trẻ sinh non có cơ tâm vị yếu nên các bé còn dễ bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Vì vậy, sau khi xuất viện, gia đình cần cho trẻ ăn giặm nhiều bữa, sử dụng thuốc chống trào ngược theo chỉ định của bác sĩ, cho bé nằm đầu cao sau khi bú. Trẻ sinh non khi ăn cũng hay bị lâu tiêu do nhu động ruột yếu, có khi bị táo bón phải thụt tháo, bị viêm ruột hoại tử. Vì vậy cần cho bé ăn chậm, tốt nhất là dùng sữa mẹ.

Các bác sĩ khuyên sau khi xuất viện các bà mẹ cần đưa con đến tái khám theo hẹn của bác sĩ để theo dõi sức khỏe, sự phát triển vận động, tâm thần của bé có bắt kịp theo lứa tuổi hay không, để kịp thời can thiệp sớm. Trong trường hợp bé bỏ bú, bú kém, ọc nhiều sau khi bú, sốt... cần đưa bé đến BV gần nhất, không được để đến ngày tái khám.

Theo Tuoitre.com.vn - LÊ THANH HÀ