NGUYÊN TẮC TRUYỀN THÔNG VỚI CON

Chúng ta sinh con ra nhưng không hẳn là hiểu hết con, biết cách trò chuyện, truyền thông với con. Nếu không "bắt chuyện" được với trẻ, khoảng cách giữa con và cha mẹ sẽ ngày càng lớn và đến một lúc nào đó, khi gặp chuyện, chúng sẽ không tìm cha mẹ để giãi bày. Bạn có chắc rằng đáp án con mình nhận được từ người khác là chính xác, hợp lý và hướng đến điều tốt đẹp? Làm thế nào để trẻ thấu hiểu tâm tư, tình cảm, suy nghĩ, khúc mắc của con? Lời khuyên rất đơn giản: Hãy là người truyền thông tốt đối với trẻ! Để làm được điều này, cha mẹ cần nắm vững các nguyên tắc truyền thông với con cái...

Bình đẳng trao đổi để có được sự đồng ý và hợp tác
Trong xã hội ngày nay, ở tất cả mọi nơi, người ta luôn khuyến khích đàm phán, tránh xung đột, tranh chấp khi giải quyết các vấn đề mâu thuẫn giữa đôi bên. Thế nhưng điều cha mẹ ít nhận ra là trong gia đình, chúng ta luôn là người phán xét, khuyên bảo hoặc can dự khi nói chuyện với con. Cha mẹ ít khi nào trao đổi bình đẳng với con khi đưa ra một quyết định nào đó.

Trẻ thường hiếu động, chúng luôn muốn chạy nhảy, la hét, phá phách nhất là khi có bạn cùng chơi. Sau một ngày làm việc mệt mỏi, về tới nhà mà còn bị "tra tấn" bởi những trò "siêu nhân bắt cướp", trốn tìm, bắn nhau... của lũ trẻ chắn chắn bạn sẽ điên đầu rồi bắt chúng ngừng chơi, lấy sách vở ra học hoặc phạt ngồi im... Điều này khiến trẻ tức thời sợ bạn nhưng chỉ cần bạn quay đi làm việc gì đó, chúng lại tiếp tục "cuộc chiến"!

Trong trường hợp này cha mẹ nên cùng con "ngồi vào bàn đàm phán", bạn đưa ra quy định "con được phép chơi vào lúc nào trong ngày, chơi bao lâu, sau đó học những gì, làm những gì". Hãy tham khảo ý kiến của trẻ để tìm được sự đồng thuận, tránh áp đặt lên con. Một khi trẻ thấy ý kiến của chúng được tôn trọng, chúng sẽ tự giác tuân theo các quy định. Và để thực thi quy định này không chỉ cần sự tự giác của con mà luôn cần sự giám sát của cha mẹ.
Phạt và thưởng phải luôn song hành. Nếu trẻ vi phạm lần đầu, hãy nhắc nhở. Các lần vi phạm sau mức độ phạt sẽ tăng lên, có thể là viết kiểm điểm, không được chơi món đồ chúng thích...Nếu trẻ thực hiện tốt, chúng sẽ được khen, được tặng món đồ chơi nho nhỏ, được dẫn đi chơi công viên cuối tuần...

Quyết định của cha mẹ nên trước sau như một, hãy giữ lời hứa với trẻ...
Cháu gái 3 tuổi lên chơi, tôi hứa mua cho bé những trái bóng bay (để thổi) nhưng một, rồi hai ngày, tôi quên mất. Ngày thứ ba, khi sắp ra về, bé vẫn nhắc "Dì chưa mua bong bóng cho con". Bé tuy nhỏ nhưng sẽ rất nhớ điều chúng ta hứa mà không làm! Vì thế đừng vì lý do này hay lý do khác mà quên đi điều chúng ta đã nói với chúng. Nếu quên hoặc chưa làm được, hãy xin lỗi và cố gắng thực hiện lời hứa của mình, đừng khiến trẻ mất đi niềm tin ở những người làm cha, làm mẹ...

Giữ lời hứa với trẻ là điều rất khó, vì thế hãy cân nhắc trước khi hứa, đừng hứa bừa! Nếu đã nói "sẽ dẫn con đi chơi Sở Thú" thì hãy cố gắng sắp xếp thời gian để cho trẻ đi chơi. Hãy chơi hết mình, dành thời gian trọn vẹn khi được bên con, đừng để bất kỳ cuộc hẹn, công việc nào xem vào giữa cha mẹ và con. Nếu là việc "chẳng thể đừng" hãy xin lỗi con và dời lịch tới một ngày cụ thể nào đó và dẫn con đi, đừng nói "để cuối tuần" mà không thể chắc chắn đó là cuối tuần nào. Những giây phút cùng mẹ đi xe lửa, cùng cha thả diều trên cánh đồng sẽ là những ký ức rất đẹp bạn cần nuôi dưỡng cho con bằng cách giữ đúng lời hứa của mình...

