Rối loạn nhân cách ranh giới ở trẻ thường hay bị nhầm lẫn với tính ương bướng tuổi dậy thì.

Mới đây một bé gái 13 tuổi nhập viện tâm thần Bạch Mai sau nhiều lần tự huỷ hoại bản thân. Trước đó, bố mẹ bé cho rằng con đang tuổi dậy thì nên có hành động chống đối, tuy nhiên gia đình phát hiện bé gái rạch tay để tự tử hoảng hốt đưa con đi khám.

Bé gái được chẩn đoán mắc rối loạn nhân cách ranh giới, phải nhập viện điều trị.

Rối loạn nhân cách ranh giới là gì?

Bác sĩ Lê Công Thiện, Trưởng phòng điều trị Tâm thần Nhi (Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, rối loạn nhân cách ranh giới là rối loạn tâm thần, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng điều chỉnh cảm xúc của một người. Với tình trạng này, trẻ rất khó kiểm soát cảm xúc, tăng tính bốc đồng.

Các hành vi ngược đãi trong gia đình, xung đột giữa cha mẹ và con cái là điều kiện dễ dẫn đến rối loạn nhân cách ranh giới sớm ở trẻ.

Triệu chứng điển hình của rối loạn nhân cách ranh giới là người bệnh thường thể hiện bốc đồng, thay đổi cảm xúc thường xuyên, lặp đi lặp lại hành vi tự hủy hoại bản thân.

Các gia đình cần phân biệt rõ rối loạn nhân cách ranh giới ở trẻ thường hay bị nhầm lẫn với tính ương bướng tuổi dậy thì.

Phân biệt trẻ bị rối loạn nhân cách ranh giới và nổi loạn tuổi dậy thì

Theo BS Thiện, diễn biến tự nhiên của một đứa trẻ là phải trải qua giai đoạn bướng bỉnh, muốn thể hiện cái tôi bản thân, thậm chí có hành vi chống đối, cãi lại lời người lớn. Khi con cái có hành vi cãi lại, cha mẹ cần xem lại tình huống là gì, có thể hiện ở nhiều môi trường không.

"Ví như nếu trong nhà chỉ ương bướng với bố, mẹ thì bình thường, không đáng lo ngại. Nhưng nếu sự bướng bỉnh lan tỏa trong mọi tình huống, với bất cứ ai thì cần chú ý" , BS Thiện nói.

Rối loạn nhân cách ở trẻ có nhiều biểu hiện tương đồng với tình trạng nổi loạn lứa tuổi dậy thì. Nhiều cha mẹ lúng túng khi thấy con có biểu hiện bất thường nhưng không biết trẻ có gặp vấn đề về tâm thần.

Theo vị chuyên gia, khác với sinh lý lứa tuổi, trẻ gặp vấn đề tâm thần khi có những hành vi tự hại như tự rạch tay, việc đó lặp đi lặp lại nhiều lần.

Bác sĩ Lê Công Thiện tư vấn cho người nhà bệnh nhân. (Ảnh: DL)

9 dấu hiệu điển hình của rối loạn nhân cách ranh giới

Bác sĩ Thiện cho biết, một người có 5/9 dấu hiệu dưới đây có thể mắc chứng rối loạn nhân cách ranh giới.

- Người bệnh nhạy cảm với hoàn cảnh môi trường, có suy nghĩ bị bỏ rơi dữ dội.

- Người bệnh có thể lý tưởng hóa những người chăm sóc hoặc người yêu tiềm năng trong lần gặp đầu tiên hoặc lần thứ hai. Yêu cầu đối phương dành nhiều thời gian cho nhau và chia sẻ những chi tiết thân mật nhất trong thời gian đầu của một mối quan hệ.

- Người bệnh có thể có rối loạn nhận dạng đặc trưng bởi hình ảnh, hoặc ý thức về bản thân không ổn định rõ rệt và dai dẳng.

- Người bệnh thường thể hiện sự bốc đồng trong ít nhất hai lĩnh vực và có khả năng tự gây tổn hại cho bản thân.

- Người bệnh có thể có hành vi tự sát lặp đi lặp lại hoặc hành vi tự hủy hoại bản thân.

- Người bệnh có biểu hiện bất ổn về cảm xúc mang tính phản ứng rõ rệt, như cảm giác khó chịu từng đợt dữ dội, cáu kỉnh hoặc lo âu thường kéo dài vài giờ, hiếm khi kéo dài hơn vài ngày.

- Người bệnh xuất hiện cảm giác trống rỗng triền miên, dễ cảm thấy buồn chán. Họ có thể liên tục tìm kiếm việc gì đó để làm.

- Người bệnh có biểu hiện sự tức giận dữ dội, không thích hợp hoặc khó kiểm soát cơn giận.

- Trong những giai đoạn căng thẳng tột độ, người bệnh có thể xuất hiện tình trạng hoang tưởng thoáng qua hoặc các triệu chứng phân ly ví dụ như rối loạn cá nhân hóa.

Nếu con bạn hoặc người nhà có các dấu hiệu liên quan đến rối loạn nhân cách ranh giới hoặc các vấn đề về sức khỏe tinh thần nên đưa đến gặp bác sĩ để có hướng điều trị sớm.

Theo VTC News