Sắp khai trường, ngoài bao nỗi lo về đưa đón, chăm sóc, học phí,… phụ huynh cũng rất quan tâm tới chuyện ăn uống, phòng bệnh cho con trẻ trong môi trường tập thể. Một trong các vấn đề sức khỏe của trẻ là bé dễ bị tiêu chảy. Trong trường hợp này, phụ huynh thường lúng túng trong xử trí, có thể khiến bệnh của trẻ nặng thêm hoặc lâu hồi phục.

Tiêu chảy là bệnh thường gặp ở trẻ em. Hầu như trẻ nào cũng có lúc mắc bệnh này. Khi bé đi tiêu với phân lỏng hơn bình thường, đi nhiều lần (trên 3 lần mỗi ngày) là đã bị tiêu chảy. Tiêu chảy có thể là một bệnh của hệ tiêu hóa, cũng có thể là biến chứng đi kèm của viêm đường hô hấp hoặc do dùng thuốc.

Bé bị tiêu chảy được chăm sóc đúng tại nhà sẽ mau lành bệnh, ít biến chứng. Bé bị tiêu chảy bị mất nước và dễ đưa đến những biến chứng nặng nề, nghiêm trọng. Vì vậy phải cho bé uống bù nước ngay khi biết bé bị tiêu chảy. Các dung dịch bù nước thông dụng là ORS (hay Oresol), viên Hydrite, dung dịch muối đường... Pha dung dịch bù nước đúng sẽ giúp bé mau hồi phục và đỡ sụt cân lúc tiêu chảy. Mỗi gói ORS pha với 1 lít nước chín để nguội (không nên pha nửa gói ORS với nửa lít nước). Mỗi viên Hydrite pha với 200ml nước. Dung dịch muối đường pha bằng 1 lít nước với 1 muỗng cà phê muối gạt ngang và 8 muỗng cà phê đường gạt ngang. Dung dịch bù nước pha quá 12 giờ phải bỏ đi và pha lại dung dịch mới. Nếu trẻ không thích mùi vị của dung dịch bù nước này, hãy thay bằng dung dịch bù nước khác. Một số bé uống nhiều sẽ dễ nôn ói, lúc ấy nên cho bé uống làm nhiều lần, mỗi lần từng ít một (20ml - 50ml, tùy từng bé). Bé được bù đủ nước sẽ đi tiểu nhiều. Việc cho uống bù nước phải được duy trì đến khi bé đi cầu phân sệt và dưới 3 lần mỗi ngày.

Bé bị tiêu chảy thường biếng ăn, vì vậy phụ huynh cần hết sức kiên nhẫn. Thức ăn của bé trong những ngày này cần mềm hơn, lỏng hơn, nhưng vẫn phải đủ 4 nhóm bột, béo, đạm, rau và chia thành nhiều bữa nhỏ, cách khoảng 2 giờ một lần. Tiếp tục cho bé bú bình thường. Khi bé tiêu chảy kéo dài, trở nên dung nạp kém với đường lactose trong sữa thì thay bằng các loại sữa không có lactose theo chỉ định của bác sĩ.

Một số thói quen không đúng có thể gây ra những hậu quả trầm trọng:

- Hạn chế cho bé uống nước vì sợ uống vào lại tiêu chảy nhiều. Điều này dẫn đến thiếu nước, bé sẽ lâm vào tình trạng mà các bác sĩ gọi là rối loạn nước và điện giải, có thể đe dọa tính mạng.

- Uống thuốc “cầm” tiêu chảy, có thể sẽ làm liệt ruột, ứ đọng chất độc, bụng chướng to, bỏ ăn, khó thở.

- Cho bé ăn cháo trắng với muối, không cho bú mẹ... sẽ làm bé mau kiệt sức, suy dinh dưỡng, khó hồi phục.

- Cho bé uống thuốc không theo toa bác sĩ sẽ không hết bệnh, lại dễ dẫn đến ngộ độc thuốc.

Nên đưa bé đi khám bác sĩ khi bé có những triệu chứng: Tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày mà không thuyên giảm. Phân bé có lẫn máu. Máu có thể màu đỏ tươi, hồng hoặc nâu đen lẫn nhầy như mũi. Bụng đau khi sờ ấn. Nôn ói nhiều, không thể cho ăn uống được. Có dấu hiệu mất nước nặng như da nhăn, mắt lõm, khóc không có nước mắt, thóp lõm, tiểu ít, lừ đừ, da nổi bông...

Để các bé ít mắc tiêu chảy, cần lưu ý giữ gìn vệ sinh trong việc ăn uống của bé: thực phẩm rửa sạch và nấu chín; không cho dùng thức ăn bán ngoài đường không đảm bảo vệ sinh; sử dụng nguồn nước sạch; rửa kỹ tay trước khi chăm sóc bé và cho bé ăn; tránh để bé tiếp xúc với người bệnh; tránh sử dụng kháng sinh bừa bãi… Với trẻ lớn có thể cho trẻ dùng sữa chua thường xuyên để tạo môi trường tốt cho các vi khuẩn có lợi trong đường ruột (như Bifidus, L Bacillus) phát triển, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh, ngăn ngừa tiêu chảy.

BS NGỌC HÀ
SGGP