Hải sản rất ngon miệng và bổ dưỡng cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, bạn là người nghiện món hải sản hay bắt đầu "tập" ăn bạn cũng cần biết vài điều khi chọn mua và chế biến những sản vật của vùng biển này.

1. Phân loại hải sản

Hải sản rất phong phú về chủng loại, nhưng được phân loại thành 4 loại lớn là cá, tôm, ốc, ngao… Hải sản là nguồn thực phẩm quan trọng của con người. Hải sản không những có hương vị thơm ngon mà còn có giá trị dinh dưỡng cao. Gần như tất cả hải sản đều được dùng làm thực phẩm. Hải sản được chế biến làm nhiều món ăn, có mùi vị thơm ngon, màu sắc hấp dẫn.


2. Chú ý khi chọn mua hải sản

Khi mua hải sản phải cần 3 nguyên tắc là: "động mắt", "động tay", "động mũi".

- Động mắt: Xem mắt cá, tròng mắt trong suốt không đục, biểu hiện cá tươi. Rồi xem toàn thân cá có sáng, bóng. Vỏ tôm và vỏ thịt tôm gắn liền với nhau, thân tôm phải toàn vẹn, sáng bóng có tính đàn hồi, màu vỏ sáng bóng. Cua và các loại ngao vỏ ngoài sáng, thân chắc có tính đàn hồi. Các loại cá da trơn thì mặt da sáng trong tự nhiên.

- Động tay: Dùng tay ấn vào thịt hải sản, thịt chắc có tính đàn hồi. Chỗ ấn vào không bị lõm, xem mặt thịt không chảy dịch chứng tỏ thịt còn tươi.

- Động mũi: Dùng mũi ngửi, chỉ có mùi tanh tự nhiên của hải sản, còn có mùi tanh hôi của thịt đang phân hóa thì không nên mua.

3. Món ăn hải sản

Gần đây, có nhiều tài liệu đề cập đến việc lượng thủy ngân (hydrargyrum-Hg) quá cao so với qui định làm nhiều người ái ngại khi chọn thực phẩm hải sản. Rút cuộc có nên ăn hải sản nữa không? Các chuyên gia người Mỹ cho rằng các loại hải sản cá tôm, cua, ngao vẫn là những thực phẩm không thể thiếu của con người.

Đối với người già, trẻ em càng nên ăn nhiều hải sản, tốt nhất là duy trì hai ba bữa một tuần, mỗi lần 100g. Lượng mỡ không no có trong thịt cá biển sẽ làm giảm chất gây tắc mạch máu, và làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, cao huyết áp, trúng phong của người già.

4. Ăn hải sản phải thật vệ sinh

Rất nhiều người thích ăn sống hải sản, như các món ăn gỏi nghêu sò… Chuyên gia nhấn mạnh, nếu thích ăn gỏi sống các loại hải sản, phải chú ý vệ sinh. Vì rất nhiều loại hải sản đều mang trong mình các vi khuẩn nhiễm bệnh rất mạnh, trước khi ăn nên để hải sản ở môi trường đông lạnh 1 đến 2 giờ, sau đó ngâm trong nước muối nhạt, để diệt khuẩn.

Khi đun nấu hải sản phải theo dõi thời gian, không nên để quá lâu, không những khó ăn, mà còn mất hết chất đạm, làm giảm giá trị dinh dưỡng của hải sản. Và còn điều bạn nên chú ý, cá sống mới giết xong, không nên nấu ngay, tốt nhất nên để quá 15 phút, để thịt cá mềm đi mới nấu. Như vậy chất đạm sẽ phân giải thành các đơn vị đạm (-NH2) và (-COOH) dễ hấp thụ. Mùi vị thơm ngon hợp khẩu vị mọi người.


Các loại ngao, ốc trước khi nấu nướng phải rửa sạch, để loại bỏ các vi khuẩn và tạp chất. Bạn phải nấu chín ở nhiệt độ cao với thời gian ngắn để diệt khuẩn. Thực phẩm hải sản thường thuộc loại tính lạnh, nên nấu với gừng, dấm… cùng các loại gia vị. Vì gừng tính  nóng, nếu nấu với hải sản sẽ trung hòa hàn nhiệt, có tác dụng phòng chống khi cơ thể không hợp đồ lạnh. Còn dấm có tác dụng sát trùng rất tốt, những vi khuẩn có hại trên hải sản đều bị loại bỏ.

