Má ít chữ nghĩa, nên chỉ nói điều má nghĩ, chuyện má cần bằng những ngôn từ giản dị. Chị em chúng tôi được lời yêu thương của má từ những chiếc áo do má may tay cho từng đứa; từ hơi mát của chiếc quạt mo cau má phe phẩy cho chúng tôi ngủ mỗi trưa hè...

Khi chúng tôi an giấc, má lại trở dậy giở ổ trứng gà chắt chiu được, dùng đũa tre đánh bánh bông lan cho chúng tôi thức dậy có món ăn. Má giữ từng thau nước vo gạo, nước rửa rau tưới tắm cho dây bầu, dây mướp quanh năm có trái, để bữa cơm nào cũng có tô canh nóng hổi. Má ngồi nhặt từng hạt sạn, lúa lép, bông cỏ trong thau gạo thời bao cấp suốt thời gian rảnh rỗi trong ngày, cho nồi cơm dễ ăn hơn. Nhà hết gạo, chỉ còn toàn bột mì, má hái dừa khô xuống lột vỏ, nạo cơm, vắt nước cốt nấu nồi bánh canh; má nhồi bột, mua ruốc xào củ sắn làm nhân hấp bánh để cả nhà có bữa ăn lạ miệng. Má quét lá tre, lượm cùi bắp, nhánh lá dừa làm củi đốt. Má bằm thân chuối, nhặt rau già người ta bỏ ở chợ về xắt nhỏ để nuôi vịt, nuôi gà. Má bằm nhuyễn những cây sả trong vườn, phơi khô để làm muối sả - thức ăn quen thuộc của gia đình. Má hái rau quanh vườn nấu những tô canh tập tàng đầy hương vị quê nhà...

Chuyện má âm thầm lặng lẽ gồng gánh gia đình đi qua những tháng năm gian khó thì rất nhiều, không thể kể hết. Khi chúng tôi nghịch đùa phạm lỗi, má chỉ hăm: "Lát nữa ba về má sẽ méc..". Chỉ nghe đến đó là đứa nào cũng xanh mặt, riu ríu làm theo lời má. Ba cũng ít khi đánh mắng con cái, nhưng cái uy của ba làm chị em tôi sợ chết khiếp, nên má thường nói như vậy để răn đe đám con nghịch ngợm.

Nhưng cũng có lần má đã đánh chị em tôi vì tội rủ nhau ra ruộng thả diều giữa trưa nắng mà không xin phép. Bị đòn, chúng tôi thút thít khóc, mỗi đứa đứng úp mặt vào một góc nhà. Má đem cất cây roi, rồi trở ra với chai dầu trên tay. Má kêu chị em tôi lại, bắt từng đứa kéo quần xuống để má thoa dầu vào vết roi: "Má đánh tụi con đau lắm phải không? Từ nay trở đi nhớ đừng làm cái gì để má phải đánh nữa, nghe con!". Má khóc, chị em tôi òa khóc theo, cùng ngã vào vòng tay của má.

Chị em chúng tôi đều được học hành, cuộc sống tương đối ổn định, vẫn thường nhắc câu nói của má: "Đừng làm cái gì để má phải đánh nữa, nghe con!".

Theo PN