Quản lý các nhóm trẻ, lớp mầm non (MN) tư thục thực tế luôn là một bài toán khó đối với cấp quản lý tại TP Hồ Chí Minh. Phụ huynh cũng thừa biết sự rủi ro khi gửi con tại các nhóm lớp tư thục trên. Tuy nhiên, vì các trường MN công lập gần như quá tải trầm trọng, nên phụ huynh buộc phải gửi con ở những điểm nhóm trẻ tư thục. Thực tế đầy bất cập trên đã và đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về việc giám sát, quản lý chất lượng nuôi dạy trẻ hiện nay tại Thành phố.

Nhóm trẻ tư thục bùng nổ đáp ứng yêu cầu gởi con của phụ huynh, nhưng quá tải cho cấp quản lý.

Cán bộ quá tải, trường, lớp không ngừng mở ra
Thực tế cán bộ chuyên môn tại các phòng giáo dục (GD) quá tải vì không thể quản lý xuể các nhóm trẻ đã xuất hiện từ lâu. Tuy nhiên, với mật độ cấp phép các nhóm, lớp, trường MN tư thục ào ạt như thời gian vừa qua thật sự khiến nhiều người phụ trách bậc MN tuyến quận, huyện "thở không ra hơi" vì người thì ít mà nhóm, lớp thì quá đông.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, chỉ riêng năm học vừa qua, các quận 12, Gò Vấp, Tân Phú, Bình Chánh và Hóc Môn đã gia tăng khoảng 140 nhóm trẻ tư thục. Trong đó, quận 12 tăng thêm 34 nhóm, huyện Hóc Môn tăng thêm gần 20 nhóm, Tân Phú tăng 22, Bình Chánh cũng xấp xỉ con số 25... trong khi số lượng cán bộ phụ trách MN của các quận trên chỉ có từ hai đến bốn người, khiến công việc của họ thật sự quá tải. Nguyên nhân của sự bùng nổ các nhóm trẻ tư thục không hẳn đến từ việc thẩm định, cấp phép thiếu định hướng của ngành GD, mà nguyên nhân chính chủ yếu ở các phường, xã nơi có nhóm trẻ hoạt động xin phép. Việc thiếu tính định hướng trong quy hoạch và kết hợp đồng bộ với ngành GD đã khiến nhiều nơi trường MN tư thục, nhóm trẻ mọc lên dày đặc, đến nỗi Trưởng phòng Giáo dục và Ðào tạo (GD-ÐT) phải có văn bản gửi UBND quận, huyện, Chủ tịch UBND các phường (đã quá tải trường) yêu cầu ngừng cấp phép mở trường.

Bà Nguyễn Thị Thanh, Tổ trưởng Tổ MN quận 12 cho biết: Toàn quận hiện nay có tổng cộng 134 trường MN trong và ngoài công lập, nhóm lớp (năm 2012, tăng 34 nhóm). Trong khi cán bộ phụ trách MN chỉ có hai người (thiếu hai biên chế theo quy định) khiến công việc thật sự quá nặng. Chỉ riêng công tác kiểm tra, thanh tra đầu năm về vệ sinh an toàn thực phẩm hay công tác nuôi dạy, chăm sóc trẻ cũng khiến chúng tôi mệt nhoài vì đi không xuể. Vừa rồi, chúng tôi đã có đơn kiến nghị gửi UBND quận 12, phường Hiệp Thành yêu cầu dừng cấp phép mở trường bởi hiện có quá nhiều trường tại đây. Chủ tịch UBND phường Hiệp Thành cũng nhận thấy sự chồng chéo trên nên đã quyết định dừng cấp phép mở trường. Tương tự quận 12, cô giáo Ðỗ Thị Hoa, Phó Trưởng phòng Giáo dục quận Gò Vấp cũng cho biết: Chỉ riêng năm học vừa qua, quận đã có thêm khoảng 20 trường, nhóm lớp ra đời. Dù biên chế tổ MN của phòng GD hiện có bốn người, nhưng theo lời cô thì vẫn không thể kiểm tra, kiểm soát một cách chặt chẽ được vì có quá nhiều trường, điều đó gây áp lực không nhỏ cho việc thực hiện tốt công tác chuyên môn của tổ.

"Biết gởi con ở đâu"
Theo thống kê từ Sở GD-ÐT thành phố thì sĩ số bình quân học sinh trên lớp ở khối tiểu học thường dao động ở mức từ 45 đến 52 học sinh (không tính trường chuẩn), thậm chí có nơi đạt mức 53 em/lớp. Khi sĩ số học sinh ở các trường công lập không ngừng vượt chỉ tiêu, phụ huynh buộc phải tìm nơi gửi trẻ buổi hai ở ngoài. Nắm bắt nhu cầu này, nhiều người đã mở dịch vụ trông giữ trẻ bán trú với giá cả khá cao. Tương tự, khi các trường MN công lập thường xuyên quá tải thì dịch vụ trông giữ trẻ tại gia lại có dịp mọc lên như "nấm sau mưa", đặc biệt là tại các khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) trên địa bàn.

Theo Ban Quản lý các KCX và KCN thành phố (HEPZA), đến nay, lao động nhập cư vào địa phương này chiếm tới 70% số công nhân. Trong đó, tỷ lệ công nhân nữ là 63,6%, với khoảng 80 nghìn người có con từ một đến năm tuổi. Phần lớn công nhân nhập cư do phải trang trải các khoản chi phí nhà trọ, chi phí sinh hoạt, nuôi con... nên hầu hết chọn giải pháp gửi con tại các điểm trông giữ tư nhân. Ðáng lưu ý, phần lớn công nhân không có hộ khẩu thường trú nên rất khó xin vào trường công, do đó cũng tìm tới các cơ sở giữ trẻ bên ngoài.

