Nhu cầu nước ở mỗi người, mỗi lứa tuổi đều khác nhau. Ở trẻ bú mẹ cần từ 0,3-1 lít, từ 1-1,8 lít ở trẻ 1–15 tuổi và từ 1,8-2,5 lít ở người lớn. Trong số 2,5 lít nước, nhu cầu nước uống là 1,2 lít, nước thức ăn là 1 lít, nước sinh ra từ chuyển hóa là 0,3 lít.

Tại sao phải uống nước?

Ai cũng biết nước là 2 thức uống không thể thiếu, nước là yếu tố chủ yếu thứ 2 sau oxy để duy trì sự sống. Không có nước cơ thể không tồn tại được vì tất cả những quá trình chuyển hóa, phản ứng hóa học, những quá trình sinh sống đều xảy ra trong môi trường nước. Hàm lượng nước trong cơ thể nam giới khoảng 60% trọng lượng cơ thể, phụ nữ khoảng 50%, trẻ em khoảng 70–75%.

Nắng nóng làm tăng nhu cầu về nước do cơ thể bị mất nước qua da (tăng tiết mồ hôi) và qua phổi (tăng nhịp thở). Mất nước sẽ làm giảm thể tích máu, giảm máu qua thận, giảm bài tiết nước tiểu, gây rối loạn chuyển hóa trong tế bào, làm tăng urê, tăng các chất tan trong máu. Mất nước còn giảm đi những chất điện giải quan trọng trong cơ thể. Do vậy phải dùng đủ nước để bù lượng nước đã mất, nếu cơ thể mất đi 50% lượng protein, cơ thể vẫn gắng gượng để duy trì sự sống nhưng nếu nước trong cơ thể bị mất đi 20% thì con người không thể sống được. Người ta thường quên thói quen uống nước, điều này rất có hại cho cơ thể. Cần đặc biệt quan tâm là trẻ em, thường không biết bày tỏ cơn khát và người cao tuổi, thường ít có cảm giác khát, trong khi cơ thể hai nhóm người này rất nhạy cảm với sự thiếu nước.

Bạn có biết?
 
Nước được đưa vào cơ thể dưới dạng thức ăn thức uống khác nhau như: trà, cà phê, nước trái cây, nước khoáng, canh...
 

Một số thức uống thường gặp:

Trà (chè): Là một thức uống có giá trị dinh dưỡng vì trà chứa tanin, cà phê, tinh dầu, các vitamin, chất đạm và các chất khoáng.

Ưu điểm: Trà có tác dụng kích thích hưng phấn hệ thần kinh trung ương. Thành phần cơ bản của trà là tanin nên có vị chát, có tác dụng tốt cho tiêu hóa. Trà xanh có chứa vitamin C, vitamin A và các sắc tố trà, những thành phần này có lợi trong việc chống ung thư, dùng lâu có thể tăng cương sức đề kháng cơ thể. Thành phần chống oxy hóa trong trà xanh và bông trà có thể giúp cho làn da lâu bị suy thoái.

Nhược điểm: Uống quá nhiều trà đậm cũng ảnh hưởng tới giấc ngủ buổi tối. Trong lá trà có chứa một lượng chất cafein làm ảnh hưởng đến chất sắt trong cơ thể và sự hấp thu calci, đồng thời làm thất thoát chất dinh dưỡng. Trong trà xanh cũng có chứa nhiều thành phần có hại cho dạ dày (cafein, chất kiềm,…). Do đó người bị bệnh đau dạ dày không nên uống quá nhiều trà xanh.

Cà phê: Có chứa cafein, chất đạm, chất béo và chất khoáng.

Ưu điểm: Cà phê giúp dễ tiêu hóa, cải thiện hiện tượng thô ráp của làn da. Các loại cà phê đặc biệt là cà phê đen có tác dụng làm tiêu mỡ, rất có lợi nếu muốn giảm cân.

Nhược điểm: Cà phê có tác dụng kích thích hoạt động hệ thần kinh trung ương, hệ tim mạch, cà phê làm cho tinh thần phấn chấn nhưng lại ảnh hưởng đến giấc ngủ, uống cà phê thời gian dài làm cho da có những vết thâm và bị khô. Cà phê có tác dụng không tốt với vitamin B1 là loại vitamin giúp cho da mịn màng. Đối với người bị bệnh tăng huyết áp, tim mạch không nên sử dụng cà phê.

Nước khoáng:

Nước khoáng tự nhiên: lấy từ các mạch nước ngầm sâu, chứa nhiều chất khoáng, thường dùng để chữa bệnh, giải khát.
Nước khoáng nhân tạo: được sản xuất bằng cách bão hòa nước ăn với khí C02 và một số muối khoáng.
Có thể bạn chưa biết
 
Người già uống nước lọc tinh khiết hàng ngày sẽ bị thiếu hụt Calci nghiêm trọng do khả năng ăn uống hạn chế, không bổ sung đủ và kịp thời Calci. Vận động viên, người lao động nặng thường ra nhiều mồ hôi cho sự tổn thất muối khoáng tăng, vì thế cũng không nên dùng.
 

Nước tinh khiết: là nước máy đã qua xử lý lọc thô, lọc than hoạt tính và làm mềm qua thiết bị trao đổi ion và lọc siêu vi hạt.

