Hai phương pháp được áp dụng nhiều nhất để huấn luyện một cá nhân TK về ngôn ngữ và hành vi mà các nhà chuyên môn tại Hoa Kỳ và Âu Châu sử dụng là TEACHH và ABA.

* TEACHH: Là chữ viết tắt của Treatment and Education of Autistic and Related Communication Handicapped Children - Phương pháp chữa trị và giáo dục trẻ TK và các rối loạn liên quan đến khả năng sử dụng ngôn ngữ để truyền thông. TEACHH được áp dụng rộng rãi, cũng là duy nhất, tại các trường công lập Hoa Kỳ.

Trường phái này do ông Eric Schopler đưa ra vào thập niên 70 (msp.sfsu.edu). Ông Schopler tin rằng một kế hoạch hữu hiệu cho trẻ TK cần xây dựng dựa trên sở trường, sở thích, và nhu cầu của các em. TEACHH chủ trương thiết lập môi trường rõ ràng: phòng học có lối thiết kế bàn ghề gọn ghẽ, học sinh có thời khóa biểu chính xác, học sinh hiểu rõ luật lệ của lớp, giáo viên sử dụng nhiều hình ảnh để hỗ trợ lời giảng...

* ABA: Là chữ viết tắt của Applied Behavior Analysis, phương pháp phân tích hành vi. Tổng hợp những kỹ thuật huấn luyện tâm lý và học vấn, tiến sĩ tâm lý Ivar Lovaas đưa ra phương pháp này vào thập niên 60, chủ yếu phân tích nguyên nhân và mức độ của một hành vi bất thường, huấn luyện hành vi đúng đắn, và đánh giá mức tiến bộ. ABA chú trọng đến thái độ cư xử, với lý thuyết thưởng phạt thường xuyên sẽ khiến một em TK có hành vi cư xử tốt hơn.

Khi so sánh, có thể thấy TEACHH chú trọng đến ngôn ngữ và hành vi. Trong khi đó, ABA đặt trọng tâm trên thái độ cư xử. Cả hai đều nhấn mạnh rằng một thái độ hay kỹ năng cần được dậy đi dậy lại, và rằng yêu cầu cũng như việc thưởng phạt từ phía người huấn luyện phải rõ ràng, cố định. Cả hai đều chú trọng sử dụng hình ảnh để trò chuyện vì các em TK rất yếu về khả năng nghe và hiểu lời nói của người đối diện.

Qua kinh nghiệm, chúng tôi nhận thấy các chuyên viên TEACHH có lối giảng dậy và huấn luyện mềm mại hơn, trong khi các chuyên viên ABA có lối phản ứng gay hơn, nghiêm hơn trước những hành vi cần thay đổi. Một số phụ huynh có thể thấy buồn lòng khi con em mình bị la mắng hay yêu cầu bằng âm giọng quá nghiêm khắc của các chuyên viên ABA. Tuy nhiên, chúng ta phải thừa nhận rằng trẻ em, đặc biệt là trẻ em TK, dễ vâng lời khi được uốn nắn bằng lối dậy bảo nghiêm nghị hơn là các phưong pháp quá mềm mỏng.

Nghiên cứu của phương pháp ABA đưa ra những bằng chứng cho rằng ABA thích hợp cho các trẻ TK dạng nặng. Các nhà chuyên môn và phụ huynh không phủ nhận điều này. Tuy thế, họ vẫn e ngại rằng ABA chú trọng nhiều đến huấn luyện mà quên đi nhân phẩm của người được huấn luyện.

Gần đây, các trường công lập Hoa Kỳ và đa số các trung tâm tư nhân chọn phương pháp TEACHH vì đường lối nghiêm khắc nhưng tôn trọng nhân phẩm, cứng rắn nhưng tôn trọng cá nhân. Một số trường học đưa thêm phương pháp ABA vào học trình của các em TK bằng cách thuê mướn các chuyên viên ABA cho các em TK dạng nặng nhưng có khả năng ngôn ngữ khá. Các chuyên viên ABA này vừa huấn luyện hành vi cư xử, vừa chú trọng huấn luyện khả năng giao tế bằng cách làm mẫu và khuyến khích các em chơi với nhau (vì thế những em được chọn cần có khả năng nói chút ít). Tôi tin rằng dung hòa cả hai trường phái là chọn lựa tốt nhất cho kế hoạch giảng dạy.

concuame.com