Hiện số cơ sở giữ trẻ tư nhân, nhóm trẻ gia đình, lớp tư thục tại TP Hồ Chí Minh thống kê được vào khoảng gần 300 điểm và gần 1.000 nhóm trẻ, lớp dân lập. Dù góp phần không nhỏ trong việc giảm tải cho trường công nhưng sự tăng lên ồ ạt loại hình giáo dục này cũng gây sức ép đối với năng lực quản lý của chính quyền cơ sở. Việc xảy ra những vụ việc ngược đãi trẻ em ở các cơ sở trông trẻ tại gia, không có phép trong thời gian qua được phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng cho thấy đang có một lỗ hổng lớn trong việc quản lý, giám sát.

Tăng định biên cho phòng giáo dục
Ðó là đề xuất của rất nhiều trưởng phòng GD các quận, huyện, cũng như những người đang trực tiếp phụ trách bậc học MN tại thành phố. Việc mở trường là nhằm đáp ứng nhu cầu gửi trẻ của phụ huynh khi trường MN công lập không đáp ứng chỗ cho trẻ. Tuy nhiên, việc thiếu kiểm soát và không bám sát quy hoạch mạng lưới trường, lớp đang khiến nhiều quận, huyện gặp khó khăn trong phân bố trường, lớp phục vụ nhu cầu người dân. Bởi nơi thì quá nhiều trường, nơi thì không có.

Theo quy hoạch phát triển mạng lưới trường học, thành phố đặt mục tiêu cấp phép cho 1.014 trường MN vào năm 2020. Tuy nhiên, số trường MN có cấp phép và chịu sự quản lý của cơ quan chức năng từ năm 2003 đến 2010 mới chỉ tăng 111 trường, chưa đạt 30% chỉ tiêu đề ra. Bên cạnh đó, dự kiến đến năm 2020, TP Hồ Chí Minh sẽ có thêm 10 KCX-KCN. Nếu mỗi KCX-KCN dành 5.000 m2 đất để xây trường MN thì tương ứng với 700 trẻ được tiếp nhận. Như vậy, với 15 KCX, KCN thì TP Hồ Chí Minh sẽ có 9.100 trẻ được tiếp nhận nhưng cũng chỉ đáp ứng được hơn 10% số trẻ trong độ tuổi MN. Do vậy, thành phố đã chỉ đạo các cơ quan chức năng sớm nghiên cứu, xem xét để có các giải pháp kịp thời củng cố hệ thống, mạng lưới bảo vệ trẻ em một cách rộng khắp và phát triển cung cấp dịch vụ, chăm sóc trẻ em. Ðặc biệt, là phải tăng thêm định biên phụ trách MN cho phòng GD. Bởi mức định biên hiện nay đã quá lạc hậu.

Trao đổi ý kiến với chúng tôi, Trưởng phòng Mầm non, Sở GD-ÐT thành phố Nguyễn Thị Kim Dung khẳng định: Sở và các ban, ngành, địa phương cũng đang tích cực nghiên cứu, tìm kiếm giải pháp để giảm bớt sự quá tải hiện nay của cấp quản lý phòng, nhằm bảo đảm công tác quản lý, kiểm tra các nhóm, lớp được tốt hơn. Tuy nhiên, đây thật sự là điều không đơn giản vì thực tế nhân sự quản lý của chúng ta đang quá mỏng.

Tháng 4 vừa qua, Bộ GD-ÐT đã có công văn gửi các Sở GD-ÐT yêu cầu tăng cường công tác quản lý các cơ sở giáo dục MN ngoài công lập. Trong đó, chỉ đạo các sở phối hợp với phường, xã kiên quyết đình chỉ các cơ sở giáo dục MN chưa đủ điều kiện. Tuy nhiên, theo Phó Giám đốc Sở GD-ÐT thành phố Nguyễn Thị Kim Thanh, việc cấp phép cho các nhóm trẻ gia đình thuộc về chính quyền địa phương, còn ngành GD chỉ hỗ trợ về chuyên môn để cùng thực hiện nhiệm vụ chăm sóc trẻ. Trong quá trình đó sẽ động viên nhóm trẻ nào bảo đảm điều kiện thì xúc tiến thành lập trường. Bà Thanh cho biết: Với việc có quá nhiều nhóm trẻ hiện nay, trẻ rất thiệt thòi và phải đối mặt với nhiều vấn đề không bảo đảm an toàn, chất lượng. Hơn nữa, địa phương cũng quản lý chưa chặt chẽ xuống tận các tổ dân phố nên vẫn tồn tại nhiều nhóm trẻ gia đình không phép. Chúng tôi đang cố gắng để tháo gỡ "nút thắt" bất cập trên.

Thiết nghĩ, ngành GD cần sớm xây dựng khung pháp lý để quản lý, giám sát các điểm trông giữ trẻ tự phát. Bắt buộc các điểm trông giữ trẻ cần thực hiện thủ tục đăng ký với chính quyền cơ sở. Ðề ra các tiêu chuẩn, điều kiện cụ thể đối với những cơ sở tham gia loại hình dịch vụ này. Bên cạnh đó, thành phố cần khuyến khích người dân và các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động tham gia lĩnh vực này theo phương thức xã hội hóa và có sự hỗ trợ của thành phố về kiến thức, vốn, địa điểm... Có như thế, mới mong giảm tải cho công tác quản lý cấp phòng và giải quyết được "bài toán" tai nạn rủi ro, sự thiệt thòi cho trẻ khi theo học tại các nhóm, lớp tư thục.

Theo Nhân Dân