Táo bón là tình trạng thường xuyên gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ ở độ tuổi mẫu giáo. 95% nguyên nhân được xác định là do chế độ ăn thiếu đi chất xơ. Tuy nhiên, có nhiều bà mẹ than phiền rằng, mặc dù đã có ý thức tăng hàm lượng chất xơ trong khẩu phần ăn nhưng tình trạng táo bón của con vẫn không được cải thiện.

Vai trò của chất xơ trong việc phòng táo bón
Chất xơ là là các polysaccharides không tiêu hóa được khi ăn bao gồm các nhóm chất như cellulose, pectin, lignin... Chất xơ bao gồm 2 loại: loại thô (xơ không hòa tan) và loại mịn (xơ hòa tan). Trong đó, loại xơ càng mịn thì khả năng phân giải và đồng hóa càng cao và dễ dàng hòa tan.

Chất xơ có nhiều trong các loại rau có màu xanh đậm

Chất xơ có tác dụng phòng táo bón nhờ 3 cơ chế:
- Khi vào ruột, chất xơ hút nước và trương lên làm tăng thể tích và làm mềm phân. Bên cạnh đó, nó còn giúp kích thích thành ruột, làm tăng nhu động ruột tăng co bóp để tống phân ra ngoài.

- Giúp việc đi ngoài của trẻ được thực hiện đều đặn, từ đó giúp cơ thể thải chất độc thường xuyên và tránh việc ngấm chất độc từ phân vào máu.

- Chất xơ hòa tan khi vào cơ thể hút nước tạo thành dạng gel. Loại gel này làm chậm lại quá trình tiêu hóa và do đó quá trình hấp thu thức ăn được thực hiện triệt để. Ngoài ra, nó còn giúp hệ lợi khuẩn đường ruột phát triển, bổ trợ tốt cho hoạt động phân giải, hấp thụ thức ăn và đào thải chất dư thừa.

Các loại thực phẩm giàu chất xơ có thể kể đến như các loại rau xanh đậm (súp lơ, cải bắp, mồng tơi, rau đay...), các loại đậu, các loại ngũ cốc, bưởi, cam... Tùy vào khẩu vị của con, mẹ nên chọn và tăng cường những thực phẩm này trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày giúp phòng táo bón ở trẻ.

Vì sao trẻ ăn đủ chất xơ mà vẫn bị táo bón
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, lựa chọn bổ sung thực phẩm giàu chất xơ là việc cần nhưng chưa đủ đối với việc điều trị táo bón ở trẻ em. Bởi việc chế biến và cho trẻ ăn rau củ quả đúng cách mới cung cấp được đủ hàm lượng chất xơ cần thiết cho bé. Ngoài nguyên tắc chung là không chế biến (nấu) rau củ quá kỹ để tránh làm mất đi hàm lượng chất xơ và các loại vitamin có trong rau củ thì cần thiết phải cho trẻ ăn cả phần nước và cái của những thực phẩm này. Cụ thể:

- Với trẻ nhỏ trên 4 tháng tuổi: Cha mẹ có thể cho bé uống một số loại nước trái cây để điều trị táo bón như mận, táo, lê với hàm lượng uống 6-120 ml nước trái cây nguyên chất mỗi ngày đối với trẻ từ 4-8 tháng tuổi. Với bé từ 8-12 tháng tuổi có thể dùng 180 ml. Đối với bé trên 1 tuổi, cha mẹ cũng lưu ý cho bé uống đủ nước là 960 ml chất lỏng (nước chín hoặc các loại nước khác không phải sữa) trong một ngày. Nếu bé không khát thì không cần thiết.

- Nếu bé bắt đầu ăn thức ăn đặc, cha mẹ có thể dùng bột ngũ cốc lúa mạch thay cho bột ngũ cốc gạo. Bé cũng có thể thử các loại trái cây có nhiều chất xơ và rau (nghiền nát) bao gồm mơ, khoai lang, lê, mận, đào, đậu, đậu Hà Lan, bông cải hoặc cải bó xôi. Cha mẹ cũng có thể trộn nước trái cây (táo/mận/lê)/trái cây/rau cải đã được nghiền nát với bột ngũ cốc.

- Còn với trẻ em lớn, nếu bé chỉ bị táo bón trong thời gian ngắn vài ngày, có thể chỉ cần thay đổi các loại thức ăn đang dùng để bé đi phân mềm và không đau như dùng từ 120-180 ml nước trái cây nguyên chất mỗi ngày với trẻ dưới 5 tuổi. Còn với trẻ trên 7 tuổi có thể uống tối đa 240 ml nước quả/ ngày.

Bên cạnh đó, khi bị táo bón, trẻ thường có xu hướng chướng bụng, đầy hơi và biếng ăn. Nên việc bố mẹ ép ăn các loại rau củ quả để hàm lượng chất xơ đạt hiệu quả sẽ rất khó khăn. Vì vậy, các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, ngoài việc bổ sung chất xơ từ dinh dưỡng, để việc phòng chống táo bón có hiệu quả, cha mẹ nên bổ sung cho con các chất xơ được chiết xuất từ tự nhiên như Synergy 1. Theo TS.BS Phan Bích Nga (Giám đốc trung tâm khám và tư vấn dinh dưỡng- Viện dinh dưỡng Quốc gia) "Synergy 1 là hỗn hợp 2 chất xơ hòa tan Inulin và FOS với tỉ lệ 1:1. Đây là những chất xơ hoà tan nổi tiếng trong y học với tác dụng phòng ngừa táo bón ở trẻ, và được chiết xuất từ rễ củ của cây rau diếp xoăn - một loại cây chứa hàm lượng chất xơ cao nhất trong tự nhiên. Synergy 1 có mặt trong nhiều loại thực phẩm ở Việt Nam và khắp nơi trên thế giới. Ở Nhật Bản có hàng nghìn loại thực phẩm để bổ sung Synergy 1 cho mọi người, nhất là những người có vấn đề về hệ tiêu hoá."

Bà cũng cho biết, việc sử dụng Synergy 1 sẽ cải thiện đáng kể tình trạng táo bón ở trẻ, giúp trẻ đi ngoài đều đặn và dễ dàng. Bên cạnh đó, nó cũng giúp phân vào khuôn đẹp hơn.

Theo Giadinh.net