Ưu điểm: đã được lọc nên sạch, không có vi khuẩn và tạp chất độc hại.

Nhược điểm: bị loại bỏ hầu hết chất muối khoáng bao gồm cả nguyên tố vi lượng.

Nước quả tự nhiên: Là nước quả tươi cho thêm nước và đường như: nước cam chanh, dứa, dưa hấu… Nước quả tươi có tác dụng tốt đối với sức khỏe vì chứa nhiều vitamin và chất khoáng.

Ưu điểm: cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất.

Nhược điểm: Phải mất thời gian chuẩn bị, pha chế.

Nước quả đóng hộp: Thành phần gồm nước ép trái cây tươi hoặc trái cây dạng sệt hay bột, đường, các acid thực phẩm, phụ gia và chất bảo quản. Trên thị trường có nhiều loại nước ép như: xoài, đào, ổi, dứa, mãng cầu, cam… đóng hộp. Hàng nội được chọn mua do giá cả vừa phải, chất lượng không kém hàng ngoại.

Ưu điểm: Tiện lợi, dễ sử dụng

Nhược điểm: Ít hương vị tự nhiên, thỉnh thoảng bao bì còn có mùi "đồ hộp", giá trị dinh dưỡng thấp.

Các loại nước giải khát có gas: Là các loại nước sản xuất từ tinh dầu trái cây, đường, các chất màu, chất tạo vị, hương liệu tự nhiên hay tổng hợp, chất bảo quản cùng với khí C02 hòa tan trong nước.

Ưu điểm: Nước ngọt có gas chỉ đem lại cảm giác đã khát, có tác dụng cung cấp năng lượng.

Nước ngọt tốt không?
 
Theo các nhà chuyên môn, nước ngọt có gas thường chứa nhiều đường, không thích hợp cho người thừa cân hoặc không muốn tăng cân. Hơn nữa nếu trẻ uống nước ngọt có gas trước bữa ăn 2 giờ sẽ biếng ăn. Về lâu dài dẫn đến tình trạng thiếu dinh dưỡng. Trong nước ngọt có gas chứa C02 làm tăng áp lực của dạ dày, không nên dùng đối với người có bệnh loét dạ dày, tá tràng.
 

Nhược điểm: Không cung cấp các chất dinh dưỡng (vitamin, muối khoáng), chứa nhiều chất phụ gia. Nếu uống quá 2 lon/ngày sẽ làm giảm hấp thu Calci ở ruột và một lượng nhỏ Calci sẽ bị thải ra qua nước tiểu.

Bột nước giải khát: Nước giải khát từ bột hòa tan cũng đang được ưa thích. Thành phần nguyên liệu chính gồm: đường, acid citric, hương trái cây, vitamin C, chất bảo quản… Bột hòa tan chia làm hai nhóm chính: Bột hòa tan hương trái cây và trà hòa tan.

Ưu điểm: tiện sử dụng, chủng loại phong phú (bột trà hòa tan, rễ tranh, mía lau, bông cúc, atisô...), giá cả hợp lý, giải quyết được ngay cơn khát, có thể chứa một hàm lượng nhỏ vitamin C, hương vị trái cây dễ chịu.

Nhược điểm: Chủ yếu là đường và hương, giá trị dinh dưỡng thấp đồng thời có chứa chất phụ gia bảo quản.

Nước tăng lực: Là một loại nước giải khát tổng hợp có thành phần chủ yếu là nước, đường, cafein và một hàm lượng nhỏ các vitamin nhóm B.

Ưu điểm: Đường giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể, phục hồi sức lực, còn cafein thì giúp tỉnh táo, cần cho những người làm việc trong điều kiện căng thẳng.

Nhược điểm: Đường cao không tốt cho bệnh nhân tiểu đường. Vitamin B12 có trong loại nước này không có lợi cho sức khỏe của những người mắc bệnh tim mạch.

Các nhà khoa học khuyên nên chỉ sử dụng nước tăng lực (đúng ra là nước cung cấp năng lượng) khi vừa trải qua những hoạt động về thể chất (tập thể thao, lao động chân tay nặng nhọc) hoặc tinh thần (làm việc trong môi trường áp lực cao, stress,…)

Rượu bia: Bia là loại nước giải khát được nam giới ưa chuộng. Độ cồn trong bia từ 3-6%, trong rượu nếp 5%, rượu trắng có độ cồn cao 39%. Trong bữa cơm chiều có thể dùng một tí rượu cho vui và kích thích ăn uống, không uống nhiều, tránh gây nghiện.

Ưu điểm: Có tác dụng giải khát, kích thích hưng phấn. Uống bia đều đặn và hợp lý có thể loại bỏ dần những nguy cơ về tim mạch, đây là kết luận được các chuyên viên y tế Mỹ đưa ra sau 7 năm thử nghiệm liên tục trên 128934 người tình nguyện.

Nhược điểm: Dễ gây nghiện, gây hại cho tế bào não của thanh thiếu niên. Rượu, bia là thức uống không thể thiếu trong cuộc sống, là phương tiện giao lưu bạn bè hoặc kết hợp công việc, cũng là nguồn cung cấp chất bổ dưỡng hàng ngày nếu dùng đúng mức. Nếu quá lạm dụng, không biết kiềm chế sẽ gây hậu quả khó lường.

Nguyên Khanh