Mỗi năm trên toàn thế giới có 114 triệu trẻ em bị nhiễm vi-rút Rota (1) và hơn 453.000 trẻ em bị cướp đi sinh mạng (2). Vì vậy, ba mẹ nên cho trẻ uống ngừa vắc-xin Rota càng sớm càng tốt.
Vi-rút Rota rất dễ lây lan
Vi-rút Rota là tác nhân gây tiêu chảy cấp nặng thường gặp nhất ở trẻ nhỏ trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Theo thống kê, tại Việt Nam cứ 2 trẻ nhập viện do tiêu chảy, sẽ có một trẻ bị tiêu chảy cấp do vi-rút Rota (3). Điểm cần lưu tâm là bệnh có nguy cơ gây tử vong cho trẻ nếu không được can thiệp kịp thời.
Khi mắc bệnh, trẻ bị sốt cao kèm nôn ói liên tục. Sau 24 đến 48 giờ, trẻ sẽ tiêu chảy và nôn ói lên đến 20 lần/ ngày (4). Trường hợp trẻ có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng (mắt trẻ trũng sâu, sờ bàn tay và bàn chân của trẻ thấy lạnh, ngủ li bì, thóp trũng xuống, hơi thở nông, dồn dập, thờ ơ, quá yếu để khóc, da nhăn nheo...). Lúc này phải nhập viện ngay để truyền dịch qua đường tĩnh mạch, bổ sung nước kịp thời. Nếu điều trị chậm trễ trẻ sẽ tử vong. Thông thường bệnh kéo dài từ 5 đến 8 ngày (5)
Đáng ngại nhất, vi-rút này rất dễ lây lan và không bị tiêu diệt bởi các biện pháp vệ sinh thông thường như xà phòng mà chỉ bị tiệt trừ bởi các dung dịch diệt khuẩn có chứa cồn (6). Cụ thể, thời gian vi-rút Rota này bám trên tay đến 4 giờ và trên các bề mặt cứng đến vài tuần. Chỉ cần trẻ lành tiếp xúc khoảng 10 vi-rút này và đưa vào miệng sẽ nhiễm bệnh ngay. Trong khi đó, mỗi 1ml phân của một trẻ bị tiêu chảy cấp do vi-rút Rota có thể chứa hơn 1.000 tỷ vi-rút Rota (7)
Cho trẻ uống vắc-xin đúng liều & đúng thời điểm
Chủng ngừa là biện pháp hữu hiệu nhất giảm tỷ lệ bệnh và tử vong do vi-rút Rota gây ra (8,9,10)Mỗi năm, các vắc-xin giúp ngăn ngừa 3 triệu ca tử vong và hơn 750.000 trẻ em khỏi tàn tật vĩnh viễn vì di chứng của nhiều bệnh khác trên toàn cầu (11)
Chính vì vậy Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo, các bậc cha mẹ đưa trẻ đến các bệnh viện Sản - Nhi, Trung tâm y tế dự phòng gần nhất để uống vắc-xin ngừa vi-rút Rota càng sớm càng tốt. Đặc biệt là trước khi trẻ bước vào thời kỳ dễ nhiễm căn bệnh nguy hiểm này từ 6 tháng đến 2 tuổi. Bởi theo một số thống kê tại các bệnh viện Nhi trong nước cho thấy, thực tế, có rất nhiều trẻ bị nhiễm vi-rút Rota trước 6 tháng tuổi, thậm chí trước 3 tháng tuổi.
Các bậc cha mẹ nên chủ động cho trẻ uống vắc-xin đúng liều & đúng thời điểm để phòng ngừa bệnh do vi-rút Rota gây ra
Phác đồ chủng ngừa vi-rút Rota bao gồm: 2 hoặc 3 liều tùy loại vắc-xin. Nếu tiêm vắc-xin vi-rút Rota chủng hoàn toàn từ người, chỉ cần 2 liều, trẻ đã đủ nhiễm dịch chống bệnh. Cha mẹ cần lưu ý, trẻ có thể bắt đầu uống ngừa vắc-xin vi-rút Rota ngay từ 6 tuần tuổi và hoàn tất lịch uống càng sớm càng tốt trước 6 tháng tuổi.
Nguồn tham khảo:
1. Glass RI, et al. Rotavirus vắc-xins: current prospects and future challenges. The Lancet. 2006;368:323-32
2. WHO position paper no. 5, 2013, 88, 49-642.
3. Nguyen Van Man et al. Epidemiological profile and burden of rotavirus diarrhea in Vietnam- 5 years of Sentinel Hospital Surveillance. JID 2005; 192:S127-32
4. Lancet Infect Dis 2004; 4: 91-99
5. Pan American Journal of Public Health. 2000, 8(5): 305-31
6. Pediatric Infect Dis J, 2000; 19:S103-5
7. J Pediatric Gastro & Nutrition 2008; 46 (Supply 2): S32-37
8. WHO wkly Epidemiol Rec 2007; 82: 51-60.
9. WHO wkly Epidemiol Rec 20011; 86: 301-16.
10. WHO wkly Epidemiol Rec 2009; 84: 349-60.
11. Ehreth J. The value of vaccination: a global perspective. Vaccine 2003; 4105-4117
Tài liệu giáo dục này được phối hợp thực hiện bởi Hội Y Học Dự Phòng Việt Nam và VPĐD GlaxoSmithKline Pte. Ltd tại TPHCM.
Theo Saga / Trí Thức Trẻ