Biết vợ có mang, chồng chị Mai ở Khâm Thiên (Hà Nội) khuân ngay một thùng sữa bà bầu về, "ra lệnh" cho chị uống ngày 2 cốc. Anh bảo: "Ăn gì thì ăn, vẫn phải uống sữa này thì con mới cứng cáp, thông minh được".

Từ khi biết mình mang thai, chị Mai rất chịu khó ăn uống đa dạng để có đủ dưỡng chất cho con. Bố mẹ chồng cũng tìm và nấu cho con dâu bao nhiêu món được coi là bổ thai như cá chép, thịt bò, thịt gà hầm. Tuy nhiên, chồng chị lại cho rằng như thế vẫn chưa đủ. Anh mua sữa bà bầu về ép vợ uống, cho rằng không có nó, con sẽ không thông minh được ở mức tối đa.

Chị Mai vốn không thích uống sữa, khi có thai lại càng sợ, trong khi các loại sữa cho phụ nữ mang thai lại có mùi vị khó chịu hơn bình thường do bổ sung nhiều loại vi chất. Mỗi lần uống là một lần khổ sở, buồn nôn, thậm chí chị nôn ra ngay sau khi uống. Nhưng sau đó, Mai vẫn kiên trì nhắm mắt bịt mũi uống lại vì "mình chịu khó một tí mà con nó sáng dạ thì cũng bõ".

Trường hợp như chị Mai không hiếm. Với sự quảng cáo và tiếp thị rầm rộ của các hãng sữa trong những năm gần đây, ở nhiều người dần dần hình thành định kiến: đã có thai dứt khoát phải uống sữa bà bầu. Nhiều phụ nữ không thích sữa, và tự biết mình ăn uống đủ chất, nhưng vì thấy bà bầu nào cũng uống sữa nên không yên tâm nếu mình không làm như vậy.

Ngay cả ở nông thôn, nhiều gia đình kinh tế khó khăn nhưng vẫn cố mua sữa bà bầu dù mặt hàng này có giá rất đắt so với thu nhập của họ. Chị Thu ở Hà Tây kể: "Khi mang hai đứa con gái đầu, tôi không biết đến một giọt sữa. Chúng nó sinh ra đều khỏe mạnh, lanh lợi. Lần này siêu âm là con trai nên hai bên nội ngoại mừng quá, thấy ti vi bảo phải uống sữa mới phát triển và hoàn thiện trí não cho em bé được nên dốc tiền mua cho tôi uống. Cả trăm nghìn đồng một hộp bé tẹo, xót cả ruột nhưng vẫn phải cố".

Chị Linh, chủ một cửa hàng thực phẩm, bánh kẹo ở phố Tây Sơn, Hà Nội, cho biết, sữa bà bầu là mặt hàng được tiêu thụ mạnh nhất trong các loại sữa bột ở cửa hàng chị. Đắt hàng nhất là các loại sữa ngoại cao cấp, đắt tiền. Các loại sữa nội tuy thành phần cũng tương đương, giá rẻ chỉ bằng một nửa, thậm chí 1/3, nhưng vẫn ít người mua hơn. Theo chị, đó cũng là do tác dụng của quảng cáo vì các loại sữa ngoại thường nhấn mạnh khía cạnh "phát triển trí thông minh" cho em bé trên ti vi đến mấy chục lần mỗi ngày và trên các báo, tạp chí khác.

Trong một khảo sát của VnExpress với hơn 1.200 người tham gia, có đến gần 1/4 số độc giả cho rằng sữa bà bầu giúp trẻ thông minh vì nó chứa các dưỡng chất của trí tuệ. Số người phản đối ý kiến này cũng chiếm tỷ lệ tương tự; họ cho rằng thông minh hay không là do gene quyết định chứ không bị ảnh hưởng bởi chế độ dinh dưỡng. Còn lại hơn một nửa số người tham gia cho rằng việc sữa bầu giúp trẻ thông minh là điều có thể, vì ít nhất nó cũng giúp trẻ khỏe mạnh và do đó sẽ phát huy trí tuệ ở mức tối đa.

Trong gần 1.400 độc giả tham gia một khảo sát, có đến 3/4 thường xuyên dùng sữa bầu. Hơn 12% cho biết họ cố gắng uống càng nhiều càng tốt. Gần 64% uống đều đặn ngày một cốc để bổ sung dinh dưỡng. Số còn lại không coi loại sữa này là yếu tố dinh dưỡng quan trọng trong thai kỳ của họ: 11% chỉ dùng khi ăn uống không đủ, hơn 13% không hề dùng vì tự tin rằng chế độ ăn của mình đã cung cấp đủ dưỡng chất cho cả hai mẹ con.

Uống sữa bầu không phải là cách duy nhất để bé khỏe 

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, sữa bầu được bổ sung nhiều vi chất cần thiết cho sức khỏe bà mẹ và em bé, nhất là những chất dễ bị thiếu hụt khi mang thai như canxi, sắt, axit folic, các vitamin, axit béo có lợi cho não như omega 3, omega 6, DHA, ARA... Tuy nhiên, để những "dưỡng chất trí tuệ" này phát huy hiệu quả, chúng cần được bổ sung theo một tỷ lệ và hàm lượng tối ưu.

Tiến sĩ Nguyễn Viết Tiến, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, cho biết, các dưỡng chất nói trên không chỉ có trong sữa bà bầu mà hiện diện trong nhiều loại thực phẩm mà ta vẫn ăn hằng ngày. Chẳng hạn, canxi có nhiều trong tôm cá, rau xanh đậm, các loại sữa bình thường. Sắt có nhiều trong thịt, gan động vật. Các axit béo nhiều nối đôi có trong các loại cá biển. Nếu thai phụ ăn uống đa dạng, đủ lượng thì không sợ thiếu chất.

Theo ông Tiến, sữa bà bầu dĩ nhiên là tốt, rất hữu ích. Những người không có điều kiện ăn uống, hoặc ăn kém không đủ thì nên bổ sung dinh dưỡng bằng sản phẩm này. Còn nếu bạn đã ăn đủ chất, lại không thích hoặc không đủ điều kiện kinh tế thì không nhất thiết phải cố mua sữa bà bầu. Ngoài ra, thai phụ cũng không nên cho rằng cứ ăn được chút nào hay chút ấy, tăng cân càng nhiều càng tốt, vì tình trạng tăng cân quá mức không có lợi cho sức khỏe của mẹ, thậm chí có thể gây sinh khó.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm, Phó giám đốc Viện Dinh dưỡng cũng khẳng định, uống sữa là một trong các phương pháp bổ sung năng lượng và vi chất cho phụ nữ mang thai, bên cạnh việc tăng cường khẩu phần ăn hằng ngày và sử dụng thuốc viên. Tùy hoàn cảnh từng người, bạn có thể chọn một trong ba cách chứ không nhất thiết phải dùng sữa.

Vnexpress