Sữa mẹ là thức ăn đầu tiên và tốt nhất đối với trẻ, nhưng để trẻ phát triển tốt, thông minh và khoẻ mạnh cần cho trẻ ăn bổ sung hợp lý.

Ăn bổ sung là gì?
Ăn bổ sung là cho trẻ ăn các loại thức ăn khác ngoài sữa mẹ như: bột, cháo, cơm, rau, hoa quả, sữa đậu nành, sữa bò...

Khi nào nên bắt đầu cho trẻ ăn bổ sung?
- Trong 4 - 6 tháng đầu chỉ cần cho trẻ bú mẹ.
- Từ tháng thứ 5 hoặc thứ 6, ngoài sữa mẹ, trẻ cần được ăn bổ sung các loại thực phẩm khác.

Các bà mẹ cần chú ý những điều gì khi cho trẻ ăn bổ sung?
Cho trẻ ăn từ lỏng đến đặc, từ ít đến nhiều, tập cho trẻ quen dần với thức ăn mới.

Số lượng thức ăn và bữa ăn tăng dần theo tuổi, đảm bảo thức ăn hợp với khẩu vị của trẻ.

Chế biến các thức ăn hỗn hợp giàu dinh dưỡng, sử dụng thức ăn sẵn có tại địa phương.

Khi chế biến đảm bảo thức ăn mềm, dễ nhai và dễ nuốt.

Tăng đậm độ năng lượng của thức ăn bổ sung: Có thể thêm dầu, mỡ hoặc vừng, lạc (mè, đậu phộng) hoặc bổ sung bột men tiêu hóa làm cho bát bột vừa thơm, vừa béo, mềm, trẻ dễ nuốt lại cung cấp thêm năng lượng giúp trẻ mau lớn.

Tất cả dụng cụ chế biến phải sạch sẽ, rửa tay sạch trước khi chế biến thức ăn và khi cho trẻ ăn.

Cho trẻ bú mẹ càng nhiều càng tốt.

Cho trẻ ăn nhiều hơn trong và sau khi bị ốm, ăn uống nhiều chất lỏng hơn, đặc biệt khi bị tiêu chảy và sốt cao.

Không nên cho trẻ ăn bột ngọt vì không có chất dinh dưỡng, lại không có lợi cho sức khỏe của trẻ.

Không cho trẻ ăn bánh kẹo, uống nước ngọt trước bữa ăn vì chất ngọt sẽ làm tăng đường huyết, gây ức chế tiết dịch vị làm cho trẻ chán ăn, bỏ bữa hoặc ăn ít đi trong bữa ăn.

Nên cho ăn những loại nào?
Để phát triển tốt trẻ cần ăn nhiều loại thức ăn khác nhau, tất cả các loại thức ăn tươi, sạch, giàu dinh dưỡng mà người lớn ăn được hàng ngày đều có thể cho trẻ ăn được, trừ rượu, bia và các loại gia vị chua, cay.

Trẻ nhỏ không cần kiêng dầu, mỡ, rau xanh, cá, tôm, cua, trứng ,thịt... vì một lượng nhỏ các loại thức ăn này cũng giúp cho trẻ khỏe mạnh.

Thức ăn bổ sung gồm 4 nhóm:
Nhóm cung cấp chất đạm: thịt, cá, tôm, cua, trứng, sữa, đậu đỗ, lạc, vừng...
Nhóm tinh bột: gạo, mì, khoai ngô...
Nhóm chất béo: dầu, mỡ, lạc, vừng...
Nhóm giàu vitamin và chất khoáng: rau, quả, đặc biệt các loại rau màu xanh thẫm như: rau ngót, rau muống, rau dền, cải, mồng tơi... và các loại quả có màu đỏ hoặc vàng: chuối, đu đủ, xoài...

Một ngày phải cho trẻ ăn đủ 4 nhóm thực phẩm trên.

Tô màu bát bột
Tức là làm cho bát bột của trẻ có màu sắc của các loại thực phẩm:
Màu xanh của rau (rau muống, rau ngót, rau cải, rau dền...).
Màu vàng của trứng, cà rốt, bí đỏ và các loại thức ăn có màu vàng, màu da cam.
Màu nâu của thịt, cá, tôm, cua, lươn, nhộng, lạc, vừng...

Trẻ nên ăn mấy bữa một ngày?
5-6 tháng: Bú mẹ là chính + 1 - 2 bữa bột loãng và nước quả.
7-9 tháng: Bú mẹ + 2 - 3 bữa bột đặc (10%) + nước quả hoặc hoa quả nghiền.
10-12 tháng: Bú mẹ + 3 - 4 bữa bột đặc + hoa quả nghiền.
13-24 tháng: Bú mẹ + 4 - 5 bữa cháo + hoa quả.
25-36 tháng: 2 bữa cháo hoặc súp + 2 - 3 bữa cơm nát + sữa bò hoặc sữa đậu nành + hoa quả.
Từ 36 tháng trở đi: Cho trẻ ăn cơm như người lớn nhưng phải được ưu tiên thức ăn (thức ăn nấu riêng), nên cho ăn thêm 2 bữa phụ: cháo, phở, bún, súp, sữa...

Trong một ngày không nên cho trẻ ăn một món giống nhau.

Lượng chất đạm (thịt, cá, tôm, trứng) cho trẻ một ngày là bao nhiêu?
Trẻ 5-6 tháng: 20-30g thịt (cá, tôm) khoảng 2-3 thìa cà phê băm nhỏ chia 2 bữa, nếu ăn trứng: 1/2 lòng đỏ trứng gà hoặc 2 lòng đỏ trứng chim cút.

Trẻ 7-12 tháng: 100-120g thịt hoặc 150g cá, tôm, hoặc 200g đậu phụ trong một ngày chia 3-4 bữa (nếu cho trẻ ăn cả thịt, cá, tôm thì mỗi thứ chỉ cần 30-40g/ngày), hoặc 1 lòng đỏ trứng gà/bữa. Một tuần cho trẻ ăn từ 3-4 quả trứng.

Trẻ 13-36 tháng: 120-150g thịt hoặc 150-200g cá, tôm, hoặc 250g đậu phụ/ngày, hoặc 1 quả trứng gà/bữa (ăn cả lòng trắng), một tuần ăn từ 3-4 quả trứng.

Trẻ từ 36 tháng trở lên: 200g thịt hoặc 250g cá, tôm, hoặc 300g đậu phụ, mỗi ngày có thể cho trẻ ăn 1 quả trứng nhưng phải giảm bớt thịt hoặc cá đi (30g thịt nạc lượng đạm tương đương với 1 quả trứng gà).

Nguồn: Viện Thông tin - Thư viện Y học Trung ương
Theo Phunuonline