5. Những điều "kiêng kỵ"

Trong dược phẩm có những điều cấm phối hợp với nhau, thực phẩm cũng vậy, và hải sản cũng không loại trừ. Khi ăn hải sản không nên uống bia. Vì dễ dẫn đến tăng cao huyết niệu, dẫn đến thống phong, bệnh thận, bệnh viêm khớp…

Hải sản không hợp với các loại hoa quả có chứa nhiều chất ta nanh (C76,H52, O46) như quả hồng, quả nho… nếu ăn phải cách nhau khoảng 2 giờ vì chất ta nanh dễ phá hủy chất đạm trong hải sản, làm giảm giá trị dinh dưỡng của hải sản.

Trong đầu cá chứa rất nhiều chất arsenium (As), khi ở hóa trị 5 thì không độc, nhưng nếu tác dụng với lượng nhiều vitamin C sẽ chuyển thành hóa trị 3 thì rất độc, như vậy phải ăn cá trước hoặc sau 2 giờ mới uống vitamin C, nhưng có thể ăn với một lượng rau xanh nhất định khoảng 500g thì sẽ không gây độc.

Khi ăn hải sản tốt nhất tránh ăn với thực phẩm mang tính lạnh như các loại rau muống, dưa chuột… Vừa ăn hải sản xong không nên ăn kem, uống nước đá, bạn có thể ăn chút ít hay cũng không nên ăn dưa hấu, lê… những loại hoa quả có tính hàn. Đặc biệt đối với người thể tạng hàn, nên chú ý không ảnh hưởng đến cơ thể.

6. Ăn nhiều hải sản dễ gây bệnh

Hải sản vốn rất giàu dinh dưỡng, nhưng không nên ăn nhiều. Nếu ăn nhiều hải sản dễ thương tổn tỳ vị, dẫn đến bệnh đường ruột, biểu hiện triệu chứng dị ứng, trướng bụng, đau bụng, nôn, tiết tả... Bạn nên uống thuốc trị bệnh ngay, nếu nặng sẽ trúng độc, nhiều khi dẫn đến tử vong. Những loại ngao, ốc có hàm lượng chất ngưng kết rất cao, do vậy với người có triệu chứng máu nhiễm mỡ thì nên ăn ít, hoặc không ăn. Còn những người bị bệnh dạ dày, hay người có cơ địa dị ứng với hải sản, cũng nên ăn hải sản một cách khoa học.

Cho dù không ăn nhiều loại mỡ không no N-3 có tác dụng làm mỡ trong máu giảm, trong đó chất DHA sau khi kết hợp với chất ngưng kết có trong máu có thể đẩy các chất ngưng kết đóng cặn trên thành mạch máu đi ra ngoài, phòng được các chứng bệnh tim và chảy máu não. Cá biển rất giàu các loại mỡ không no, còn chứa nhiều đạm, vitamin và chất khoáng. Nếu điều kiện cho phép, bạn nên ăn cá biển hàng ngày, điều kiện không cho phép thì ăn hải sản tuần một lần.

7. Người nên ăn ít hải sản


Có một số người nên ăn ít hải sản. Hải sản ngày càng có hàm lượng thủy ngân nhiều hơn, nếu người mang thai hay đang nuôi con nhỏ mà mỗi tuần ăn hải sản trên 4 lần mỗi lần hơn 100g, sẽ bị ảnh hưởng đến thai nhi hay sự phát triển hệ thần kinh của trẻ em sơ sinh. Hơn nữa, những triệu chứng ảnh hưởng đến hệ thần kinh này phải đến khi trẻ 7 tuổi thậm chí 14 tuổi mới xuất hiện.

Chuyên gia sức khỏe cho rằng, phụ nữ mang thai, hay đang cho con bú nên ăn ít hải sản hay chỉ ăn một đến hai lần tuần, mỗi lẫn không quá 100g. Những người bị bệnh thống phong, viêm khớp, huyết niệu… nên ăn ít hải sản, vì hải sản dễ kết chứng bệnh sỏi đường niệu, càng làm bệnh thêm trầm trọng.