Đừng ngần ngại trả lời câu hỏi của trẻ để qua đó dạy trẻ cách hỏi
Một em học sinh lớp 4 cạnh nhà hỏi tôi "Cô ơi, hành kinh là gì vậy cô?". Tôi hơi bất ngờ với câu hỏi đó! Thế hệ tôi, lớp 10 mới được cô giáo giảng giải thế nào là chu kỳ kinh nguyệt một cách rất khái quát, vậy mà em mới học lớp 4 thôi đã thắc mắc chuyện này rồi! Tôi giảng giải tỉ mỉ cho em vì sao có hiện tượng đó, cách giữ vệ sinh thế nào và khuyên em nên hỏi thêm mẹ. Hôm sau tôi nhận được câu trả lời "Cô ơi, mẹ con kêu là hỏi chi ba chuyện linh tinh đó!".

Có những chuyện người lớn chúng ta cho là linh tinh, là không đáng quan tâm, tầm phào, là không nên biết, là thế nọ, thế kia. Điều đó hoàn toàn phản tác dụng bởi điều gì "bí mật" sẽ càng khiến con người tò mò muốn biết hơn hết. Trẻ ngày nay phát triển sớm hơn, dậy thì sớm hơn các thế hệ trước là điều đương nhiên. Nếu cha mẹ trốn tránh trả lời các câu hỏi kiểu "Làm sao có con ở trong bụng mẹ" thì trẻ sẽ tự đi tìm cho mình câu trả lời. Và ai biết trước được chuyện gì sẽ xảy ra...

Có những câu hỏi cha mẹ không trả lời được, hãy hứa với con sẽ tìm hiểu hoặc đưa con đến gặp người có chuyên môn trong lĩnh vực đó để tìm lời giải đáp. Đừng trốn tránh trả lời những câu hỏi có vẻ "tế nhị" đó, trẻ rất cần những kiến thức cơ bản phát sinh từ thực tế cuộc sống hàng ngày của chúng. Và khi trả lời câu hỏi của trẻ, hãy khuyến khích "Con cứ hỏi nếu thấy chưa hiểu hay còn thắc mắc, cha/mẹ sẽ cố gắng giải đáp". Điều này tạo nên sự tin tưởng cần thiết để trẻ mạnh dạn nói ra những suy nghĩ của mình...

Đừng nói "cấm", hãy hướng dẫn, quan sát để trẻ khám phá cuộc sống và có những trải nghiệm riêng
Khi trẻ lớn, chúng muốn khám phá cuộc sống bên ngoài nhiều hơn là chỉ biết đi học rồi về nhà. Vì thế đừng cấm chúng tham gia câu lạc bộ bơi lội, hoạt động hướng đạo hay đi trại hè vì bạn không yên tâm khi con ở xa mình. Điều quan trọng hơn bạn nên làm là hãy tìm những nơi tin tưởng để có thể gửi con tham gia các hoạt động ngoại khóa đó, nắm bắt các thông tin về thời gian biểu, các hoạt động, những người hướng dẫn...

Đừng đứng kè kè bên con khi chúng nô đùa trong công viên cùng các bạn mà hãy từ xa quan sát chúng chơi. Bạn hãy là người trọng tài công mình khi phân xử các "kiện tụng" của đám trẻ để giữ hòa khí và giúp chúng biết nhường nhịn, đoàn kết, giúp đỡ nhau. Đừng "cấm con tắm mưa" nếu sợ chúng ướt lướt thướt khắp người hay bị cảm, hãy cứ để chúng tắm, việc của bạn là hướng dẫn con tắm mưa trong bao lâu, tắm ở những khu vực nào và khi tắm xong cần làm gì. Trẻ sẽ có những trải nghiệm thú vị khi được đùa nghịch dưới mưa, thả những con thuyền giấy hay vừa tắm mưa, vừa cùng bạn bè học bài học "vòng quay của nước".
Truyền thông với con không phải là điều không thể, chỉ là bạn có muốn bắt tay vào làm ngay không mà thôi!

Lan Phương mamnon.com