Dù đã thực hiện rất nhiều giải pháp đồng bộ, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất mạnh mẽ, nhưng tình trạng trường lớp quá tải, thiếu giáo viên vẫn là bài toán khó với TPHCM. Vì vậy, chẳng có gì khó hiểu khi hệ thống giáo dục mầm non ngoài công lập vẫn đang gánh một vai trò lớn trong nhiệm vụ đảm bảo chỗ học và công tác phổ cập giáo dục mầm non (PCGDMN) 5 tuổi tại TP. Điều đó chắc chắn ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng nuôi dạy trẻ, khi TPHCM quyết tâm cán đích công tác PCGDMN 5 tuổi vào năm 2012.

Đội ngũ giáo viên mầm non đang thiếu, trường lớp quá tải nên rất khó đạt phổ cập trong năm 2012.

Tấm áo vá lưng
Có thể nói như thế về thực trạng hiện nay của bậc học mầm non tại TPHCM, khi TP không chỉ chịu áp lực về tình trạng thiếu hụt giáo viên, trường lớp mà còn phải đối mặt với tình trạng nghỉ việc hàng loạt của cán bộ quản lý. Theo thống kê mới nhất của Sở GD-ĐT TP, hiện toàn TP còn tới 12 phường, xã chưa có trường mầm non công lập, khu vực các KCX-KCN vẫn chưa có được một trường mầm non nào (mới triển khai hai dự án tại KCX Tân Thuận)... nên phụ huynh vẫn chủ yếu trông chờ vào các nhóm trẻ tư thục, dù biết không đảm bảo chất lượng. Chính sự thiếu hụt về hệ thống trường mầm non công lập đã đẩy sĩ số học sinh/lớp lên rất cao. Ở nội thành từ 50 - 55 trẻ/lớp, ngoại thành: 40 - 45 trẻ/lớp trong khi quy định của Bộ GD-ĐT chỉ từ 25-30 trẻ/lớp.

Bên cạnh thực trạng "trắng trường" mầm non công lập tại một số xã, phường thì nhiều trường hiện nay cơ sở vật chất cũng đang xuống cấp nghiêm trọng, nhiều trường quá cũ, không đáp ứng được yêu cầu chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ. Một số khác thì thiếu sân chơi, trường có nhiều điểm lẻ (đa số là nhà dân cải tạo thành lớp học) nhưng vẫn phải sử dụng do áp lực gửi trẻ quá lớn. Những quận đang phải chịu áp lực về trường lớp và giáo viên nhiều nhất hiện nay là Tân Phú, Gò Vấp, 8, 12 và huyện Hóc Môn. Chính sự thiếu hụt trên khiến công tác phổ cập mầm non 5 tuổi bị ảnh hưởng nghiêm trọng, khi không thể đảm bảo 95% trẻ 5 tuổi được học 2 buổi/ngày như mục tiêu của đề án. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên, TPHCM vẫn quyết tâm cán mốc phổ cập mầm non 5 tuổi trong năm 2012.

Báo cáo mới đây của Phòng Giáo dục quận 8 cho thấy, hiện toàn quận mới có 28 trường mầm non, đáp ứng được khoảng 55% nhu cầu học tập của con em địa phương. Huyện Hóc Môn cũng đang phải đối mặt với tình cảnh tương tự khi toàn huyện hiện có 27 trường mầm non công lập, tư thục. Sĩ số trẻ trong một lớp còn cao khi bình quân ở mức 45-50 em/lớp. Quy mô trường lớp thì chưa đồng đều, còn nhỏ lẻ và xuống cấp nhiều. Đội ngũ giáo viên vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu, toàn huyện còn thiếu 234 giáo viên nên phải hợp đồng thêm 234 bảo mẫu để thay thế... Một cán bộ Phòng GD-ĐT quận Bình Thạnh chia sẻ: Tính đến nay TP mới chỉ có 2 quận, huyện đạt hoàn thành PCGDMN 5 tuổi (quận 5 và quận 10). Trong đó, chủ yếu các quận huyện trung tâm, tỷ lệ trẻ nhập cư ít. Do đó, thật khó có thể tin TPHCM sẽ hoàn thành PCGDMN 5 tuổi vào cuối năm 2012.

Và cái mốc thiếu bền vững
Khảo sát nhanh tại 3 quận, huyện ven ngoại thành là quận 12, Bình Chánh, Tân Phú số lượng trường lớp đang làm nhiệm vụ lưu trú và giữ trẻ luôn ở mức trên 50%. Điều đó cho thấy sự hy sinh rất lớn của nhóm trẻ trong độ tuổi 3 và 4. Sự phát triển mạnh mẽ của loại hình mầm non ngoài công lập ở TPHCM những năm qua dù đã giúp giảm áp lực cho hệ thống trường công. Tuy nhiên, vấn đề này đã kéo theo nhiều khó khăn trong việc quản lý, đảm bảo chất lượng chăm sóc trẻ.

Bà Chung Bích Phượng, Phó phòng GD-ĐT quận Tân Phú, cho biết: "Quận có nhiều dân nhập cư nên việc phổ cập gặp lắm trở ngại. Một số gia đình thuộc diện KT3 nhưng con lại đang ở quê, có trường hợp hộ khẩu tại quận nhưng lại bán nhà đi nơi khác, khi trẻ đến lớp 1 lại về. Toàn quận chỉ có 10 trường mầm non công lập nhận tối đa trên 5.000 em, nhưng số trẻ trong độ tuổi trên 6.000 em. Do đó, không thể tránh khỏi tình trạng một số phải đến trường tư. Do đó, chúng tôi không dám đăng ký cuối năm 2012 đạt PCGDMN 5 tuổi mà phải chọn mốc là tháng 5-2013". Cũng trong tâm trạng lo lắng, một cán bộ phòng giáo dục quận ven tâm tư: Chẳng hiểu sao lãnh đạo sở quyết tâm cán mốc hoàn thành PCGDMN 5 tuổi vào năm 2012 bằng mọi giá, khi trong thực tế, đội ngũ giáo viên mầm non đang thiếu trầm trọng, trường lớp thì quá tải. Hiện nhiều quận, huyện đang hết sức mệt mỏi với cái mốc năm 2012.

Trao đổi với lãnh đạo sở và Phòng Giáo dục mầm non Sở GD-ĐT TPHCM, ai cũng thừa nhận TP còn đối mặt nhiều khó khăn, thách thức trong công tác PCGDMN 5 tuổi, nhưng không ai trả lời vì sao phải nhất quyết cán mốc trong năm 2012 mà không phải 2015. Duy chỉ có bà Trần Thị Kim Thanh, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM, trong một lần trả lời phỏng vấn một tờ báo đã khẳng định: Tỷ lệ phổ cập mầm non trẻ 5 tuổi đạt 96% mà các quận thống kê tôi thấy không thực chất. Vì nếu như vậy chẳng còn việc để làm nữa. Chừng nào các quận thuộc nằm lòng những con số như địa phương mình có bao nhiêu trẻ 5 tuổi, bao nhiêu có hộ khẩu, bao nhiêu KT3, bao nhiêu trẻ học quận khác và bao nhiêu trẻ không đi học, số trẻ thuộc diện miễn giảm thì mới có thể yên tâm con số đó là thực.

Tại TPHCM, năm học 2010-2011 có 422 cán bộ quản lý, giáo viên, bảo mẫu, nhân viên các trường mầm non công lập nghỉ việc. Trong đó có 7 cán bộ quản lý, 236 giáo viên và 179 CB-CNV xin nghỉ việc.

Theo SGGP